La populaziun dal Grischun è vitala, ma ella ha er dapli accidents che la populaziun en il rest da la Svizra. Quai resorta tranter auter da l'Enquista svizra davart la sanadad 2022 da l'Observatori svizzer da la sanadad Obsan. L'evaluaziun mussa er: Il bainstar social da la populaziun grischuna è cleramain pli aut che quel da la populaziun dal rest da la Svizra.

Resumaziun

Stadi da sanadad

• Ils indicaturs davart il stadi da sanadad da la populaziun grischuna mussan tut en tut in maletg positiv.
• La sanadad corporala da la populaziun grischuna è plitost meglra che quella da la populaziun svizra; en il chantun sa disgrazieschan dentant in pau dapli persun.
• La sanadad psichica da la populaziun grischuna è cleramain meglra che quella da la populaziun svizra.
• Er il bainstar social da las Grischunas e dals Grischuns è cleramain meglier che quel da la populaziun da l'entira Svizra.

Tenutas e cumportaments relevants per la sanadad

• Ils umens grischuns pudessan sa nutrir en moda in pau pli equilibrada; percunter èn tuttas duas schlattainas corporalmain fitg activas.
• Tar il consum da substanzas psicoactivas – tubac, alcohol e cannabis – sa differenziescha il cumportament da la populaziun grischuna mo pauc da quel da la populaziun svizra.
• I na dat strusch in cumportament divergent areguard il diever ristgà da medias digitalas e da gieus da fortuna tranter la populaziun grischuna e l'entira Svizra.
• La populaziun grischuna fa diever da las controllas preventivas e da las vaccinaziuns en moda cumparegliabla sco la populaziun da l'entira Svizra.

Sistem da sanadad ed utilisaziun da prestaziuns da sanadad

• La populaziun grischuna profita dal provediment da praticas da medis spezialisads e d'ambulatoris d'ospital en moda in pau pli reservada che la populaziun da l'entira svizra.
• Er concernent l'utilisaziun dal provediment staziunar dals ospitals è la populaziun grischuna levamain pli reservada che la populaziun svizra.
• La tgira da persunas attempadas e da lunga durada grischuna è orientada main a la Spitex, dentant in pau dapli a las chasas da tgira ch'en l'entira Svizra.

Custs e premias en il sectur da sanadad

• L'onn 2022 importan las expensas chantunalas per la cofinanziaziun da la tgira en ospitals e da lunga durada sco er per la reducziun individuala da las premias var 280 milliuns francs.
• Ils custs da la AOTM per persuna assicurada ed onn en il chantun èn cun 3817 francs pli che 10 % pli bass ch'en l'entira Svizra.
• Las premias per la AOTM che ston vegnir pajadas per persuna assicurada èn en il chantun medemamain bundant 10 % sut las premias da l'entira Svizra.
• Adina dapli persunas assicuradas en il chantun ed en l'entira Svizra elegian ils models da medi da chasa ed il stgalim da franschisa il pli aut.