En il rom da la debatta davart la NGF durant la sessiun d'avrigl 2009 è vegnida tematisada tranter auter la responsabladad dal chantun per obligaziuns da las vischnancas. Fin a quest termin devi differenzas d'interpretaziun areguard questa dumonda, er las bancas n'eran betg perina. Quai ha gì consequenzas per il rating e per ils custs da finanziaziun sco er per las pussaivladads da finanziaziun da las vischnancas.
Fin a la debatta menziunada durant la sessiun d'avrigl 2009 partivan las persunas responsablas da la BCG dal fatg ch'il chantun saja responsabel per las obligaziuns da las vischnancas, e quai sa basond sin las respostas da la regenza a l'interpellaziun Suenderhauf dal mars 1999 ed a l'interpellaziun Schmid da l'october 2000. En quellas ha la regenza explitgà che "il chantun saja responsabel – pervia da sias cumpetenzas da surveglianza – per il cumportament finanzial da las vischnancas ed uschia de facto er subsidiarmain per las obligaziuns da las vischnancas". Uschia ha la regenza confermà – almain indirectamain – l'opiniun ch'ina responsabladad subsidiara dal chantun per las obligaziuns da las vischnancas saja avant maun e che quella sa laschia deducir da l'obligaziun da surveglianza dal chantun. Las vischnancas dal Grischun han uschia profità da questa garanzia chantunala betg explicita e betg pronunziada, ch'era cuntegnida en la resposta da la regenza. Analoga è stada l'interpretaziun da la BCG che ha gì consequenzas per la capacitad da credit e per ils custs da finanziaziun da las vischnancas.
A chaschun da la sessiun d'avrigl 2009 ha il cusseglier guvernativ Martin Schmid declerà explicitamain ch'i na dettia nagina responsabladad dal chantun per obligaziuns da las vischnancas. En il protocol correspundent vegn cità il cusseglier guvernativ Schmid sco suonda: "Sch'ina banca è u fiss partida fin ussa dal fatg ch'il chantun saja responsabel per ils debits d'ina vischnanca, alura sbaglia ella." Questa pratica è vegnida confermada gia l'onn 2003 dal Tribunal federal. Ils 3 da fanadur 2003 ha quel refusà plirs plants ch'eran vegnids drizzads al chantun Vallais ed ha uschia evità in'acziun da salvament, in uschenumnà "bail out". Il chantun Vallais n'ha betg stuì pajar ils debits da la vischnanca da Leukerbad ch'era daventada insolventa. Igl è vegnida confermada la procedura ordinaria tenor la «lescha federala davart la scussiun cunter vischnancas ed autras corporaziuns da dretg public chantunal», relaschada ils 4 da december 1947, tenor la quala il chantun n'è betg responsabel per obligaziuns communalas.
Sa basond sin questas explicaziuns sco er sa basond sin las decleraziuns da las persunas responsablas da la BCG avant la debatta davart la NGF l'onn 2009 ston ins partir dal fatg che las bancas hajan fatg in nov giudicament da la bonitad da las vischnancas suenter la sessiun d'avrigl 2009 che sa basa sin il potenzial da las vischnancas e sin lur situaziun finanziala.
Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders supplitgeschan la regenza da respunder las suandantas dumondas en connex cun la problematica tematisada:
1. Ha la regenza observà ina midada da la bonitad da las vischnancas?
2. Ha la regenza constatà midadas tar ils custs da finanziaziun, tar las pussaivladads da finanziaziun sco er tar il rating da las vischnancas en consequenza dals fatgs menziunads qua survart?
3. Sche la regenza ha constatà midadas, po ella infurmar davart il dumber da las vischnancas pertutgadas?
4. Enconuscha la regenza vischnancas che n'han betg survegnì credits sin fundament dals fatgs menziunads qua survart? Sche gea, tge dumondas da credit n'èn betg vegnidas ademplidas?
5. È la regenza da l'avis ch'i dettia in basegn d'agir per garantir la finanziaziun da las incumbensas ch'èn vegnidas surdadas a las vischnancas?
Cuira, ils 19 d'avrigl 2011
Caduff, Geisseler, Albertin, Augustin, Berther (Mustér), Berther (Camischolas), Blumenthal, Bondolfi, Caluori, Candinas, Casutt-Derungs, Cavegn, Darms-Landolt, Della Vedova, Dermont, Dosch, Fallet, Florin-Caluori, Foffa, Joos, Kleis-Kümin, Kollegger (Malix), Märchy-Caduff, Niederer, Parpan, Righetti, Sax, Tenchio, Tomaschett (Breil), Tomaschett-Berther (Trun), Zanetti, Vincenz
Resposta da la regenza
La dumonda preschenta la situaziun dals fatgs e dal dretg en moda correcta. Betg sco ultim ha la schliaziun giuridica dal cas da Leukerbad contribuì a sclerir la situaziun en moda definitiva. Il chantun na sto betg star bun per las obligaziuns da las vischnancas.
Per motivs da la transparenza ha la regenza proponì – en il rom da la NGF grischuna – da statuir explicitamain l'exclusiun da la responsabladad per obligaziuns da las vischnancas (cf. missiva carnet nr. 20/2008-2009, p. 1200). Malgrà ch'il pievel ha refusà la NGF grischuna ils 7 da mars 2010, n'è la situaziun giuridica betg sa midada.
Cun il sistem da la gulivaziun da finanzas survegnan las vischnancas avunda meds finanzials per pudair tegnair per regla en l'equiliber lur finanzas. Per grevezzas, per las qualas las vischnancas n'èn betg sezzas la culpa e ch'ellas na pon betg influenzar pon vegnir dumandads ulteriurs meds finanzials (basegn spezial). Per survegnir quels dovri dentant in pe da taglia minimal da 130 pertschient da la taglia chantunala simpla sco er la tariffa maximala tar ulteriurs geners da taglia. Prestaziuns dal chantun supplementaras, p.ex. en furma da garanzias da deficit u da chaussas sumegliantas, chaschunassan fauss impuls previsibels e fissan cuntrarias al princip da l'equivalenza fiscala. Tals fauss impuls pon effectuar grevas crisas d'indebitament, sco ch'ellas sa mussan actualmain en l'Europa.
Oz po la situaziun finanziala en las vischnancas grischunas vegnir caracterisada tut en tut sco buna. Cumpareglià cun l'onn precedent è la facultad disponibla per abitanta u per abitant creschida anc ina giada levamain l'onn 2009 (ultim onn da gestiun evaluà cumplettamain), numnadamain da 323 a 449 francs. L'onn 2000 han las vischnancas gì in debit net en media da 2'255 francs per abitanta u per abitant. Er ils dus indicaturs "quota dal servetsch da chapital" e "quota da la grevezza da tschains" èn sa meglierads vinavant en cumparegliaziun cun l'onn precedent. Tut en tut dovran las vischnancas lur finanzas cun gronda responsabladad. Fin uss n'ha anc nagina banca creditura subì donn pervia d'ina vischnanca grischuna. Per las bancas valan las vischnancas fin oz sco partenarias fidadas.
Tar las dumondas:
1. La regenza n'ha observà nagina midada da la bonitad da las vischnancas. Ella n'ha dentant nagina invista dals ratings che las bancas han da las vischnancas.
2. Midadas fundamentalas tar ils custs da finanziaziun, tar las pussaivladads da finanziaziun sco er tar il rating da las vischnancas en consequenza dals fatgs menziunads qua survart n'èn betg vegnidas constatadas. Las cundiziuns da credit n'èn betg sa pegiuradas l'ultim temp. Per las bancas è e resta la finanziaziun da las vischnancas in martgà attractiv e segir. Adina puspè dattan singuls instituts da finanziaziun respostas negativas a dumondas da credit da vischnancas cun finanzas criticas. L'experientscha mussa che auters instituts da credit entran en tals cas en funcziun e che quels èn pia natiralmain er pronts da surpigliar ina ristga pli gronda. Il dumber da las vischnancas ch'èn pertutgadas da quai resta pli u main tuttina sco ils ultims onns.
3. Damai ch'i n'èn vegnidas constatadas naginas midadas, na pon er vegnir fatgas naginas remartgas.
4. Na.
5. Dal puntg da vista da la regenza na datti nagin basegn d'agir. Ella vegn puspè a s'occupar da la surveglianza cun effect preventiv en il rom da la nov'ediziun da la NGF grischuna u da la revisiun totala da la lescha da vischnancas. La finamira da l'instrumentari chantunal da surveglianza è quella, d'identifitgar uschè baud sco pussaivel svilups sbagliads en las vischnancas e da pudair persvader las vischnancas da duvrar ils meds finanzials en moda economica.
23 da zercladur 2011