L'innovaziun e la cumpetitivitad pli gronda d'interpresas furman la basa per la creschientscha e per l'occupaziun.
En cas d'innovaziuns na vai betg per invenziuns sco talas, mabain per products, per servetschs u per process novs e meglierads.
Innovaziuns vegnan realisadas ozendi adina pli savens en cooperaziuns. Ils motivs per quai èn tranter auter la cumplexitad creschenta da tecnologias e la spezialisaziun che va a pèr ed a pass cun quai sco er ils gronds ristgs d'innovaziun en projects d'innovaziun gronds. En spezial per interpresas pitschnas e mesaunas (IPM) èn perquai cooperaziuns l'unica pussaivladad per realisar projects d'innovaziun ambizius. Pervia da quai sa basa la politica d'innovaziun svizra fermamain sin la promoziun da projects da cooperaziun.
Sin plaun federal ha la cumissiun per tecnologia ed innovaziun (CTI) lantschà l'onn 2010 ed alura il 1. da zercladur 2011 ils uschenumnads schecs d'innovaziun cun ina summa da promoziun totala dad 1 milliun francs. Ils schecs d'innovaziun duain dar impuls a las IPM da prender insumma per mauns projects d'innovaziun e da realisar quels en collavuraziun cun instituziuns da perscrutaziun renconuschidas. Il transfer da savida e da tecnologias tranter las IPM e las scolas autas duai vegnir intensivà uschia. Il schec d'innovaziun sin plaun federal na datti betg pli en il fratemp.
Il studi «Monitur d'innovaziun dal Grischun» è sa fatschentà cun la dumonda, quant innovativas che las interpresas grischunas èn. Ils resultats da la retschertga represchentativa èn stads ils suandants: 6 pertschient da las interpresas pon vegnir classifitgadas sco fitg innovativas e circa in quart sco innovativas.
En quest connex vegn la regenza supplitgada da respunder las suandantas dumondas:
1. Han interpresas grischunas profità dal schec d'innovaziun federal? Sche betg, pertge betg? Tgenins èn ils motivs?
2. Co pon las cundiziuns generalas vegnir meglieradas per augmentar la capacitad d'innovaziun da las interpresas grischunas?
3. È la regenza pronta da conceder a la promoziun da la capacitad d'innovaziun la valur necessaria en la nova lescha per promover il svilup economic?
Cuira, ils 15 da favrer 2012
Nick, Dudli, Geisseler, Aebli, Barandun, Bezzola (Samedan), Bezzola (Zernez), Brandenburger, Buchli-Mannhart, Burkhardt, Caduff, Casanova-Maron, Casty, Casutt, Cavegn, Claus, Clavadetscher, Conrad, Davaz, Della Vedova, Dermont, Engler, Felix, Fontana, Furrer-Cabalzar, Gunzinger, Hardegger, Hartmann (Champfèr), Hartmann (Cuira), Heiz, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jeker, Jenny, Kasper, Kleis-Kümin, Koch (Tumein), Koch (Igis), Kollegger (Cuira), Kollegger (Malix), Komminoth-Elmer, Kunz (Fläsch), Kunz (Cuira), Lorez-Meuli, Marti, Meyer-Grass, Michael (Donat), Michel, Niederer, Niggli-Mathis (Grüsch), Papa, Parolini, Parpan, Pedrini, Perl, Pfäffli, Rosa, Sax, Stiffler (Tavau Plaz), Stiffler (Cuira), Troncana-Sauer, Valär, Vetsch (Claustra Vitg), Waidacher, Wieland, Zweifel-Disch, Deplazes, Epp, Hauser, Menghini, Motti, Patt, Schucan
Resposta da la regenza
La cumpetitivitad d'ina regiun dependa tranter auter directamain da la forza innovativa da sias interpresas. Quella da sia vart è mo avant maun, sch'ils acturs da l'economia han la savida correspundenta per realisar il potenzial d'innovaziun. Er decisivas en quest connex èn la disponibladad da forzas da lavur qualifitgadas e
las pussaivladads respectivas da pudair far scolaziuns e furmaziuns supplementaras sco er in transfer da savida e da tecnologia d'instituziuns da la furmaziun e da la perscrutaziun. Oravant tut tar interpresas pitschnas e mesaunas (IPM) che n'han betg in'atgna partiziun da perscrutaziun e da svilup pon ils contacts cun scolas autas e cun instituziuns da perscrutaziun regiunalas, naziunalas, ma er internaziunalas gidar ad augmentar la forza innovativa. La promoziun da projects tras la cumissiun per tecnologia ed innovaziun (CTI) è in instrument cumprovà per promover l'innovaziun e vegn er duvrà d'interpresas dal chantun Grischun.
Dumonda 1: Ils schecs d'innovaziun che la CTI ha lantschà l'onn 2010 duain gidar a simplifitgar la collavuraziun cun scolas autas e cun instituziuns da perscrutaziun sco er il contact cun autras interpresas. La finamira da la CTI è quella ch'i sa sviluppan projects da CTI u projects da perscrutaziun da la UE or da las lavurs en connex cun ils schecs d'innovaziun e che l'innovaziun vegn promovida en questa moda. Tenor l'infurmaziun da la CTI èn vegnids registrads tut en tut 638 schecs d'innovaziun (2009, project da pilot: 165; 2010, cleantech: 258; 2011, 3. seria: 215). 400 da quels èn vegnids approvads. Dal Grischun èn vegnids registrads 13 schecs d'innovaziun, 3 da quels èn vegnids approvads (2009: 2, approvà: 1; 2010: 5, approvà: 1; 2011: 6, approvà: 1). Cumpareglià cun il dumber da schecs d'innovaziun ch'èn vegnids cumprovads totalmain en auters chantuns è la bilantscha dal Grischun sut la media (schecs d'innovaziun approvads: Turitg 26, Son Gagl 18, Tessin 5, Vallais 4, Glaruna 1). Ils motivs da refusa na vegnan betg inditgads da la CTI.
Dumonda 2: Per meglierar las cundiziuns generalas concernent la capacitad d'innovaziun collavura il chantun Grischun activamain vi d'in project interchantunal da la nova politica regiunala (project TST Svizra orientala). La finamira da quel project èsi da rinforzar la forza innovativa d'interpresas da start-up, d'interpresas micro sco er d'interpresas pitschnas e mesaunas che han in aut potenzial da valurisaziun. Quai duai vegnir cuntanschì integrond meglier questas interpresas en las scolas autas ed en la perscrutaziun en il senn d'in transfer da savida e da tecnologias. Il medem mument duai vegnir cuntanschì che interpresas grischunas tiran a niz pli fitg ils instruments da promoziun da la confederaziun.
Dumonda 3: La finamira principala dal program da la regenza 2013-2016 è quella da promover la creschientscha da l'economia e d'augmentar uschia l'attractivitad dal Grischun sco lieu d'economia, da lavur e da domicil. La promoziun da l'innovaziun ed il rinforz da la cumpetitivitad ch'è collià cun quai pon gidar essenzialmain a cuntanscher questa finamira. En quest senn vegnan l'aspect da la promoziun da l'innovaziun ed ils instruments da promoziun che stattan en connex cun tala resguardads spezialmain en la revisiun totala da la lescha per promover il svilup economic en il chantun Grischun (LSE).
02 da matg 2012