Bleras instituziuns dals fatgs da sanadad, sco ospitals, chasas da persunas attempadas e da tgira, scolas-dimora e.u.v., han la furma giuridica d'ina fundaziun ed èn perquai suttamessas a l'ordinaziun davart la surveglianza da las fundaziuns (DG 291.100). En questa ordinaziun èn tranter auter regladas las obligaziuns da las fundaziuns, las incumbensas da l'autoritad da surveglianza sco er las taxas.
Las fundaziuns èn obligadas en general da suttametter senza vegnir intimadas ils suandants documents entaifer 6 mais suenter la conclusiun da l'onn da gestiun:
a. il quint annual (bilantscha e quint da gudogn e da perdita) ch'è suttascrit en moda giuridicamain valaivla, inclusiv il protocol d'approvaziun;
b. il register da las vaglias;
c. il rapport dal post da revisiun;
d. il rapport davart l'activitad commerziala.
Las prescripziuns da la legislaziun areguard la gestiun, areguard la garanzia da la qualitad, areguard il rendaquint e.u.v. per las instituziuns dals fatgs da sanadad èn fitg voluminusas e suttastattan a la controlla da l'uffizi da sanadad. I sa tschenta pia la dumonda, sche ospitals e chasas ch'èn organisads sco fundaziuns na vegnan betg controllads duas u schizunt trais giadas, sch'il post da revisiun vegn er resguardà sco "organ da controlla".
L'autezza da la taxa fundamentala sa drizza tenor la facultad brutta tenor la bilantscha. Ils ospitals, las chasas da persunas attempadas e da tgira u las scolas-dimora che adempleschan per regla ina incumbensa dal maun public, disponan per regla d'ina facultad considerabla, en spezial en furma d'immobiglias. L'incassament d'ina taxa fundamentala sa basa sin la productivitad da la facultad. Uschia sto ina chasa da tgira che ha ina facultad brutta da passa 20'000'000 francs pajar ina taxa fundamentala da 2'600 francs, independentamain da la lavur da controlla e dal resultat dal quint. Ils finanziaders da las instituziuns dals fatgs da sanadad èn – ultra da las purtadras e dals purtaders – per regla las pazientas ed ils pazients, las abitantas ed ils abitants e la clientella, las assicuranzas da malsauns sco er il maun public, q.v.d. la confederaziun, il chantun e las vischnancas. Las instituziuns menziunadas èn suttamessas ad in squitsch da custs considerabel da vart dals finanziaders e las tariffas vegnan "ordinadas" per gronda part. En l'alinea 2 da l'artitgel 11 na vegnan "ils bains culturals e las immobiglias che na genereschan betg grondas entradas e che servan directamain a l'intent da la fundaziun ... betg resguardads tar la fixaziun da la taxa fundamentala".
Per evitar lavurs da controlla e custs nunnecessaris tschentan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders las suandnatas dumondas:
1. Datti duplicitads tar la surveglianza da las instituziuns dals fatgs da sanadad e socials e co fa la regenza quint d'eliminar las duplicitads ch'èn eventualmain avant maun?
2. Pon instituziuns dals fatgs da sanadad eventualmain vegnir numnadas confurm al senn sut l'al. 2 da l'art. 11?
3. Examinescha la regenza in sistem da taxas alternativ, tar il qual i na vegn p.ex. betg sa basà sin la productivitad da la facultad, mabain nua ch'i vegn applitgà il princip dal chaschunader sin basa da l'activitad da controlla effectiva?
Samignun, ils 12 da zercladur 2012
Hardegger, Kunz (Cuira), Kleis-Kümin, Barandun, Baselgia-Brunner, Bezzola (Samedan), Bezzola (Zernez), Blumenthal, Bondolfi, Brandenburger, Bucher-Brini, Buchli-Mannhart, Burkhardt, Caduff, Campell, Casanova-Maron, Casutt, Cavegn, Clalüna, Clavadetscher, Conrad, Darms-Landolt, Dermont, Dosch, Engler, Fasani, Felix, Foffa, Fontana, Furrer-Cabalzar, Gartmann-Albin, Geisseler, Giacomelli, Grass, Gunzinger, Hartmann (Champfèr), Hartmann (Cuira), Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jaag, Jeker, Jenny, Kasper, Koch (Tumein), Koch (Igis), Kollegger (Cuira), Komminoth-Elmer, Krättli-Lori, Kunz (Fläsch), Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Marti, Meyer-Grass, Michael (Donat), Michael (Castasegna), Michel (Tavau Monstein), Nick, Niederer, Nigg, Niggli-Mathis (Grüsch), Papa, Parolini, Parpan, Pedrini, Peyer, Righetti, Sax, Steck-Rauch, Stiffler (Tavau Plaz), Tenchio, Tomaschett (Breil), Troncana-Sauer, Tscholl, Valär, Vetsch (Claustra Vitg), Wieland, Zweifel-Disch, Berther (Segnas), Deplazes, Kuoni
Resposta da la regenza
Dapi l'introducziun da la regulaziun cun preventiv global e cun incarica da prestaziun vegn l'administraziun chantunala manada pli fitg tenor princips da l'economia da manaschi. Tenor la clera voluntad dal cussegl grond sto er la surveglianza da las fundaziuns vegnir manada en ina moda che cuvra sche pussaivel ils custs (missiva carnet nr. 5/2007–2008; PCG nr. 2/2007–2008, p. 225 ss.). La finamira da la cuvrida cumplaina dals custs è vegnida cuntanschida ils onns 2010 e 2011. Quai mussa che las tariffas da taxas èn vegnidas calculadas correctamain e ch'ellas tegnan quint dal princip dal chaschunader tenor la constituziun chantunala (art. 93 al. 4 CC, DG 110.100) respectivamain dal princip da la cuvrida dals custs e dal princip d'equivalenza en il senn da l'art. 5 da la lescha davart las finanzas e davart la surveglianza da las finanzas (LFSF, DG 710.100).
L'incassament da las taxas fundamentalas per las activitads respectivas da l'autoritad da surveglianza sin basa da la facultad brutta da la fundaziun è ina soluziun simpla, chapaivla, transparenta ed – en quai che concerna l'administraziun – economica che vegn pratitgada en tut la Svizra. Ina taxa fundamentala tenor la lavur prestada pretendess adina puspè scleriments e chaschunass discussiuns e na mida nagut vi dal fatg che tut ils custs da la surveglianza da las fundaziuns ston vegnir surpigliads da las fundaziuns. Activitads spezialas vegnan messas a quint tenor la lavur prestada. Cumpareglià cun ils auters chantuns èn las taxas favuraivlas, e quai grazia a structuras satiglias ed ad in adempliment efficazi da las incumbensas. Cun la revisiun parziala da l'ordinaziun davart la surveglianza da las fundaziuns (DG 219.100) per il 1. da zercladur 2012 na vegnan ils bains culturals e las immobiglias che na genereschan betg grondas entradas e che servan directamain a l'intent da la fundaziun betg resguardads per fixar la taxa fundamentala. Manegiads cun quai èn per exempel collecziuns da maletgs e da documents u museums che ston mantegnair bains immobigliars istorics ch'èn forsa anc protegids sco monuments. Sin fundament da lur quint annual revedì confurm a l'urden na genereschan els cumprovadamain nagina rendita. Fundaziuns che mainan ospitals, chasas da persunas attempadas e da tgira u scolas-dimora na fan betg part da questa exclusiun. Las instituziuns dals fatgs da sanadad genereschan la part principala da lur entradas cun porscher servetschs medicinals e da tgira sco er or dals daners da pensiun. La productivitad da lur facultad da fundaziun è dada.
En cas da la surveglianza d'instituziuns dals fatgs da sanadad e dals fatgs socials na datti tenor l'avis da la regenza naginas duplicitads, er sche tscherts documents ston vegnir inoltrads a differents posts da servetsch da l'administraziun chantunala. L'autoritad da surveglianza per las fundaziuns sto procurar en emprima lingia che la facultad da la fundaziun vegn duvrada tenor l'intent (art. 84 al. 2 CCS). La surveglianza è cumplessiva. Ella sto survegliar ch'ils organs da la fundaziun na prendian naginas disposiziuns che cuntrafan al document da fundaziun, al reglament u a la lescha. L'autoritad da surveglianza approvescha transferiments da facultad e fusiuns tenor la lescha da fusiun (LFus; CS 221.301) e decida davart midadas da l'organisaziun e da l'intent (art. 85/86/ 86b CCS). Da l'autra vart conceda l'uffizi da sanadad per exempel la permissiun da manaschi necessaria a las chasa da persunas attempadas e da tgira, controlla, sche las premissas qualitativas èn vegnidas observadas, fixescha las contribuziuns da prestaziun suenter avair controllà las datas statisticas e las finanzas, examinescha e calculescha las contribuziuns d'investiziun per novas construcziuns e controlla las classificaziuns tenor il sistem da classificaziun e da rendaquint per abitantas e per abitants SCRA.
La regenza respunda las dumondas tschentadas sco suonda:
1. I na dat naginas duplicitads tar la surveglianza da las instituziuns dals fatgs da sanadad e dals fatgs socials. Las incumbensas da la surveglianza da las fundaziuns d'ina vart e dals uffizis specifics da l'autra vart èn differentas.
2. Per las instituziuns dals fatgs da sanadad na vegn betg applitgà l'art. 11 al. 2 da l'ordinaziun davart la surveglianza da las fundaziuns, perquai che lur bains immobigliars na valan betg sco bains immobigliars che na genereschan betg grondas entradas en il senn da la disposiziun.
3. La regenza n'ha betg l'intenziun d'examinar in sistem da taxas alternativ per la surveglianza da las fundaziuns. Per l'activitad generala da surveglianza è sa cumprovada la fixaziun tenor la facultad brutta.
30 d'avust 2012