Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 31.08.2012
En il rapport davart la politica d'electricitad vegn menziunà en in pitschen chapitel il punct «Marketing – vul dir commerzialisaziun da questas activitads». Tut las finamiras preschentadas da l'entira chadaina da valurisaziun «electricitad» èn terms impurtants per l'istorgia e per l'ulteriur svilup da noss chantun; in chantun che na viva betg mo da la producziun d'electricitad, mabain per gronda part er dal turissem, e che sa posiziunescha er sco «regiun da vacanzas en accord cun la natira e cun la cultura». I fiss pia ina schanza per il Grischun da sa posiziunar cun quests dus temas «electricitad» e «turissem» sut il tetg da la «durabilitad» e d'als commerzialisar en questa moda. La branscha d'electricitad faschess pia ina punt al turissem e viceversa, confurm al senn: «Fa insatge bun e discurra da quai.»

En il turissem èn gia realisads intgins projects ch'èn tuts er preschents sin il martgà sut il tema «durabilitad». Uschia ha p.ex. la vischnanca da Tenna l'emprim runal solar dal mund. L'hotel da muntogna Muottas Muragl da sia vart producescha dapli energia che quai ch'el dovra e vala sco emprim hotel da las Alps dal tip «energia plus». Gist pliras vischnancas (p.ex. San Murezzan, Cuira, Tavau) han il label «citad d'energia». In project turistic surordinà impurtant da l'onn 2007 è er il concept «Turissem en accord cun la natira e cun la cultura». Quel mussa schanzas e deficits ed ha gia realisà numerusas mesiras en il fratemp.

Igl è dentant er uschia ch'il turissem duraivel è caracterisà da bleras iniziativas pitschnas e tanghescha per il solit cunzunt l'aspect da la durabilitad ecologica. En general manca dentant in proceder sistematic en il senn d'in entretschament e d'in posiziunament strategic en il sectur da la durabilitad en collavuraziun cun il turissem e cun l'economia d'electricitad. Plinavant manca in posiziunament en il sectur surordinà da la durabilitad, e quai betg mo en il senn ecologic, mabain er en il sectur social ed economic duraivel. Sco ch'il rapport mussa, ha la forza idraulica – cun bunamain 7'900 GWh per onn – ina gronda impurtanza en il Grischun ord vista energetica e sut l'aspect da l'economia publica. Nus discurrin pia d'ina durabilitad economica e sociala substanziala, perquai ch'i vegnan pussibilitadas bleras plazzas en il chantun e perquai ch'il sectur d'electricitad generescha ina gronda part da las entradas chantunalas totalas.

Ussa fiss il dretg mument per profitar da la schanza e per promover il tema «durabilitad» en il rom d'ina stretga colliaziun tranter la producziun d'electricitad ed il turissem. I fiss ina schanza per tut las varts participadas: da las interpresas d'energia, che na vegnan betg adina percepidas en moda positiva da la publicitad, fin a las organisaziuns turisticas, che han bunamain tuttas da cumbatter en la situaziun actuala cunter ina diminuziun dal dumber da giasts.

1.  È er la regenza da l'opiniun ch'i manchia oz in proceder sistematic ed in entretschament strategic en il sectur da la durabilitad en collavuraziun cun il turissem e cun l'economia d'electricitad?

2.  È er la regenza da l'opiniun che la tematica da la durabilitad saja ina schanza per commerzialisar il Grischun e per posiziunar il Grischun en l'avegnir e che questa tematica augmentass en moda positiva il grad d'attenziun per il chantun?

3.  Tge soluziun vesa la regenza per realisar questa tematica tranter il turissem ed il sectur d'electricitad?

Cuira, ils 31 d'avust 2012

Stiffler (Cuira), Joos, Lorez-Meuli, Baselgia-Brunner, Bezzola (Samedan), Bezzola (Zernez), Blumenthal, Brandenburger, Bucher-Brini, Buchli-Mannhart, Casanova-Maron, Casutt, Casutt-Derungs, Claus, Clavadetscher, Davaz, Engler, Frigg-Walt, Furrer-Cabalzar, Gartmann-Albin, Geisseler, Giacomelli, Gunzinger, Hartmann (Champfèr), Hartmann (Cuira), Heiz, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jaag, Jenny, Kappeler, Kasper, Kollegger (Malix), Komminoth-Elmer, Krättli-Lori, Kunz (Fläsch), Kunz (Cuira), Locher Benguerel, Marti, Meyer-Grass, Michael (Donat), Michael (Castasegna), Montalta, Müller, Nick, Niggli (Samedan), Noi-Togni, Papa, Pedrini (Roveredo), Peyer, Pfäffli, Pfenninger, Pult, Rosa, Sax, Steck-Rauch, Tenchio, Thöny, Tomaschett-Berther (Trun), Trepp, Troncana-Sauer, Valär, Vetsch (Pragg-Jenaz), Waidacher, Wieland, Zweifel-Disch, Degonda, Deplazes, Michel (Igis), Monigatti, Pedrini (Soazza), Pfister

Resposta da la regenza

Cun duvrar adina dapli purtaders d'energia regenerabla vegn prestada ina contribuziun impurtanta per schliar ils problems globals en connex cun la midada dal clima e cun la garanzia d'in provediment d'energia independent a lunga vista. Per garantir la segirezza dal provediment vul la confederaziun – en il rom da la nova strategia d'energia 2050 – tranter auter amplifitgar la forza idraulica e las novas energias regenerablas.

Dumandada è en spezial er l'industria da turissem ch'è fermamain dependenta da las resursas e dal transport e che generescha uschia sezza in grond consum d'energia. En consequenza da svilups innovativs en il sectur da las energias regenerablas e grazia a l'atgna iniziativa da las consumentas e dals consuments han ins gia pudì far ils ultims decennis pass impurtants en direcziun d'ina moda da viver duraivla che schanegia il clima, quai che ha er purtà novas pussaivladads turisticas. Per exempel ha il parc natiral Beverin definì cun las energias regenerablas in sectur tematic che duai gidar a promover il svilup regiunal. Tras la cumbinaziun tranter l'educaziun da l'ambient ed il far experientschas ed experiments cun novs products e novas tecnicas resulta in nov product turistic che sa drizza d'ina vart a giasts cun interess per la tecnologia e da l'autra vart a famiglias ed a giuvenils.

Il turissem grischun ha structuras plitost pitschnas. Uschia èsi difficil da realisar en tut il chantun singulas iniziativas e purschidas che han ina colliaziun concepziunala tranter il turissem e l'economia d'electricitad. Ma tuttina pon ins constatar che differentas destinaziuns turisticas avran ils stabiliments da l'economica d'electricitad per ils giasts resp. creeschan purschidas turisticas correspundentas.

Tar la dumonda 1: L'economia grischuna da turissem e l'economia d'electricitad na collavuran actualmain betg sin basa d'in concept strategic cuminaivel. En emprima lingia han lieu singulas iniziativas en tscherts lieus. Igl è er l'incumbensa da las destinaziuns turisticas localas da tschertgar la collavuraziun tranter il turissem e l'economia d'electricitad, sch'ellas vesan potenzials turistics correspundents. Il project actual "Structuras cumpetitivas e repartiziun da las incumbensas en il turissem grischun" renda attent a l'impurtanza ed a la necessitad da products attractivs resp. commerzialisabels.

Tar la dumonda 2: Il tema "durabilitad" è ina schanza per posiziunar singulas destinaziuns ed il Grischun sco regiun da vacanzas entira. Il potenzial turistic il pli grond en il Grischun han er vinavant sia cuntrada natirala intacta e sia diversitad culturala. Ultra da la valurisaziun turistica da la natira ston dentant vegnir fatgs er vinavant gronds sforzs per mantegnair e per crear plazzas da lavur (durabilitad economica). Il svilup turistic en il Grischun dependa considerablamain er da la renovaziun e da la cumplettaziun da las infrastructuras, cunquai che purschidas attractivas attiran l'attenziun dals giasts sin tut il chantun. Valurs che vegnan percepidas en connex cun la durabilitad duain gidar ad augmentar er en l'avegnir l'attractivitad dal Grischun.

Tar la dumonda 3: La regenza è persvadida che las persunas responsablas en las destinaziuns turisticas grischunas èn conscientas da l'impurtanza d'ina colliaziun tranter il turissem e l'economia d'energia. Per il posiziunament turistic e per la concepziun da purschidas attractivas è ina stretga collavuraziun indispensabla. Igl è imaginabel ch'ils potenzials d'ina colliaziun ch'unescha il turissem e l'economia d'energia e che s'orientescha a la purschida, pon vegnir preschentads en il rom da la nova politica regiunala en in project d'ina u da pliras destinaziuns.

19 d'october 2012