Incumbensa da la fracziun da la PS concernent la giustia dals salaris en instituts chantunals autonoms
Sessiun: 23.04.2013
Il chantun Grischun surpiglia incumbensas multifaras. Bleras da quellas vegnan ademplidas directamain da l'administraziun, autras percunter d'instituts autonoms. La banca chantunala grischuna p.ex. resguarda – tenor l'artitgel davart l'intent da la lescha davart la banca chantunala grischuna – en sia activitad commerziala sco banca universala, ils basegns da tut ils circuls da la populaziun, da l'economia privata e dal maun public. En quest rom duai ella gidar a cuntanscher in svilup equilibrà da l'economia grischuna.
La politica da salarisaziun da differentas interpresas è vegnida crititgada regularmain gist ils ultims onns. Savens n'èn las meglras emploiadas ed ils megliers emploiads betg quels che tschertgan la salarisaziun maximala. L'attractivitad d'ina patruna u d'in patrun na sa mussa pia er betg mo en l'import dals salaris ils pli auts. Autras cumponentas sco per exempel la ballantscha tranter viver e lavurar èn aspects almain uschè impurtants.
Ils instituts autonoms da dretg public ston surpigliar ina rolla exemplarica en la politica da salarisaziun. Dudesch giadas il salari il pli bass che vegn pajà en l'interpresa è ina salarisaziun buna e suffizienta. Perquai che nagina emploiada u nagin emploià na gida en in mais a cuntanscher dapli al success en ina interpresa sco autras ed auters en in onn entir.
La regenza vegn incumbensada da preschentar al cussegl grond mesiras per installar ina scala dals salaris per instituts autonoms dal Grischun sco er per societads, a las qualas il chantun ha ina participaziun da maioritad. En quest connex duain vegnir resguardads ils suandants puncts:
1) Il salari il pli aut che vegn pajà per ina plazza a temp cumplain na dastga betg esser dapli che dudesch giadas pli aut ch'il salari il pli bass per ina plazza a temp cumplain.
2) Sco salari vala la summa da tut las contribuziuns directas (daners e valurs da las prestaziuns realas e da servetschs) che vegnan concedidas en connex cun l'activitad da gudogn.
3) Exceptads da quai èn ils salaris da persunas en scolaziun, da praticantas e da praticants sco er d'umans cun ina capacitad da lavurar restrenschida.
Cuira, ils 23 d'avrigl 2013
Müller (Tavau Plaz), Baselgia-Brunner, Bucher-Brini, Frigg-Walt, Gartmann-Albin, Jaag, Noi-Togni, Peyer, Pult, Thöny, Trepp, Deplazes, Hensel, Michel (Igis), Monigatti, Pedrini (Soazza), Vassella
Resposta da la regenza
L'iniziativa dal pievel «1:12 – Per salaris gists» è vegnida inoltrada ils 21 da mars 2011. Ella pretenda che nagin na gudognia en in onn main che la persuna la meglier pajada en la medema interpresa en in mais. Cun lur pretensiun vulan las iniziantas ed ils iniziants limitar ils salaris dals top-managers, gidar ad augmentar ils salaris ils pli bass sco er procurar che la summa dals salaris vegnia repartida meglier tranter las persunas occupadas e cuntanscher en questa moda en tut la Svizra ina reducziun da l'inegualitad da las pajas. L'iniziativa vegn suttamessa ils 24 da november 2013 a la votaziun dal pievel.
Cun l'incumbensa da fracziun duai la regenza vegnir incumbensada – independentamain dal resultat da la votaziun dal pievel – gia da realisar il giavisch da l'iniziativa per ils instituts chantunals autonoms. I duai vegnir installada ina scala dals salaris per ils instituts autonoms dal Grischun sco er per las societads, a las qualas il chantun ha ina participaziun da maioritad.
La lescha davart la relaziun da lavur da las collavuraturas e dals collavuraturs dal chantun Grischun (lescha dal persunal; DG 170.400) na regla betg mo la salarisaziun da las collavuraturas e dals collavuraturs dal chantun, mabain er dals instituts chantunals autonoms. La scala dals salaris prescritta da la lescha chantunala dal persunal prevesa ina relaziun da circa 1 a 6,1. Cun quai è il giavisch da l'iniziativa ademplì. Dal champ d'applicaziun da la lescha dal persunal è però exclusa explicitamain la banca chantunala grischuna (BCG) (art. 3 al. 3 LP). Tar la BCG importa la scala dals salaris actualmain var 1 a 16. En cas da las societads, a las qualas il chantun ha ina participaziun da maioritad sco la Repower SA u la Viafier retica SA, vegn observada la relaziun dad 1 a 12. Uschia sa restrenscha il giavisch da l'incumbensa da fracziun materialmain a la BCG.
Tenor l'art. 13 da la lescha davart la banca chantunala grischuna (LBCG; DG 938.200) èn la tscherna e la surveglianza da la direcziun operativa («direcziun») sco er – colliada cun quai inseparablamain – la fixaziun dals salaris da la direcziun, las incumbensas principalas dal gremi directiv strategic da la banca resp. dal cussegl da la banca. Tut ils salaris da la BCG vegnan fixads a maun d'in sistem analitic per valitar la funcziun. En quest connex vegnan las pretensiuns ch'èn colliadas cun l'execuziun d'ina funcziun registradas detagliadamain e valitadas. Da quai resulta ina valur en puncts che vegn duvrada per far ina proposta da salari. Quest sistem vegn duvrà per tut las funcziuns e per tut ils stgalims da l'ierarchia – da la persuna che sorta da ses emprendissadi fin al mainagestiun. La BCG cumpareglia regularmain ils salaris e sa chatta adina en la media da las bancas chantunalas cumparegliablas. Quai vala er per il stgalim directiv il pli aut.
Il cussegl da banca po ademplir sia incumbensa d'eleger ina direcziun cumpetenta mo, sch'el ha er las cumpetenzas necessarias per quai. Latiers tutga en il sectur dal persunal la fixaziun dals princips da la salarisaziun. L'incumbensa da fracziun pretenda percunter che las cumpetenzas dal cussegl da banca vegnian restrenschidas e cuntradi uschia a las reglas renconuschidas da la corporate governance. Ina tala avugadaziun unilaterala da la direcziun da la BCG en ils fatgs da la salarisaziun pregiuditgass la BCG sin il martgà da lavur. Ina perdita da collavuraturas e collavuraturs qualifitgads, ina reducziun da la cumpetitivitad, er per gudagnar novas collavuraturas e novs collavuraturs, sco er ina reducziun da la valurisaziun cun consequenzas negativas per il chantun Grischun fissan las consequenzas. Tenor l'opiniun da la regenza na duai la BCG – per il bainstar da l'economia publica dal Grischun – betg vegnir dischavantagiada sin il martgà da lavur envers la concurrenza.
Sa basond sin questas explicaziuns e savend ch'il november 2013 vegni votà davart questa tematica propona la regenza da refusar l'incumbensa da fracziun.
03 da fanadur 2013