Sin basa da la lescha introductiva tar il cudesch civil svizzer èn ils fatgs tutelars vegnids organisads da nov er en il chantun Grischun. Il 1. da schaner 2013 han las autoritads per la protecziun d'uffants e da creschids (APUC) sco er las curatellas professiunalas (CP) cumenzà cun lur lavur. Ch'i po dar difficultads tar la realisaziun d'ina nova organisaziun cun novas structuras e cumpetenzas, è chapaivel. Tant pli, sche la cumpetenza vegn surdada ad in'organisaziun, da la quala las structuras e las incumbensas n'èn betg anc regladas. Uschia è la gestiun da las CP ina incumbensa regiunala, malgrà che las incumbensas e las funcziuns futuras da las regiuns n'èn betg anc definidas. Tuttina è la gestiun da las CP gia vegnida surdada per part a las regiuns.
Finanziadas vegnan las CP tras las contribuziuns che las vischnancas pajan a la regiun ch'è cumpetenta per la gestiun. I n'exista nagina regulaziun unitara davart la dumonda, sche las vischnancas duain mo finanziar in deficit u sch'ils custs duain vegnir adossads a las vischnancas tenor la lavur impundida per las clientas ed ils clients. Per mandatarias e mandataris privats vala ultra da quai in'autra regulaziun.
En il fratemp èn las novas autoritads en funcziun dapi bunamain 1 onn. I sa mussa d'ina vart ch'ils custs s'augmentan tendenzialmain, e da l'autra vart che las vischnancas n'han insumma nagina influenza sin il svilup dals custs, cumbain ch'ellas èn – sco purtadras da las regiuns – responsablas per finanziar las CP. Ils rendaquints da las CP vegnan controllads ed approvads da las APUC en in ritmus da 2 onns. Quai cun la consequenza ch'i dura fin 2½ onns, fin che las vischnancas survegnan il quint definitiv. Quai vul dir che las vischnancas ston far pajaments anticipads. Cur ch'ellas survegnan finalmain il quint, na pon ellas da lur vart praticamain betg pli controllar quel. Il medem vala dal rest per las clientas ed ils clients. Medemamain n'è in rendaquint betg pussaivel en la gulivaziun da las grevezzas senza custs pro cas. Qua exista in basegn d'agir.
In basegn d'agir exista dentant er tar las mesiras per la protecziun dals uffants. Ils custs da talas ston vegnir surpigliads da las vischnancas da domicil. Las vischnancas èn sezzas responsablas per pretender las contribuziuns dals geniturs per las mesiras. La cooperaziun da vart dals geniturs è minima en tals cas, ed il potenzial da conflicts è correspundentamain grond.
Tras la revisiun parziala da la lescha introductiva tar il cudesch civil svizzer è il dretg federal vegnì transferì sin ils chantuns. En il Grischun è la responsabladad vegnida repartida sin las APUC, ch'èn suttamessas al chantun, e sin las CP, ch'èn suttamessas a las regiuns. Tenor l'art. 43a da la constituziun federala duai la responsabladad finanziala sa chattar sin quel plaun che decida davart questa incumbensa e che chaschuna perquai er ils custs. Las CP lavuran per incumbensa da las APUC. Perquai na sa chatta l'obligaziun da finanziaziun betg tar las regiuns resp. tar las vischnancas, mabain tar il chantun. Las experientschas da l'emprim onn mussan er cleramain che la regulaziun actuala da las responsabladads n'è betg acceptabla per las vischnancas a pli lunga vista.
La regenza vegn incumbensada d'elavurar ina soluziun ch'è supportabla per las vischnancas. Las cumpetenzas per las curatellas professiunalas sco er ils fatgs da rendaquint duain vegnir examinads resp. repassads ed eventualmain reglads da nov per il 1. da schaner 2015.
Cuira, ils 4 da december 2013
Kleis-Kümin, Burkhardt, Albertin, Augustin, Berther (Mustér), Berther (Camischolas), Blumenthal, Bondolfi, Brandenburger, Caduff, Caluori, Casanova-Maron, Casty, Casutt Renatus, Cavegn, Darms-Landolt, Dermont, Dosch, Fallet, Florin-Caluori, Foffa, Geisseler, Giacomelli, Grass, Gunzinger, Hardegger, Joos, Koch (Tumein), Kollegger (Malix), Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Märchy-Caduff, Meyer-Grass, Michael (Donat), Nick, Niederer, Nigg, Noi-Togni, Papa, Parolini, Pfäffli, Sax, Tenchio, Tomaschett-Berther (Trun), Trepp, Troncana-Sauer, Wieland, Degonda, Hauser, Patt
Resposta da la regenza
I. Introducziun
Il 1. da schaner 2013 ha il nov dretg federal da la protecziun d'uffants e da creschids remplazzà l'anteriur dretg tutelar, uschia ch'igl ha dà novas structuras e novs andaments da procedura. L'incumbensa qua avant maun tschenta dumondas impurtantas ch'èn resultadas en connex cun la realisaziun pratica. La regenza è conscienta da la problematica ed è pronta da gidar a sclerir quella. Areguard la surpigliada dals custs sa preschenta la situaziun giuridica – resumà curtamain – sco suonda: Ils custs per mesiras (externas) da la protecziun d'uffants e da creschids (plazzaments en lieus esters, accumpagnaments sociopedagogics da famiglias e.u.v.) ston da princip vegnir surpigliads da la persuna pertutgada resp. dals titulars da la tgira genituriala, nun che terzas varts sajan obligadas da pajar (cassas da malsauns, assicuranzas e.u.v.). En moda subsidiara sto la vischnanca al domicil d'assistenza surpigliar quests custs. Quai vala er per las indemnisaziuns da las curatellas professiunalas per la gestiun dals mandats en il cas singul concret. La vischnanca da domicil n'ha nagin status da partida en connex cun l'ordinaziun da mesiras. Ella ha dentant in dretg d'audiziun, sch'i èn tangads interess essenzials, en spezial da natira finanziala.
Ils custs per mesiras (externas) da la protecziun d'uffants e da creschids che ston vegnir surpigliads da la vischnanca sco agid social èn suttamess sco fin ussa a la gulivaziun da las grevezzas per prestaziuns socialas determinadas. En la consideraziun cumplessiva èn ils custs per questas mesiras (externas) la part da custs pli gronda. Sche la vischnanca sto surpigliar quests custs en moda subsidiara, vegn il rendaquint tranter l'instituziun e la vischnanca per regla fatg mintga mais.
Betg profitar da la gulivaziun da las grevezzas per prestaziuns socialas determinadas na pon dentant las indemnisaziuns da las curatellas professiunalas per la gestiun dals mandats. Cun la brev da l'uffizi chantunal dal servetsch social dals 4 da mars 2014 èn las vischnancas vegnidas infurmadas davart la regulaziun actuala areguard la surpigliada dals custs.
II. Examinaziun da las cumpetenzas per las curatellas professiunalas
En la debatta davart la revisiun parziala da la LItCCS (realisaziun dal nov dretg da la protecziun d'uffants e da creschids) è il cussegl grond sa fatschentà detagliadamain cun la dumonda da la cumpetenza ed ha acceptà cun ina clera maioritad la proposta da la regenza (PCG nr. 3 2011/2012, p. 562 ss.). La cumpetenza tschernida – numnadamain d'ina vart ch'il chantun è responsabel per la APUC e da l'autra vart che las regiuns èn cumpetentas per la curatella professiunala – è concepida a lunga vista e para cunvegnenta. Ella stat en accordanza cun la constituziun federala sco er cun la refurma chantunala dal territori e cun la refurma chantunala da la gulivaziun da finanzas. Tras la repartiziun da las incumbensas tschernida vegnan las vischnancas distgargiadas considerablamain en cumparegliaziun cun avant. Tant ord vista finanziala sco er executiva para la regulaziun vertenta bain supportabla per las vischnancas. In augment dals custs per las mesiras n'è betg da constatar per il mument. Perquai na vesa la regenza nagin motiv da midar la regulaziun actuala da las cumpetenzas. Tar incumbensas che vegnan ademplidas da plirs plauns statals sa lascha il princip da l'equivalenza fiscala realisar mo limitadamain.
III. Repassament dals fatgs da rendaquint da las curatellas professiunalas
Ils custs per manar las curatellas professiunalas ston vegnir surpigliads da l'instituziun responsabla (circul, corporaziun regiunala resp. en l'avegnir regiun). In deficit da l'instituziun responsabla sto vegnir surpiglià er vinavant da las vischnancas.
Per las indemnisaziuns da las mandatarias e dals mandataris ston las curatellas professiunalas – tenor las prescripziuns federalas – render quint a la APUC almain mintga 2 onns (a partir da l'installaziun da la mesira). Sche la perioda da rendaquint da 2 onns che vegn applitgada actualmain en il chantun per las curatellas professiunalas duess vegnir scursanida, duvrassi dapli resursas da persunal, uschia ch'i resultassan custs pli auts. La perioda da rendaquint da 2 onns è standard en Svizra e vegniva applitgada uschia en blers lieus dal chantun Grischun er avant la midada. Cunquai che l'indemnisaziun vegn fixada mintga onn per circa la mesadad dals mandats manads da la APUC, pon las curatellas professiunalas quintar cun pajaments regulars ch'entran annualmain.
Il modus da rendaquint per ils custs da la gestiun dals mandats da las curatellas professiunalas chaschuna da preschent effectivamain fitg blera lavur. Perquai duai quest modus vegnir examinà e vegnir simplifitgà per las vischnancas uschenavant sco pussaivel. Areguard la procedura da rendaquint è la regenza perquai pronta d'acceptar l'incumbensa. Per il rest vegn refusada l'incumbensa.
12 da mars 2014