Tras la surbajegiada progressiva dal terren cultivà daventa la protecziun da las surfatschas restantas pli e pli impurtanta. En il plan secturial «Surfatschas cun culturas alternantas» pretenda la confederaziun da mintga chantun in contingent minimal d'ers d'auta qualitad. Questas surfatschas n'èn dentant betg mo periclitadas pervia da la surbajegiada cun abitadis u cun edifizis agriculs u pervia d'autras midadas d'utilisaziun, mabain er pervia da l'erosiun, da la densificaziun u da l'immissiun da substanzas nuschaivlas. En quest connex supplitgesch jau la regenza d'infurmar davart il stadi quantitativ e qualitativ da las surfatschas cun culturas alternantas e da respunder las suandantas dumondas.
1. Tge è il stadi actual da las surfatschas cun culturas alternantas en il chantun (hectaras, onn da referenza) e quant gronda è la surfatscha ch'il chantun stuess garantir tenor il plan secturial «Surfatschas cun culturas alternantas»?
2. Quant gronda è la perdita da surfatschas cun culturas alternantas dals ultims 10 onns (onn da referenza -10) tras l'extensiun d'abitadis, da zonas da recreaziun e d'implants da recreaziun sco er d'areals da traffic en hectaras, per mintga midada d'utilisaziun?
3. Ston surfatschas cun culturas alternantas vegnir cumpensadas, sch'ellas vegnan enzonadas da nov en la zona da construcziun?
4. Quant grond è l'areal da surfatschas cun culturas alternantas ch'è enzonà en zonas da construcziun?
5. Po ina plazza da golf vegnir realisada sin ina surfatscha cun culturas alternantas?
6. Quants pertschients da las surfatschas cun culturas alternantas èn periclitads da l'erosiun e tar quants pertschients da questas surfatschas vegnan realisadas mesiras da protecziun efficazias cunter l'erosiun e vegn controllada la realisaziun da questas mesiras?
7. Sin quants pertschients da las surfatschas cun culturas alternantas sutpassa il volumen da poras groppas, ch'è impurtant per il provediment dals terrens cun aua e cun oxigen, la valur da mesiras da 5 pertschient?
Cuira, ils 28 d'avust 2015
Deplazes, Albertin, Atanes, Baselgia-Brunner, Brandenburger, Bucher-Brini, Cahenzli-Philipp, Caviezel (Cuira), Darms-Landolt, Davaz, Gartmann-Albin, Jaag, Jenny, Kappeler, Locher Benguerel, Michael (Donat), Monigatti, Noi-Togni, Perl, Peyer, Pult, Thöny, von Ballmoos, Degiacomi, Nicolay
Resposta da la regenza
Dumonda 1: La fin da l'onn 2014 aveva il chantun Grischun 7058 hectaras surfatschas cun culturas alternantas (SCA) (incl. surfatschas da viticultura cun qualitad da SCA). Tenor il plan secturial SCA sto il chantun Grischun garantir 6300 hectaras SCA (contingent chantunal). Sin l'emprima egliada è la situaziun bain confortabla per il chantun Grischun. Però sto vegnir menziunada la discussiun davart las SCA en il spazi d'auas. Tenor la lescha na vala il spazi d'auas atgnamain betg sco SCA; tuttina vegnan las SCA en il spazi d'auas quintadas per entant tar il contingent chantunal. Ultra da quai consumescha la confederaziun SCA per ses projects d'infrastructura, ma surlascha als chantuns da procurar per cumpensaziuns.
Dumonda 2: Cunquai che la digitalisaziun n'era avant 10 onns betg anc sviluppada uschè lunsch sco oz, na pon vegnir fatgas naginas indicaziuns per mintga midada d'utilisaziun (zonas da recreaziun, zonas da traffic e.u.v.). Areguard tut las zonas da construcziun sa mussa il suandant svilup per la perioda dals onns 2004 fin 2014: A las zonas da construcziun èn vegnidas attribuidas circa 105 hectaras SCA. Da quellas èn circa 61 hectaras vegnidas surbajegiadas ed effectivamain vegnidas retratgas da la cultivaziun. Las 44 hectaras restantas n'eran betg anc surbajegiadas la fin da l'onn 2014.
Dumonda 3: Ina cumpensaziun fiss necessaria, sch'il contingent chantunal vegniss sutpassà. Perquai ch'il chantun Grischun adempliva pli che avunda il contingent en il passà, èsi vegnì desistì d'ina cumpensaziun. Tenor l'art. 30 al. 1bis da l'ordinaziun federala davart la planisaziun dal territori (OPT), ch'è entrà en vigur il 1. da matg 2014, dastgan surfatschas cun culturas alternantas vegnir enzonadas mo, sch'ina finamira impurtanta er ord vista dal chantun na po betg vegnir cuntanschida en moda raschunaivla senza far diever da SCA e sch'i vegn garantì che las surfatschas duvradas vegnian nizzegiadas optimalmain tenor il stadi da las enconuschientschas
Dumonda 4: Ils ultims 23 onns, dapi l'entrada en vigur dal plan secturial SCA l'onn 1992, èn vegnidas enzonadas circa 231 hectaras SCA. Da quellas èn 135 hectaras gia surbajegiadas. 96 hectaras n'èn dentant betg anc surbajegiadas e pon anc adina vegnir cultivadas. Tut questas 231 hectaras na figureschan dentant betg pli en la bilantscha chantunala, perquai ch'ellas n'èn betg garantidas en la zona d'agricultura sco prescrit en l'art. 30 al. 1 OPT.
Dumonda 5: Dapi il 1. da matg 2014 èn las SCA suttamessas ad ina protecziun pli gronda (art. 30 al. 1bis OPT). Perquai dovri ina consideraziun dals interess sco er in'evaluaziun dals lieus che mussa ils scleriments ch'èn vegnids fatgs areguard lieus alternativs. I n'è betg nunpussaivel da realisar ina plazza da golf sin SCA, ma ils obstachels èn auts. En connex cun las plazzas da golf stoi anc vegnir menziunà che pitschnas surfatschas parzialas, che pudessan en il cas d'urgenza vegnir reactivadas a curta vista, dastgan vegnir quintadas er vinavant sco SCA. Perquai che questas uschenumnadas "SCA spezialas" n'èn dentant betg garantidas en la zona d'agricultura, n'èn ellas er betg cuntegnidas en la bilantscha chantunala.
Dumonda 6: La gronda part dals terrens dal Grischun ha main che 20 % arschiglia, è plitgunsch sablunusa. En lieus cun plattamorta grischuna cuntegna ella er blera pulvra da crap. Terrens d'ina tala textura èn pli periclitads da l'erosiun che terrens arschiglius. La charta federala da las ristgas d'erosiun resguarda mo la zona da planiras e da collinas sco er las zonas da muntogna 1 e 2. Numerusas SCA dal Grischun èn dentant situadas en las zonas da muntogna. Bleras da questas surfatschas che n'èn betg resguardadas da la confederaziun, èn per part fitg stippas ed uschia periclitadas da l'erosiun.
Dumonda 7: I èn avant maun mo paucas datas davart il volumen da poras groppas en ils terrens en il chantun Grischun. En il rom d'ina lavur da bachelor a la scola auta da scienzas applitgadas Turitg (ZHAW) èn vegnids mesirads – ultra d'auters parameters – er ils volumens da poras sin in er (Pasqual) e sin trais prads permanents. En quests lieus eran ils volumens da poras tuts sur 5 %, ed els eran er pli auts ch'en ils lieus da cumparegliaziun ch'èn medemamain vegnids retschertgads (Russikon). Pervia da la textura menziunada qua survart n'èn ils terrens grischuns minerals cun ina permeabladad normala betg spezialmain sensibels a cumpressiuns. En territoris cun terrens che cuntegnan blera pulvra da crap pon las poras dentant sa stuppar, uschia ch'i po resultar ina cumpressiun "interna" cun ina reducziun dal diameter da las poras.
14 d'october 2015