Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 16.02.2016

Ils 29 da december 2015 ha la regenza explitgà en sia communicaziun ch'ella haja da fixar ina strategia chantunala da scola auta e da perscrutaziun sin basa da la lescha davart las scolas autas e la perscrutaziun. La basa concepziunala per quai furma in rapport d'experts, dal qual la regenza haja prendì enconuschientscha. Il rapport structureschia las activitads en il sectur da las scolas autas e da la perscrutaziun en il chantun Grischun tenor ils princips da la furmaziun d'accents e da la promoziun da las forzas existentas. Sco elements structurals vegnian proponids ils champs da profil "turissem ed economia", "resursas e privels da la natira", "tecnologias-clav", "cultura e diversitad", "life science" sco er "computational science". Cun la resalva ch'ils meds finanzials correspundents sajan disponibels saja planisà da realisar cun il program da la regenza 2017-2020 pass per pass singulas recumandaziuns dal rapport.

 

La realisaziun ch'è colliada cun resalvas e che la regenza vul exequir pass per pass sco er las intenziuns strategicas formuladas en il program da la regenza 2017-2020 che n'han betg in effect coordinativ per ils secturs da furmaziun, tegnan – ord vista da las sutsegnadras e dals sutsegnaders – memia pauc quint da las sfidas economicas actualas en il chantun Grischun. Ils parameters menziunads qua sutvart en moda betg definitiva pretendan directamain ina priorisaziun e mussan l'urgenza d'ina strategia cumplessiva da furmaziun e da perscrutaziun:

 

- En la cuminanza da la Scola auta spezialisada da la Svizra orientala (SASSO) accelerescha il chantun Son Gagl ina direcziun autonoma cun ina cooperaziun marginala dals ulteriurs chantuns e de facto senza il Grischun. La Scola auta da tecnica ed economia (SATE) a Cuira ristga da perder sia impurtanza. Questa ristga sto vegnir cumbattida cun ina strategia per in'autonomia.

 

- Perquai che l'areal da l'anteriura resgia gronda a Domat è disponibel, è naschì in potenzial considerabel per diversifitgar e per metter l'economia publica grischuna a lunga vista sin ina basa pli largia. Questas circumstanzas ston vegnir sustegnidas da la politica da furmaziun.

 

- Il svilup demografic da la populaziun smanatscha las scolas professiunalas, las scolas medias ed ulteriuras instituziuns da furmaziun cunzunt en las regiuns. Ina concurrenza da stgatsch senza concept per gudagnar scolaras e scolars u studentas e students periclitescha la fin finala tut questas instituziuns en lur existenza. Ina strategia da la politica da furmaziun sto perquai cumpigliar tut ils stgalims da noss sistem da furmaziun.

 

- La disponibladad da spezialistas e spezialists e la vischinanza tar las instituziuns da furmaziun èn facturs elementars per l'attractivitad dal lieu per interpresas. En quest connex èsi central che las prestaziuns da furmaziun e lur qualitad tegnian quint dals basegns da l'economia.

 

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders pretendan da la regenza che l'elavuraziun d'ina strategia da furmaziun e da perscrutaziun vegnia prendida per mauns prioritarmain, cumplessivamain ed immediatamain. L'economia e las instituziuns da furmaziun e da perscrutaziun ston vegnir integradas stringentamain en il svilup.

 

Cuira, ils 16 da favrer 2016

 

Felix (Haldenstein), Caduff, Marti, Aebli, Albertin, Atanes, Baselgia-Brunner, Bleiker, Bucher-Brini, Burkhardt, Cahenzli-Philipp (Vaz sut), Casanova (Glion), Casanova-Maron (Domat), Casty, Caviezel (Cuira), Clalüna, Danuser, Davaz, Deplazes, Dosch, Dudli, Epp, Felix (Scuol), Gartmann-Albin, Hartmann, Jeker, Joos, Kasper, Kollegger, Komminoth-Elmer, Kunfermann, Lamprecht, Locher Benguerel, Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Märchy-Caduff, Michael (Donat), Müller, Nay, Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Papa, Pedrini, Perl, Peyer, Pfenninger, Pult, Schutz, Stiffler (Tavau Plaz), Tenchio, Thomann-Frank, Thöny, von Ballmoos, Weber, Widmer-Spreiter, Buchli, Cahenzli (Trin Mulin), Fausch, Gujan-Dönier, Pfister, Stäbler, Tuor

Resposta da la regenza

La regenza ha explitgà differentas giadas e renvià en quest connex en spezial en il rapport "Svilup economic en il chantun Grischun" (missiva da la regenza al cussegl grond, carnet nr. 5/2014–2015) al fatg che las pussaivladads e l'effect dal svilup economic en in senn pli stretg èn limitads. Per il svilup economic en in senn cumplessiv èn però d'impurtanza en tut ils secturs politics cundiziuns generalas ch'èn favuraivlas per l'economia. Latiers tutgan natiralmain purschidas da furmaziun attractivas sin tut ils stgalims. Concretamain ha la regenza constatà en ils alineas correspundents da la missiva (p. 305, p. 309) che

- la strategia da scola auta 2015–2020 fixeschia la purschida da las scolas autas per il sectur "furmaziun" uschia, ch'ella contribuescha al svilup social ed economic dal chantun, da sias regiuns e da sias interpresas, ch'ella vegn resguardada sin plaun naziunal e ch'ella ademplescha pretensiuns a la qualitad naziunalas ed internaziunalas;

- la strategia da perscrutaziun grischuna per ils onns 2015–2020 vegnia accordada cun la strategia da scola auta correspundenta e la profilaziun sco er ils mecanissem d'allocaziun vegnian fixads per la perscrutaziun.

Realisadas vegnan questas premissas strategicas tenor il rapport "Strategia chantunala da scola auta e da perscrutaziun" dal chantun Grischun, dal qual la regenza ha prendì enconuschientscha il december 2015. Per dumagnar las proximas sfidas economicas furneschan ils differents plauns da furmaziun contribuziuns ch'èn accordads ina cun l'autra, ch'èn specificas per il stgalim e che ston vegnir resguardadas sco craps da mosaic d'in maletg cumplessiv. Ord vista da las interpresas èn impurtantas en quest connex en spezial la furmaziun professiunala e la furmaziun terziara (scolas spezialisadas superiuras, scolas autas spezialisadas). Il fundament da furmaziun vegn però tschentà en la scola populara, nua ch'il plan d'instrucziun 21 vegn a mussar la via en il futur.

Ils champs problematics descrits en l'incumbensa concretiseschan las sfidas futuras. Il program da la regenza 2017–2020 tegna quint da questa circumstanza. Uschia è la scola auta da tecnica ed economia (SATE) Cuira gia vegnida admessa a l'accreditaziun autonoma, l'evaluaziun d'in lieu adattà per in center da scola auta è vegnida lantschada, per rinforzar la purschida da scolaziun da la SATE ha la regenza approvà ils studis d'architectura e da fotonics e per sustegnair l'activitad da perscrutaziun cooperescha la SATE cun la Graduate School dal Grischun. Questas mesiras, cumbinadas cun bunas prestaziuns da scolaziun e da perscrutaziun, gidan che la SATE vegn percepida e po sa consolidar sco lieu naziunal da scolaziun e da perscrutaziun.

Per evitar ina concurrenza da stgatsch per scolaras e scolars sin il stgalim secundar II entaifer il chantun (furmaziun professiunala e scolas medias) ha la regenza fixà per l'admissiun a las scolas medias che la part procentuala da las scolaras e dals scolars tranter la furmaziun professiunala e la furmaziun da scola media na dastgia betg vegnir midada sin donn e cust da l'ina u da l'autra scolaziun. Realisada vegn questa prescripziun cun la procedura d'admissiun a las scolas medias.

Las ponderaziuns strategicas da la regenza han resguardà la diminuziun da las naschientschas entaifer il chantun sco er la concurrenza tranter las differentas instituziuns da furmaziun. En quest connex stoi vegnir resguardà ch'il chantun Grischun dovra – en spezial en il sectur da la furmaziun terziara – l'immigraziun da studentas e students d'ordaifer il chantun. Las strategias relevantas da la politica da furmaziun che concernan l'economia indigena èn vegnidas prendidas per mauns e vegnan sviluppadas vinavant resp. realisadas en il rom dal program da la regenza 2017–2020.

Uschia èn avant maun las basas strategicas essenzialas. La realisaziun sco er l'ulteriur svilup vegnan fatgs er en l'avegnir en enclegientscha cun las instituziuns pertutgadas e cun represchentanzas da l'economia. La regenza è pronta d'acceptar questa incumbensa en il senn da questas explicaziuns.

27 d'avrigl 2016

 _______

1 https://www.gr.ch/RM/instituziuns/administraziun/ekud/ahb/projects/HFundForschung/Seiten/default.aspx