Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Felix (Haldenstein) concernent la taxa d'absenza en chasas da dimora per persunas cun impediments

Sessiun: 16.02.2016

En il Grischun vivan passa 500 persunas cun impediments en ina chasa da dimora. Lur participaziun als custs è reglada en l'art. 13 da la lescha d'integraziun da persunas cun impediments (LIPI). L'art. 23 al. 1 da l'ordinaziun d'integraziun da persunas cun impediments (OIPI) fixescha che l'uschenumnada taxa d'absenza en cas d'absenza duai importar in terz da la taxa da preschientscha exclusiv l'indemnisaziun a persunas dependentas d'agid.

 

Cun questa regulaziun tegna il legislatur da princip quint en moda equilibrada dals interess da persunas cun impediments, d'instituziuns, dal maun public e da l'intenziun dal legislatur. La regulaziun actuala perda l'equiliber, sche las abitantas ed ils abitants èn surproporziunalmain sevens absentas en lur chasa da dimora. Er sche quai po esser – ord vista agogica – in segn che questas persunas èn fitg bain integradas en lur conturns famigliars tradiziunals, è quai per las chasas da dimora ina situaziun nuncuntentaivla dal puntg da vista da l'economia da manaschi. Las plazzas en las chasas da dimora èn bain occupadas, na vegnan però betg utilisadas. Ord vista dal chantun sa tschenta la dumonda, sch'ils meds finanzials vegnan impundids en moda effizienta per finanziar l'infrastructura ed il manaschi da plazzas en chasas da dimora, sche quellas na vegnan betg utilisadas pervia d'absenzas surproporziunalas.

 

Dal puntg da vista da l'economia da manaschi resulta durant in di d'absenza tuttina ina gronda part dals custs en la chasa da dimora. Da princip èn mo ils custs d'alimentaziun variabels, sche singulas persunas èn absentas. Ils custs d'infrastructura e da persunal èn fixs e las chombras èn persunalas e na pon betg vegnir dadas en locaziun ad insatgi auter. Il model da calculaziun dal chantun Grischun per l'indemnisaziun a las instituziuns resguarda bain in tschert dumber da dis d'absenza. Absenzas surproporziunalas vegnan dentant resguardadas uschia en moda insuffizienta, e las instituziuns na pon en quests cas betg cuvrir ils custs fixs d'infrastructura e da persunal per mantegnair la qualitad d'assistenza prescritta. En il mender cas dat quai fauss impuls e las chasas da dimora ston baud u tard reducir las prestaziuns d'assistenza durant las fins d'emna ubain favurisar persunas cun main dis d'absenza, cur ch'ellas surdattan las plazzas d'abitar. Questas consequenzas cuntradin senza dubi a la voluntad politica il mument che la LIPI è vegnida relaschada.

 

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders sa permettan sin basa da quai las suandantas dumondas:

 

1. È la regenza er da l'avis che cun la regulaziun actuala, che vala en cas d'absenzas individualas surproporziunalas da persunas cun impediments en las chasas da dimora, na possian ils meds finanzials publics betg vegnir duvrads en moda effizienta?

 

2. È la regenza pronta d'introducir per surproporziunalmain bleras absenzas ina regulaziun che garanteschan da cuvrir ils custs fixs en las chasas da dimora per persunas cun impediments?

 

Cuira, ils 16 da favrer 2016

 

Felix (Haldenstein), Valär, Dosch, Baselgia-Brunner, Burkhardt, Caluori, Casanova (Glion), Casty, Casutt-Derungs, Cavegn, Danuser, Dudli, Epp, Florin-Caluori, Giacomelli, Gunzinger, Jenny, Kollegger, Komminoth-Elmer, Kunfermann, Lamprecht, Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Müller, Niederer, Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Papa, Paterlini, Pedrini, Peyer, Pfenninger, Stiffler (Tavau Plaz), Thomann-Frank, Vetsch (Pragg-Jenaz), Widmer-Spreiter, Wieland, Buchli, Cahenzli (Trin Mulin), Fausch, Gujan-Dönier, Stäbler, Tuor

Resposta da la regenza

Las persunas cun impediments che fan diever d'ina plazza d'abitar ston sa participar als custs. En il rom da la revisiun da la lescha d'impedids l'onn 2007 ha il cussegl grond concludì che la taxa da reservaziun en cas d'in di d'absenza correspunda ad in terz da la taxa da preschientscha. Questa regulaziun è vegnida mantegnida da princip l'onn 2012 cun relaschar ina lescha davart l'integraziun sociala e professiunala da persunas cun impediments (lescha d'integraziun da persunas cun impediments, LIPI; DG 440.100) (missiva carnet nr. 2 / 2011 – 2012; p. 255).

Purschidas d'abitar protegidas stattan a disposiziun a persunas cun impediments ch'èn dependentas da quellas e che fan pia er diever da quellas. Las purschidas èn perquai diversifitgadas ed accordadas al basegn d'assistenza da las abitantas e dals abitants. Per la gronda part da las persunas cun impediments è il spazi d'abitar en l'instituziun il domicil principal. El correspunda a l'atgna abitaziun. Perquai èn ils furniturs da prestaziuns obligads da metter a disposiziun la purschida durant l'entir onn (365/366 dis). Per quest motiv finanziescha il chantun las purschidas en il sectur d'abitar mintga mais cun ina pauschala da prestaziun stabila. Quai vul dir, l'indemnisaziun resguarda ils dis d'absenza da las abitantas e dals abitants d'ina instituziun, che dastgan vegnir spetgads en media, uschia ch'ils custs fixs pon vegnir cuvrids.

Dis d'absenza resultan en cas da visitas en ils conturns famigliars tradiziunals, en cas da vacanzas u en cas da dimoras pli curtas en l'ospital u en ina clinica. Sco di d'absenza vala in di mo, sch'ina persuna cun in impediment na fa l'entir di chalendar betg diever da prestaziuns. Il dumber da dis d'absenza è restà tut en tut sco er entaifer las instituziuns stabil ils ultims 4 onns. En media èn las persunas che fan diever d'ina purschida d'abitar en il chantun Grischun stadas absentas durant 35 dis per onn, q.v.d. 3 dis per mais (basa: 2012–2015).

D'absenzas surproporziunalmain lungas pon ins discurrer, sch'i resultan absenzas da passa 30 dis consecutivs (=absenzas da lunga durada) u sche las absenzas regularas surpassan quellas d'in dimorant durant l'emna (120 dis, fins d'emna e vacanzas).

En cas d'absenzas da passa 30 dis che n'èn betg planisablas finanziescha il chantun la prestaziun cumenzada fin la fin dal mais. Suenter vegn la finanziaziun da la prestaziun suspendida. Ils furniturs da prestaziuns han ina incarica da prestaziun cun il chantun. En quella vegn fixà mintga onn il dumber da dis d'assistenza che po vegnir quintà giu cun il chantun. Sch'ina persuna manca pervia d'ina absenza da lunga durada, han ils furniturs da prestaziuns la libertad da furnir prestaziuns per autras persunas e da las quintar giu, p.ex. per dimoras da distgargia. Ils impuls entaifer il sistem promovan d'impunder ils meds publics en moda effizienta ed augmentan la flexibilitad.

Tar la dumonda 1:
L'utilisaziun da las purschidas en il chantun Grischun ed il dumber en media dals dis d'absenza mussan che las abitantas ed ils abitants cun impediments dovran las purschidas e ch'ils meds publics vegnan impundids en moda effizienta. Absenzas surproporziunalmain lungas datti darar. Sche ed en tge dimensiun che l'effizienza d'impunder ils meds finanzials po vegnir augmentada cun la regulaziun da cas singuls, èn dumondas che restan avertas. En quest reguard n'è la regenza betg dal medem avis sco las sutsegnadras ed ils sutsegnaders da la dumonda.

Tar la dumonda 2:
Ils custs fixs da las instituziuns èn cuvrids cun la regulaziun vertenta. Sch'i na dat naginas midadas decisivas areguard l'utilisaziun da las purschidas ed areguard las absenzas da las persunas cun impediments, è la regenza da l'avis ch'i na saja actualmain betg inditgà – pervia dal dumber stabil ed en media bass da dis d'absenza – da fixar ina nova regulaziun.

 27 d'avrigl 2016