Observaziuns ed activitads da detectiv tras persunas privatas èn regladas en il con­cordat davart las prestaziuns da segirezza privatas en l'art. 3 al. 1 lit. a cifra 7 sco "servetschs da retschertga, particularmain observaziuns, activitads da detectiv e controllas d'enguladitsch", e quai sco in dad otg secturs parzials dals servetschs da segirezza. Il concordat n'è betg vegnì mess en vigur. Perquai che sias finamiras na pon betg pli vegnir cuntanschidas, ha la regenza proponì – cun la missiva dals 15 da matg 2018 – da desdir la commembranza al concordat davart las prestaziuns da se­girezza privatas (cf. missiva da la regenza carnet nr. 2/2018-2019, p. 161).

Tar la dumonda 1: En il context da la lescha federala davart la part generala dal dretg d'assicuranza sociala (LPGA; CS 830.1) vegn il cussegl federal a reglar las pretensiuns envers spezialistas e spezialists externs che han incumbensas d'ob­servaziun. Questas pretensiuns n'èn anc betg enconuschentas. La regenza na po perquai er betg s'exprimer en chaussa. Ella parta dal fatg, ch'i vegn a dar ina con­sultaziun. Perquai che l'activitad da detectiv n'è betg reglada actualmain en il Gri­schun, na datti naginas valurs d'experientscha per pudair numnar – ord vista chan­tunala – pretensiuns minimalas indispensablas. Anzi, ins sto spetgar las pretensiuns ch'il cussegl federal fixescha e quellas ston vegnir giuditgadas silsuenter.

Tar la dumonda 2: Dal puntg da vista da la regenza na datti nagin basegn da regula­ziun. Sin fundament dal martgà intern pon ins refusar resp. suttametter a l'obligaziun da dumandar ina permissiun per l'access al martgà en il Grischun ils purschiders extrachantunals da servetschs da segirezza, e quai cun ina regulaziun chantunala, sche las prescripziuns vertentas al lieu d'origin garantissan in nivel da protecziun considerablamain pli bass. Per regla na vegn ins betg a pudair refutar en il martgà intern l'equivalenza supponida dals urdens d'access al martgà – cun excepziun da purschiders da chantuns senza obligaziun da dumandar ina permissiun. Standards minimals per prestaziuns da segirezza privatas pon perquai vegnir realisads il proxim temp mo cun ina soluziun federala. Il cussegl federal ha proponì ils 14 da favrer 2018 d'acceptar la moziun Rechsteiner (17.4101: Reglar sin plaun naziunal standards mini­­­mals per firmas da segirezza), inoltrada al cussegl dals chantuns. Perquai ch'ina soluziun da concordat ha fatg naufragi, al pari il dretg mument per relaschar prescrip­ziuns minimalas da dretg federal (cf. tar tut questa problematica missiva da la re­gen­za carnet nr. 9/2014-2015, p. 483 ss. e carnet nr. 2/2018-2019, p. 163 ss.). En vista a las circumstanzas ston ins perquai spetgar la soluziun federala.

Singularitads da detectivs privats en il Grischun n'èn enconuschentas naginas. Las regulaziuns en il concordat avevan cunzunt la finamira da porscher in standard mini­mal en connex cun la scolaziun e cun la furmaziun supplementara. Detectivs privats u servetschs da segirezza privats n'han da princip naginas cumpetenzas pli extendi­das che autras persunas privatas, quai èn ils uschenumnads dretgs da mintgin. Da quai fan part per exempel la defensiun legitima giustifitgada resp. la situaziun d'ur­gen­za tenor ils art. 15 e 17 dal cudesch penal svizzer (CP; CS 311.0), l'agid a sasez tenor l'art. 52 al. 3 dal dretg d'obligaziuns (DO; CS 220), l'execuziun dal dretg da pro­prietari, la fermanza provisorica tenor l'art. 218 dal cudesch da procedura penala svizzer (CPP; 312.0) ubain intervenziuns cun il consentiment expressiv u taciturn da las persunas pertutgadas. En connex cun observaziuns e cun activitads da detectiv privatas ston vegnir observadas tranter auter las regulaziuns da dretg federal davart la protecziun da la persunalitad (art. 28 ss. dal cudesch civil svizzer [CCS; CS 210]), davart ils malfatgs cunter la sfera secreta u privata (art. 179 CP) e davart la protec­ziun da datas (lescha federala davart la protecziun da datas [LPD; CS 235.1]).

Tar la dumonda 3: En connex cun las lavurs preparatoricas tar il concordat aveva la polizia chantunala fatg ina glista dals purschiders da servetschs da segirezza privats enconuschents quella giada. Ina survista actuala e sistematica dals servetschs da segirezza privats na datti percunter betg. Permissiuns da la polizia chantunala sur­vegnan mo servetschs da segirezza privats che vulan esser activs en il sectur da la regulaziun dal traffic (art. 9 da la lescha introductiva tar la lescha federala davart il traffic sin via [LItLTV; DG 870.100]). La regenza n'ha naginas enconuschientschas davart la dimensiun da l'activitad actuala dals detectivs privats en il Grischun.

28 d’avust 2018