Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Locher Benguerel concernent la revisiun dal concept per scolas en alloschis collectivs

Sessiun: 30.08.2019

Per uffants e giuvenils fugitivs è la furmaziun il fundament central per il curs da lur vita. Il liber access a la furmaziun, il dretg sin in tractament egual sco er la participaziun culturala e sociala èn – tenor la ONU – dretgs fundamentals da l'uffant.

Tenor il concept per manar scolas en alloschis collectivs persequiteschan questas scolas tranter auter la finamira da preparar las scolaras ed ils scolars per la midada en las structuras regularas. La cifra 19 regla la dimora en las scolas en alloschis collectivs e differenziescha tranter uffants e giuvenils cun proceduras pendentas e tals cun in'admissiun provisorica. Per uffants e giuvenils cun proceduras pendentas vala: "Sche las premissas da scola correspundentas èn ademplidas e las cumpetenzas linguisticas necessarias (...) èn avant maun, vegn la direcziun da scola e dal ressort per l'alloschament e per l'assistenza incumbensada d'instradar – ensemen cun las persunas pertutgadas – ... ils pass necessaris per l'entrada en la scola regulara." (p. 12).

Tut las persunas participadas prestan fitg blera lavur per realisar il concept vertent il meglier pussaivel. Per arrivar cun quità e per emprender la lingua èsi raschunaivel da cumenzar en la scola d'in alloschi collectiv. Areguard la midada svelta en la scola regulara sa preschentan però mancanzas structuralas en la pratica.

Passa la mesadad dals uffants e giuvenils che frequentan actualmain ina scola en in alloschi collectiv, fan quai gia dapli che 2 onns. Expertisas ed enconuschientschas scientificas resguardan la dimora en classas separadas d'alloschis sco raschunaivla mo sco soluziun transitorica per ina durada limitada. L'instrucziun durant in temp pli lung en scolas separadas restrenscha las pussaivladads d'emprender ed il svilup dals uffants e dals giuvenils. Tenor studis è l'integraziun centrala per l'acquisiziun d'ina lingua, perquai ch'ils uffants emprendan da lur conturns. Pli baud che la socialisaziun ha lieu, e pli adattà che quai è per promover l'emprender da las persunas pertutgadas. Pli giuven che l'uffant è, e pli grond che l'effect d'ina integraziun tempriva è. Ina separaziun memia lunga stat pia en cuntradicziun cun la promoziun da la furmaziun la meglra pussaivla e cun las prescripziuns dals dretgs da l'uffant. L'integraziun u l'integraziun parziala en la scola regulara duessan perquai avair lieu uschè svelt sco pussaivel suenter avair cuntanschì las premissas fundamentalas.

Tenor la constituziun federala e tenor la convenziun davart ils dretgs da l'uffant han tut ils uffants e giuvenils ch'èn obligads d'ir a scola – independentamain da lur status da dimora en Svizra – il dretg e l'obligaziun da frequentar la scola obligatorica (incl. scolina). Regulaziuns divergentas per uffants da requirentas e da requirents d'asil sco er da persunas admessas provisoricamain n'èn betg admissiblas en connex cun il dretg fundamental sin furmaziun.

Per quests motivs pretendan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders da la regenza d'examinar il concept per manar scolas en alloschis collectivs e d'al adattar cun ils suandants puncts:

a)     La midada en la scola regulara duai avair lieu per tut ils uffants il pli tard il cumenzament dal terz semester suenter l'entrada en la scola d'alloschi correspundenta. En quest connex vegn examinada e promovida cuntinuadamain ina midada pli tempriva en il senn da la promoziun la meglra pussaivla da la scolara u dal scolar. Sche la midada en la scola regulara duai avair lieu pli tard, sto quai vegnir motivà individualmain.

b)    Uffants en vegliadetgna da scolina duain frequentar directamain la scolina publica.

c)     Il dretg fundamental sin furmaziun sto en mintga cas avair dapli valur ch'ils fatgs dal dretg d'asil. Il concept sto vegnir adattà uschia ch'i na vegnian fatgas naginas differenzas en dumondas da la furmaziun tenor il status da dimora dals uffants che frequentan las scolas dals alloschis.

d)    L'integraziun en la scola regulara è per tut las persunas participadas ina gronda sfida, gist per las persunas d'instrucziun, per las famiglias e per las vischnancas da scola. Perquai sto l'integraziun d'uffants fugitivs en la scola regulara vegnir accumpagnada e sustegnida en moda professiunala e cun meds finanzials correspundents dal chantun.

e)     Las cundiziuns d'engaschament da las persunas d'instrucziun a las scolas en alloschis collectivs correspundan a quellas da las persunas d'instrucziun a las scolas popularas.

f)      Concernent las mesiras simplas da la pedagogia speziala (cifra 15) duai il concept vegnir adattà en quel senn, che almain la mesadad da l'instrucziun vegn dada en la furma d'in teamteaching da la persuna d'instrucziun da classa e d'ina persuna spezialisada scolada en pedagogia curativa u en psicologia.

Cuira, ils 30 d'avust 2019

Locher Benguerel, Niggli-Mathis (Grüsch), Märchy-Caduff, Atanes, Baselgia-Brunner, Bettinaglio, Bigliel, Cahenzli-Philipp, Caluori, Casutt-Derungs, Cavegn, Caviezel (Cuira), Censi, Clalüna, Degiacomi, Deplazes (Cuira), Deplazes (Rabius), Derungs, Fasani, Florin-Caluori, Föhn, Gartmann-Albin, Gasser, Geisseler, Hitz-Rusch, Hofmann, Holzinger-Loretz, Horrer, Kasper, Kunfermann, Loi, Maissen, Müller (Favugn), Noi-Togni, Papa, Perl, Pfäffli, Preisig, Rettich, Ruckstuhl, Rüegg, Rutishauser, Schneider, Schwärzel, Thomann-Frank, Thöny, Tomaschett-Berther (Trun), Ulber, von Ballmoos, Waidacher, Widmer-Spreiter (Cuira), Wilhelm, Zanetti (Sent), Niederreiter

Resposta da la regenza

Per la regenza èsi impurtant da menziunar che las scolas en ils centers collectivs èn scolas popularas tenor la lescha davart las scolas popularas dal chantun Grischun (lescha da scola; DG 421.000). Ellas n'èn pia naginas scolas da dimora e naginas scolas spezialas. L'instrucziun sa basa sin il Plan d'instrucziun 21 Grischun (PI21 GR). La collavuraziun da las persunas d'instrucziun cun ils geniturs è fitg ferma e sa preschenta savens sco gronda sfida. Uschè ditg ch'ils uffants frequentan la scola po­pulara en in center collectiv, pon las persunas d'instrucziun influenzar l'educaziun e la tgira dals geniturs. Quai è da gronda impurtanza per il svilup dals uffants. La re­genza constatescha ultra da quai che las persunas d'instrucziun da las scolas popu­laras en ils alloschis collectivs han la medema scolaziun sco las persunas d'instruc­ziun en las scolas regularas. Plinavant frequentan ellas ina furmaziun supplementara specifica tant davart co ir enturn cun uffants traumatisads sco er davart co ir enturn cun geniturs d'auters circuls culturals, uschia ch'i vegn garantida ina instrucziun indi­vidualisanta d'auta qualitad. Il bainstar da l'uffant stat en il center.

Tar il punct a): Sco ch'i vegn menziunà en l'incumbensa sezza, èsi raschunaivel da cumenzar en la scola d'in alloschi collectiv per arrivar cun quità e per emprender la lingua. Suenter lur entrada en Svizra ston las scolaras ed ils scolars savens empren­der e sviluppar abilitads ed inschigns fundamentals ch'èn indispensabels per absol­ver la scola e per pratitgar ina professiun cun success. Questas basas pon vegnir cuntanschidas pli sistematicamain en las scolas popularas dals centers collectivs che en las classas bler pli grondas da la scola populara. La finamira è quella da disar ils uffants vi da las reglas da cumportament e vi dal mintgadi (da scola) en Svizra. Cun l'instrucziun en scola che tegna quint individualmain – sin basa dal PI21 GR – da las abilitads existentas sco er da las fermezzas da mintga singula scolara e da mintga singul scolar, po vegnir cuntanschida l'admissiun la meglra pussaivla a las structuras regularas. Per pudair concepir questa midada en moda pli transparenta e per pudair far eventualas optimaziuns è la regenza pronta da precisar las modalitads d'admissiun.

Tar il punct b): Tenor la lescha da scola è la scolina facultativa. L'instituziun ch'è responsabla per la scola po fixar che uffants da lingua estra stoppian frequentar obli­gatoricamain la scolina (art. 7 al. 3 da la lescha da scola). Tenor il concept per manar scolas en alloschis collectivs dals 28 d'avust 2018 èn ils uffants che vivan en ils allo­schis collectivs e che han cumplenì 5 onns fin ils 31 da december obligads d'ir a sco­lina. Sche l'instituziun responsabla per la scola d'ina scola regulara declera percunter che la frequentaziun da la scolina na saja betg obligatorica e sche las persunas responsablas per l'educaziun na tramettan pia betg lur uffants a scolina, pegiurass quai la situaziun dals uffants en alloschis collectivs.

Tar il punct c): Dal dretg fundamental sin furmaziun vegni tegnì quint gia oz en las scolas popularas dals alloschis collectivs, ch'èn renconuschidas e controlladas dal DECA. Quest punct vegn er suttastritgà en l'introducziun dal concept. En quai che reguarda la scola na vegni betg differenzià tranter uffants ch'èn en proceduras d'asil currentas e tals ch'èn admess provisoricamain. Tenor l'inspecturat da scola na vegnan alura er betg fatgas differenzas tenor il status da dimora, damai che tut las scolaras ed ils scolars en las scolas dals alloschis collectivs vegnan promovids da medema maniera.

Tar il punct d): La promoziun da scolaras e scolars da lingua estra en furma da lec­ziuns da tudestg supplementaras vegn sustegnida dal chantun cun ina contribuziun adequata dad 85 francs. Las instituziuns responsablas per la scola pon uschia suste­gnair bain las scolaras ed ils scolars da lingua estra senza custs supplementars pli gronds. La gronda part da las persunas d'instrucziun ha ina scolaziun supplementara per questa promoziun. Tenor l'experientscha èn las scolaras ed ils scolars da las scolas dals alloschis collectivs preparads bain per midar en la scola regulara. L'in­strucziun da promoziun per scolaras e scolars da lingua estra po pia vegnir realisada en il rom da las mesiras da la lescha da scola.

Tar il punct e): Actualmain sa differenzieschan las cundiziuns d'engaschament da las persunas d'instrucziun en las scolas popularas dals centers collectivs da quellas da las persunas d'instrucziun da las scolas regularas. La regenza è pronta d'examinar in'adattaziun e da proponer al cussegl grond – en il rom da la missiva tar il preventiv – da deliberar ils meds finanzials correspundents.

Tar il punct f): La promoziun individuala dal singul uffant stat en il center er en las scolas popularas dals centers collectivs. Uschia han er las scolaras ed ils scolars cun in basegn spezial da promoziun en las scolas popularas dals alloschis collectivs, sco quellas e quels en las scolas regularas, il dretg da mesiras e da scleriments da la pe­dagogia speziala realisads dals posts spezialisads renconuschids dal departament. L'instituziun responsabla per la scola garantescha las mesiras simplas, il chantun las mesiras pretensiusas da la pedagogia speziala. Las classas en las scolas dals allo­schis collectivs èn per part pitschnas (ca. 14 scolaras e scolars), e gia oz vegnan sin­gulas partiziuns instruidas en furma da teamteaching. La decisiun, schebain ina clas­sa vegn instruida en furma da teamteaching, è ina mesira che vegn prendida sin il plaun d'instrucziun ed è chaussa da la direcziun da la scola en collavuraziun cun las persunas d'instrucziun. Quai è er uschia en la scola regulara.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la regenza al cussegl grond da midar questa incumbensa areguard ils puncts a) ed e) sco suonda:

Punct a): La regenza examinescha la midada en la scola regulara, en spezial ston vegnir precisads ils criteris d'admissiun.

Punct e): La regenza procura per l'adattaziun da las cundiziuns d'engaschament da las persunas d'instrucziun en la scolas popularas dals alloschis collectivs a las prescripziuns legalas da la lescha da scola, cun mantegnair las 42 emnas da scola fixadas en il concept da scola. Suenter l'adattaziun dal concept incumbensescha la regenza l'inspecturat da scola d'evaluar la realisaziun da quest concept durant l'onn da scola 2021/2022 e da preschentar in rapport correspundent.

Areguard ils puncts b), c), d) ed f) propona la regenza da refusar l'incumbensa.

24 d'october 2019