La disponibladad da persunas spezialisadas e da forzas da lavur è in factur economic central ch'influenzescha fermamain l'abilitad d'innovaziun e la cumpetitivitad. La concurrenza per persunas spezialisadas e per forzas da lavur vegn en l'avegnir a s'augmentar vinavant sin plaun chantunal, naziunal ed internaziunal e sur tut las branschas. Quest svilup sa basa sin differents motivs. Il svilup demografic en Svizra ed en Europa ha per consequenza ch'il potenzial da forzas da lavur ed uschia er la purschida da lavur sa reduceschan. Ils proxims onns cuntanscha la generaziun dals uschenumnads baby-boomers la vegliadetgna da pensiun. Pervia dal dumber da naschientschas pli bass n'entran il medem mument betg tuttina bleras forzas da lavur en il martgà da lavur. Accumpagnà vegn quai da la midada structurala dal martgà da lavur che sa sviluppa d'in martgà da patruns ad in martgà da lavurantas e lavurants. En il Grischun è latiers la vegliadetgna da la societad creschida pli fermamain ch'en la media svizra. Ultra da quai ha l'experientscha dals ultims onns mussà, che las forzas da lavur che mancan en Svizra na pon betg senz'auter vegnir remplazzadas da forzas da lavur estras. La Svizra è bain vinavant in pajais attractiv d'immigrar per forzas da lavur estras, pervia da las relaziuns economicas meglieradas en ils pajais da derivanza europeics sa mussa dentant dapi plirs onns in saldo regressiv da migraziun. En l'entira Svizra è quel dapi il 2013 sa reducì da 90'000 sin var 50'000 (media da 2017–2020), pia quasi sin la mesadad. Vitiers vegni che la recrutaziun da persunas spezialisadas da terzs stadis (ordaifer la UE/AECL) è suttamessa a fermas restricziuns areguard il dumber da lavurantas e lavurants sco er areguard lur qualificaziun.

La mancanza da persunas spezialisadas e da forzas da lavur sin il martgà da lavur dal Grischun è pli e pli in aspect che pertutga tut las branschas. Pertutgads èn pia betg mo professiuns cun autas pretensiuns da qualificaziun, mabain er talas cun pretensiuns da qualificaziun pli bassas.

La Regenza ha renconuschì il tema persunas spezialisadas e forzas da lavur sco sfida centrala per il chantun Grischun ed ha fixà quel en il program da la Regenza 2021–2024. Differentas finamiras da la Regenza e puncts centrals da svilup han en mira da cumbatter la mancanza da persunas spezialisadas e da forzas da lavur. Cun mesiras e projects concrets fa la Regenza gia oz fitg grondas stentas per augmentar l'attractivitad dal Grischun sco lieu per viver e lavurar, per activar il potenzial da forzas da lavur indigenas – en spezial er quel da dunnas, per meglierar la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia u per optimar la scolaziun sco er la furmaziun supplementara e professiunala orientada a la dumonda. En il context da la politica federala davart persunas spezialisadas ha il chantun ultra da quai realisà mesiras concretas. Exempels persuenter èn l'aboliziun dals custs obligatorics per prestaziuns da la Cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera ubain il diplom professiunal per persunas creschidas.

La Regenza è conscienta che la mitigiaziun da la mancanza structurala da persunas spezialisadas resp. ina politica dal martgà da lavur coerenta è ina sfida a lunga durada e cumplexa che po vegnir dumagnada mo cun sforzs cuminaivels da tut las gruppas participadas. Da questas gruppas participadas fan part ultra da la Confederaziun, dal chantun e da las vischnancas er las associaziuns d'economia e da branscha sco er las interpresas sezzas. Ina moda da s'avischinar interdisciplinara resp. interdepartamentala è indispensabla en quest connex.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da midar questa incumbensa sco suonda: Cun integrar las acturas ed ils acturs relevants elavura la Regenza in rapport tar la situaziun davart la mancanza da persunas spezialisadas e forzas da lavur en il Grischun e davart l'eventual basegn d'agir. Latiers duain las mesiras pussaivlas cumplettar e rinforzar sistematicamain il grond dumber da stentas currentas da la Confederaziun e dal chantun.

24 da favrer 2022