Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda da la fracziun da la PPS concernent il deficit vertent en l'execuziun da la procedura d'inventarisaziun tenor la LNPGR: effects e consequenzas (emprim sutsegnader Metzger)

Sessiun: 19.10.2022

En il process d'inventarisaziun prevesa il dretg vertent gia dapi in temp pli lung dretgs da cooperaziun per las proprietarias ed ils proprietaris dals bains immobigliars pertutgads sco er per las vischnancas da staziunament (art. 5 LNPGR), e quai gia en l'emprima fasa da l'inventarisaziun (cf. missivas, carnet nr. 3/2020-2023, p. 259). En la sessiun actuala ha il Cussegl grond desistì d'introducir ina pussaivladad da far protesta e recurs cunter l'inventari ch'è liant per ils uffizis, che n'è dentant betg liant per las proprietarias ed ils proprietaris da bains immobigliars. Quai malgrà ch'igl è vegnì constatà ils ultims onns in deficit d'execuziun tar la Tgira da monuments (Uffizi da cultura). Inventaris èn vegnids fatgs senza resguardar ils dretgs da cooperaziun da las persunas pertutgadas e da las vischnancas da staziunament tenor l'art. 5 LNPGR. Quests inventaris manglus èn ussa dentant avant maun. Els han in effect entaifer l'uffizi (art. 6 al. 1 LNPGR). Il chantun als vegn a resguardar tar il giudicament da las revisiuns dals urdens fundamentals communals – las vischnancas vegnan a far il medem cun giuditgar las proceduras per la permissiun da construcziun (art. 6 al. 2 e 3 LNPGR). Pervia da quests inventaris manglus na smanatschan – sur l'urden fundamental communal – naginas intervenziuns directas, ma tuttina intervenziuns indirectas en la proprietad (art. 6 al. 2 e 3 LNPGR). En quest connex faschain nus las suandantas dumondas a la Regenza:

1. Tar quants objects en tge vischnancas n'è la procedura da cooperaziun tenor l'art. 5 LNPGR betg vegnida respectada?

2. Tge consequenzas han tals inventaris manglus per l'urden fundamental communal vertent e/u futur?

3.1    È l'administraziun pronta da revocar e/u da reveder ils inventaris manglus a favur da las parts pertutgadas (proprietarias e proprietaris da bains immobigliars, vischnancas)? È ella pronta da far quai bainprest?

3.2    Tge consequenzas han eventualmain ils inventaris revocads u revedids per l'urden fundamental communal vertent?

3.3    Quant auts èn previsiblamain ils custs per il chantun e per las vischnancas per meglierar quest deficit d'execuziun uffizial?

Cuira, ils 19 d'october 2022

Metzger, Dürler, Gort, Adank, Brandenburger, Butzerin, Candrian, Casutt, Cortesi, Della Cà, Favre Accola, Grass, Hefti, Hug, Koch, Krättli, Lehner, Menghini-Inauen, Morf, Rauch, Roffler, Salis, Sgier, Stocker, Weber

Resposta da la regenza

Tar la dumonda 1: Per cumenzar stoi vegnir menziunà che 12 dals 18 inventaris d'edi­fizis consegnads definitivamain en il rom dal punct central da svilup (PS; 2017–2020) «Inventarisaziun bain cultural» han percurrì correctamain la procedura tenor la Lescha chantunala davart la protecziun da la natira e da la patria (LNPGR; DG 496.000). Tar ils ulteriurs 6 inventaris d'edifizis (q.v.d. Fläsch, Jenaz, Poschiavo, Run­tgaglia sco er tar las fracziuns communalas Maton e Donat) n'ha gì lieu nagina communicaziun persunala da las proprietarias e dals proprietaris dals bains immobi­gliars pertutgads en il rom da l'exposiziun publica incl. da la publicaziun en l'organ uffizial da publicaziun ed en il Fegl uffizial chantunal. Plinavant stoi vegnir menziunà ch'il team dal PS ha elavurà 13 ulteriurs inventaris d'edifizis. Quels stattan curt avant la terminaziun, èn dentant actualmain sistids pervia da la pausa pretendida en l'in­cum­­bensa Crameri ch'è vegnida acceptada l'onn 2019. Dal rest èn gia vegnids elavu­rads 45 inventaris d'edifizis avant il 2017. Quests totalmain 58 inventaris d'edifizis n'han (anc) betg percurrì cumplettamain la procedura previsa da la lescha – 11 da quests inventaris d'edifizis èn vegnids mess a disposiziun a las vischnancas sin lur dumonda per motivs d'ulteriurs process (p.ex. revisiun da la planisaziun locala resp. LPT1) sco «sboz» u «copia preliminara».

Tar la dumonda 2: Per realisar ils inventaris d'edifizis èn cumpetentas las vischnan­cas. A Fläsch èn uschia ils objects integrads en l'inventari d'edifizis gia vegnids in­scrits, cun in'excepziun, cun vigur legala sin il plan general da furmaziun (PGF). La vischnanca da Jenaz n'ha fatg nagina revisiun da la planisaziun locala dapi la con­segna da l'inventari d'edifizis. A Runtgaglia è la revisiun da la planisaziun locala actualmain en la procedura d'approvaziun. Las trais chasas d'abitar ed il bigl da l'in­ventari d'edifizis figureschan en il PGF ch'è vegnì suttamess per l'approvaziun. Las chasas d'abitar èn vegnidas taxadas sco edifizis degns da mantegniment resp. sco edifizis remartgabels ed il bigl sco object cultural protegì. A Poschiavo è vegnida fatga l'examinaziun preliminara da la revisiun da la planisaziun locala. L'inventari d'edifizis ha servì en quest connex sco basa. I han gì lieu occurrenzas d'infurmaziun publicas (uschia er davart l'inventari d'edifizis). La Tgira da monuments stat en stretg contact cun la vischnanca. Las vischnancas precedentas Maton e Donat tutgan da nov a la vischnanca fusiunada Muntogna da Schons. Perquai ston ils inventaris d'edifizis correspundents vegnir revocads e vegnir revedids totalmain per la nova vischnanca.

Tar la dumonda 3.1: Gea. Uschespert che la revisiun parziala da la LNPGR conclu­dida en la sessiun d'october 2022 è entrada en vigur (probablamain 1. mesadad dal 2023) ed uschespert ch'er la sistida da l'inventarisaziun po pia vegnir abolida, vegn la Tgira da monuments ad adattar successivamain tut ils inventaris d'edifizis sin funda­ment da la nova basa legala. La prioritad vegn ad esser tar ils inventaris manglus, e quai cunzunt suenter avair consultà las vischnancas pertutgadas. Quant svelt che questas lavurs vegnan fatgas, dependa en spezial da las resursas disponiblas. A partir da l'onn 2023 stattan a disposiziun a la Tgira da monuments totalmain 120 pertschients da plazzas per l'inventarisaziun. Da quels vegnan dentant 80 per­tschients da plazzas duvrads per elavurar inventaris d'edifizis. Cun auters pleds po l'inventarisaziun sco tala puspè vegnir prendida per mauns cun mo 40 pertschient da plazzas. Sco consequenza vegn l'inventarisaziun futura correspundentamain cun­tinuada plaunsieu. La revisiun svelta dals inventaris d'edifizis manglus vegn dentant prendida en mira.

Tar la dumonda 3.2: Directamain na datti naginas consequenzas, perquai che l'urden fundamental communal vegn fatg en il rom da la Lescha federala davart la planisa­ziun dal territori e betg da la LNPGR. Cun la proxima revisiun da la planisaziun locala sto mintgamai l'inventari d'edifizis il pli actual e definitiv vegnir resguardà sco basa. I resta dentant da remartgar che las vischnancas dovran er gugent ils sbozs sco basa.

Tar la dumonda 3.3: I resultan mo quels custs che avessan tuttina stuì vegnir surpi­gliads en il rom da la revisiun previsa dals inventaris resp. da l'adattaziun pervia da las novas basas a partir da l'onn 2023.

11 da schaner 2023