Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Hohl concernent la midada e la garanzia da la persistenza da la taglia sin il traffic stradal en il Grischun

Sessiun: 15.02.2023

Las investiziuns en las vias dal Grischun èn adina stadas grondas durant ils ultims onns. Bunas vias èn la pitga principala d'in chantun bain accessibel. Quai duai vegnir garantì uschia er en l'avegnir.

La finanziaziun speziala Vias ha dapi l'onn 2014 in dabun da 100 milliuns francs e dapli (a partir da l'onn 2016 è il dabun vegnì plafonà a 100 milliuns). Ils ultims onns è adina puspè vegnida budgetada ina reducziun da quest dabun, quai pervia da las grondas investiziuns. La reducziun dal dabun n'è dentant mai vegnida realisada. L'onn 2021 è il surpli annual da la finanziaziun speziala Vias da var 6,3 milliuns francs vegnì transferì al sectur da finanzas general. Quai fa l'impressiun, che las taglias incassadas sin il traffic stradal sajan actualmain memia autas per la finanziaziun speziala, e quai schizunt sche las investiziuns vegnan planisadas en moda generusa.

Parallelamain banduna ina tendenza clera e svelta tar l'acquisiziun da novs vehichels actualmain ils vehichels cun motors a carburant e maina vi a stgets vehichels electrics u ibrids plug-in ed ad ulteriurs vehichels a tracziun alternativa.

Il reschim actual che sa basa sin la cilindrada en cumbinaziun cun rabats tar la taglia sin ils vehichels a motor, n'è ni confurm al temp ni persistent. Auters chantuns sa deditgeschan gia dapi pli ditg a questa tematica. En vista a la dinamica sin il martgà fa er il Grischun bain da cumenzar bainbaud a tractar questa tematica.

En il Plan d'acziun Green Deal èsi en mintga cas bain gia previs – sco mesira KS V-2.3 – d'ecologisar la taglia sin ils vehichels a motor, quai cun la finamira d'accelerar la midada sin tracziuns alternativas. Tenor la resposta da la Regenza a la «Dumonda da la fracziun da la PVL concernent la realisaziun da la segunda etappa dal AGD» pudess ins dentant s'imaginar d'etappar ulteriuramain il AGD II. Quai pussibilitass da priorisar la renovaziun da las taglias da traffic.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders incumbenseschan correspundentamain la Regenza:

  1. Da suttametter al Cussegl grond – sco etappa separada dal AGD II e cun prioritad temporala – ina missiva per la renovaziun cumplessiva da la taglia sin il traffic stradal.
  2. Da concepir la nova taglia sin il traffic stradal uschia, che
    a) las investiziuns necessarias en nossa rait da vias èn garantidas vinavant;
    b) las entradas e las expensas han dentant ina perspectiva equilibrada;
    c) la taglia resguarda adequatamain ils suandants facturs: stabilitad dal retgav a lunga vista, effect directiv ecologic (eventualmain er via sunset legislation) e neutralitad areguard la tecnologia.

Cuira, ils 15 da favrer 2023

Hohl, Koch, Schneider, Adank, Altmann, Brandenburger, Censi, Claus, Della Cà, Derungs, Föhn, Furger, Gansner, Gort, Grass, Jochum, Kasper, Kienz, Lamprecht, Loepfe, Loi, Luzio, Menghini-Inauen, Michael (Castasegna), Righetti, Rüegg, Schutz, Spagnolatti, Stiffler, Stocker, von Tscharner, Wieland

Resposta da la regenza

La taglia actuala sin vehichels a motor per autos da persunas n'è betg pli confurma al temp en il chantun Grischun, perquai ch'ella applitgescha (sco en auters chantuns er) la cilindrada sco valur per fixar la taglia. Vehichels cun tracziun electrica n'han nagina cilindrada. La cilindrada n'è pia betg adattada per fixar la taglia e sto vegnir remplazzada cun autras valurs da fixaziun. Durant ils ultims onns èn las investiziuns en las vias bain stadas sut la media da blers onns e sut las valurs budgetadas. Questa siuàziun na vegn betg a cuntinuar a media ed a lunga vista. Quai sto vegnir attribuì primarmain al fatg, che tscherts projects planisads n'han betg pudì vegnir realisads (tranter auter pervia da protestas). Ins po dentant presumar che quests projects vegnian a vegnir realisads ils proxims onns. Lur realisaziun na vegn però betg ad esser pussaivla sut las cundiziuns budgetadas quella giada. Anzi, i vegnan a resultar custs supplementars considerabels, perquai che l'inflaziun dals pretschs da construcziun cuntinuescha e per part perquai ch'i resultan midadas necessarias da singuls projects. Durant ils ultims onns èn plinavant vegnidas inoltradas diversas intervenziuns parlamentaras che vegnan eventualmain ad avair consequenzas sin il preventiv respectiv. Las taglias sin il traffic stradal n'èn betg memia autas. La finanziaziun speziala Vias na vegn betg mo alimentada tras las taglias da traffic, tras las contribuziuns da la Confederaziun liadas ad in intent (cunzunt cumparts da las taglias sin ielis minerals) e tras la cumpart chantunala a la taxa sin il traffic da camiuns pesants dependenta da la prestaziun, mabain er tras meds fiscals generals. Las taglias da traffic sco er las cumparts da retgavs federals vegnan incassadas dals utilisaders principals da l'infrastructura da traffic e pia duvradas tenor il princip dal chaschunader. Quai n'è dentant betg il cas, sche meds fiscals generals vegnan duvrads per la finanziaziun da las vias. Resguardond consequentamain il princip dal chaschunader stuessan las vias vegnir finanziadas a quasi 100 % tras las taglias da traffic e tras las cumparts da retgavs federals liadas ad in intent. Quai signifitgass concretamain, che la taglia da traffic stuess esser anc bler pli auta, sche l'infrastructura da traffic duess vegnir finanziada tenor il princip dal chaschunader.

Tar il punct 1: Ina da las mesiras dal plan d'acziun «Green Deal per il Grischun» (AGD) prevesa la «ecologisaziun da la taglia sin vehichels a motor». En il rom da questa planisaziun da las mesiras è l'Uffizi per il traffic sin via – ensemen cun l'Uffizi per la natira e l'ambient – vidlonder d'elavurar ina revisiun totala da las taglias da traffic. Actualmain vegnan fatgs scleriments pli detagliads. En spezial vegni examinà, sche tschertas soluziuns ch'èn vegnidas prendidas en auters chantuns, pudessan vegnir surpigliadas. Questas lavurs dovran anc in tschert temp. Ellas èn indispensablas per chattar ina soluziun equilibrada e solida. Actualmain na pari betg pussaivel da dumagnar l'integraziun dal project en la missiva tar la segunda etappa dal AGD, er betg cun resursas supplementaras. Perquai èsi previs d'elavurar ina missiva separada e da suttametter quella pli tard al Cussegl grond per la debatta. La priorisaziun temporala previsa en l'incumbensa signifitgass, ch'il project da consultaziun stuess vegnir elavurà fin la fin da matg 2023. Quai n'è betg realisabel ed è nuschaivel per ina soluziun equilibrada e solida. Plinavant stoi vegnir resguardà, che la futura finanziaziun da las vias è ina tematica er sin plaun interchantunal. Essenzialmain sa tracti da la concepziun per remplazzar la taglia sin ielis minerals resp. da la taglia sin vehichels a motor cun tracziun alternativa. Questa concepziun duai servir sco basa per elavurar ina nova Lescha federala davart la taglia sin ielis minerals. Perquai ch'ina tala lescha vegn probablamain ad avair consequenzas sin l'incassament da las taglias da traffic chantunalas, sto ella er vegnir resguardada.

Tar il punct 2: Las directivas «effect directiv ecologic» e «neutralitad areguard la tecnologia» vegnan integradas en la dimensiun necessaria, cura ch'i vegn realisada la nova taglia. Il nov sistem fiscal duai plinavant vegnir concepì uschia, ch'el na daventa betg memia cumplitgà e ch'el po generar retgavs stabils a lunga vista. La cumplexitad dependa dentant fermamain dal dumber da las valurs che ston vegnir resguardadas per fixar la taglia. Sch'i duain vegnir cuntanschidas a medem temp ina stabilitad dal retgav a lunga vista ed in effect directiv ecologic, vegni ad esser necessari da resguardar commensuradamain ils kilometers charrads, il pais, la prestaziun, l'effizienza energetica ed il purtader d'energia utilisà, cura ch'i vegni fixada la taglia.

Sin basa da questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond d'approvar l'incumbensa qua avant maun concernent il punct 2 e da la refusar concernent il punct 1.

3 da matg 2023