Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa da la fracziun da la PPS concernent ina distanza minimala da rodas da vent (emprim sutsegnader Grass)

Sessiun: 15.06.2023

Il Plan directiv chantunal Energia, ch'è anc en consultaziun, prevesa en il chantun Grischun 25 parcs eroelectrics en zonas d'energia da vent. Schanegiada da parcs eroelectrics resta mo l'Engiadin'Ota.

Pervia da lur avertura cun vias e cun raits electricas vegnan ils parcs eroelectrics planisads sapientivamain en vischinanza dal territori d'abitadi. Ed han perquai consequenzas negativas per il spazi da viver da la populaziun grischuna.

Las regiuns fitg turisticas èn periclitadas massivamain. Las consequenzas economicas negativas per quest sectur economic fitg impurtant dal Grischun na pon gnanc vegnir supponidas. En l'avegnir na sa preschentass il Grischun betg cun cuntradas alpinas libras, mabain sco territori sfigurà.

Cun la procedura dal plan directiv vegnan sutminads ils dretgs da cundecisiun da las vischnancas sco er da las burgaisas e dals burgais. Perquai che tals implants eroelectrics gigantics chaschunan privels e disturbis per tut las persunas che vivan en la vischinanza (p.ex. fieu, crudadas da glatsch, infrasun, sumbriva, polluziun tras glisch, traffic), duai vegnir introducida svelt ina distanza minimala pli gronda. Ordaifer il chantun Grischun datti gia tschertas regulaziuns da distanza per la protecziun da las persunas che vivan en la vischinanza d'implants eroelectrics. En Germania vala per exempel ina distanza minimala generala da 1000 m, en il chantun Basilea-Champagna prevesa il Plan directiv ina distanza minimala da 700 m ed en la vischnanca da Hagenbuch ZH ha la radunanza communala gist concludì ina distanza minimala da 1000 m. Il Tribunal federal ha confermà la legitimitad da talas prescripziuns (1C_149/2021, sentenzia dals 25 d'avust 2022).

Per la protecziun da la natira datti gia prescripziuns severas (utschels-mezmieur, utschels, bostgs, animals selvadis e.u.v.). La protecziun dals umans gioga dentant apparentamain strusch ina rolla tar la planisaziun d'implants eroelectrics. L'Ordinaziun davart la protecziun cunter canera datescha da l'onn 1986 e las normas per il giudicament d'implants eroelectrics sa refereschan a turbinas da vent d'ina autezza maximala da 30 m. Oz vegnan dentant construidas en Svizra turbinas da vent d'ina autezza da 150 m, en Germania schizunt da 250 m. Perquai èsi pli che inditgà d'introducir regulaziuns da distanza modernas er en il chantun Grischun.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders incumbenseschan la Regenza:

Per planisar e per construir implants eroelectrics (autezza dal mosel da 30 m e dapli) sto vegnir observada ina distanza minimala da 1000 m davent d'ina immobiglia che vegn duvrada temporarmain u permanentamain.

Claustra, ils 15 da zercladur 2023

Grass, Hug, Gort, Adank, Bärtsch, Brandenburger, Butzerin, Candrian, Casutt, Cortesi, Della Cà, Dürler, Favre Accola, Hefti, Koch, Krättli, Lehner, Metzger, Morf, Rauch, Roffler, Salis, Sgier, Stocker

Resposta da la regenza

Tenor il dretg federal vertent è la procedura dal plan directiv ina part integrala da la planisaziun. Ella na sutminescha nagins dretgs da las burgaisas e dals burgais. En quest emprim pass da la planisaziun na vegnan anc betg fixadas utilisaziuns gene­ralmain liantas. Quai vegn fatg pir sin il stgalim da la planisaziun d'utilisaziun. Sin quest stgalim existan dretgs da cundecisiun ed ina protecziun giuridica cumplessiva. Sche utilisaziuns potenzialas futuras mancan en il plan directiv, na pon ellas betg ve­gnir previsas en il plan d'utilisaziun. En il Plan directiv Energia vegnan designads mo lieus «adattads» per energia da vent. Pir la vischnanca e la finala las votantas ed ils votants fixeschan en las basas da la planisaziun locala, sch'i duain vegnir permess implants, quai er cun resguardar distanzas. Per ils implants dovri ultra da quai er anc ina permissiun da construcziun.

Sin plaun federal èn er vegnidas inoltradas moziuns concernent distanzas minimalas. Ina moziun da l'onn 2017 (curia vista 17.3473) è vegnida refusada, ina da l'onn 2022 (curia vista 22.4491) n'è anc betg vegnida tractada (il Cussegl federal propona da la refusar). La Regenza ha chapientscha per ils interess da las sutsegnadras e dals sut­segnaders da proteger la populaziun cunter las consequenzas nuschaivlas effectivas u supponidas dals implants d'energia da vent. Da l'autra vart sa chattan ils interess naziunals relevants d'ina producziun d'electricitad betg fossila, en spezial durant l'en­viern. Per proteger ils differents interess datti gia oz fitg bleras regulaziuns che ston vegnir observadas e che procuran, che las distanzas d'implants d'energia da vent vegnan determinadas correctamain sin basa da las particularitads localas e dals interess che ston vegnir resguardads en il cas singul.

A las vischnancas statti da princip liber da prevair prescripziuns situativas davart distanzas minimalas en lur planisaziuns localas. Cun sia decisiun 1C_149/2021 dals 25 d'avust 2022 ha il Tribunal federal giuditgà la chaussa. El è vegnì a la conclusiun, che l'approvaziun (chantunala) d'in reglament communal da construcziun cun distan­zas minimalas da 500 meters (en cas d'implants cun in'autezza dal mosel da pli che 50 m) per la protecziun da la populaziun, na possia betg vegnir refusada. I saja per­mess da refusar l'approvaziun chantunala mo, sch'il reglament communal na por­schia (en vista al dretg surordinà) apparentamain nagina pussaivladad d'applicaziun e saja perquai da bel principi senza effect. Quai na saja qua betg il cas, perquai ch'i saja pussaivel, che questa regla vegnia applitgada en il rom d'ina planisaziun concre­ta. L'applicaziun da questa norma da distanza (per la protecziun da la populaziun) na dastgia betg vegnir exclusa a priori; la norma stoppia vegnir resguardada concreta­main en il rom da la consideraziun cumplessiva dals interess. Quai signifitga la finala, ch'i fiss bain pussaivel da fixar distanzas minimalas communalas (generalas), ma che talas na valessan betg en mintga cas ed absolutamain, mabain ch'ellas stuessan la finala (er) vegnir resguardadas en il cas singul en il rom da la consideraziun dals interess generals. En in cas correspundessan ellas al dretg federal, en l'auter betg. Pli grondas che las prescripziuns da distanza e pli impurtants ch'ils auters interess fissan, e main applitgablas ch'ellas fissan, e viceversa.

Distanzas minimalas chantunalas fissan percunter giuridicamain (anc) pli problema­ticas ed ultra da quai ni cunvegnentas ni adequatas. Responsablas per la planisaziun èn las vischnancas. Perquai ch'igl è decisiv da giuditgar ils interess er concernent las distanzas, en spezial en il rom da la planisaziun d'utilisaziun, ma betg sin il stgalim dal chantun cun determinar ina norma fixa, fissi eventualmain pussaivel da realisar resp. d'applitgar ina prescripziun da distanza chantunala mo cun giuditgar il cas sin­gul. En il rom da l'approvaziun da planisaziuns localas pudess questa prescripziun da distanza vegnir applitgada mo, sche la consideraziun dals interess confurm al dretg mussass, che questas distanzas minimalas stuessan vegnir observadas. Ultra da quai n'èsi betg segir, ch'ina norma fixa chantunala che vala absolutamain, correspun­dess al dretg federal, perquai che tala stuess vegnir giuditgada tenor auters princips che l'approvabladad (chantunala) d'ina norma communala en la planisaziun dal terri­tori, confurm a la sentenzia dal Tribunal federal menziunada qua survart.

Pia ston regulaziuns pli detagliadas che cumpletteschan il dretg federal vertent e ch'èn giavischadas, vegnir integradas correctamain en las basas communalas da la planisaziun locala, cun las resalvas valaivlas menziunadas. Regulaziuns sin il stgalim chantunal na fissan ni adequatas ni cunvegnentas.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da refusar questa incumbensa da fracziun.

29 d'avust 2023