Meglierar la cuntanschibladad dal Grischun nà dal vast territori enturn la citad da Turitg, introducir il tact da mes'ura da las viafiers federalas svizras VFF tar la Viafier retica VR a partir da l'onn 2014, planisar novas colliaziuns da traffic ed ina nova strategia concernent las pendularias ed ils pendularis: quai èn intgins plazzals impurtants en il traffic public dal chantun Grischun. En il futur vul il chantun promover prioritarmain quests projects cun cleras finamiras e s'engaschar vinavant per ina buna cuntanschibladad cun meds da transport publics.

L'attractivitad dal Grischun sco plazza turistica ed economica e sco lieu da domicil dependa fermamain da la colliaziun cun la rait da viafier naziunala resp. internaziunala. La qualitad da la cuntanschibladad cun meds da transport publics è in factur impurtant per il svilup economic futur. Perquai s'engascha il chantun Grischun dapi onns per colliaziuns da viafier pli sveltas e pli frequentas en il Grischun. Tras l'introducziun d'in tact da mes'ura ch'è previsa per l'onn 2014 per trens IC sin il traject da Turitg a Cuira po il chantun Grischun vegnir collià meglier cun la rait da viafier. La purschida da trens IC supplementars duai vegnir engrondida pass per pass a partir dal december 2010 confurm al basegn che deriva dal tact da mes'ura da las VFF. Ils 29 da mars 2010 èn ils chantuns Sviz, Glaruna, Son Gagl e Grischun sco er il Traffic coordinà turitgais ZVV sa cunvegnids cun las gestiunarias da las VFF, da la VR e da la Viafier dal sidost per ina direcziun communabla en connex cun l'amplificaziun dal traject da Turitg a Cuira. Ils chantuns s'engaschan che las mesiras necessarias da l'infrastructura vegnian integradas en il project federal "viafier 2030".

Introducir il tact da mes'ura en il Grischun
Per garantir la recepziun dal tact da mes'ura da las VFF a Landquart ed a Cuira a partir da l'onn 2014, sto vegnir adattada al temp oravant tut la purschida da la VR. Sut il titel da lavur "Retica 30" vegni planisà d'introducir il tact da mes'ura durant l'entir di sin ina gronda part da la rait da la VR. Sin tscherts trajects duai vegnir prendì en mira d'introducir colliaziuns mintga mes'ura almain il temp dal traffic principal durant la stagiun respectivamain durant il di. A medem temp sto er vegnir adattada la purschida da las lingias da posta e da bus las pli impurtantas. Ils 15 da december 2009 ha la regenza grischuna gia prendì ina decisiun da princip en chaussa.

Garantir la finanziaziun
Quest pass fitg impurtant per il svilup dal traffic public dal chantun Grischun duai vegnir promovì cun preferenza cunzunt areguard la planisaziun ed areguard la finanziaziun da l'infrastructura che la VR dovra sco er da las investiziuns a favur da vehichels. Il basegn da meds da cumpensaziun e d'investiziun vegn a s'augmentar considerablamain durant intgins onns, perquai ch'ils projects per mantegnair la substanza, en spezial la sanaziun dal tunnel da l'Alvra, chaschunan a medem temp grondas expensas. Il chantun vegn a s'engaschar ch'ils meds finanzials necessaris vegnian integrads en il credit general da la confederaziun per las viafiers privatas.

Sviluppar ina strategia concernent las pendularias ed ils pendularis
Cumplementarmain a questas meglieraziuns da la purschida vegnan concretisadas actualmain diesch finamiras sco er ils tips da mesiras respectivas en il rom d'ina "strategia concernent las pendularias ed ils pendularis dal Grischun" per augmentar l'attractivitad per las passagieras e per ils passagiers indigens respectivamain per facilitar la midada vi sin il traffic public.

Planisar novas colliaziuns da traffic
L'onn 2006 aveva il cussegl grond mess a disposiziun 10 milliuns francs per planisar novas colliaziuns da traffic che ston esser almain d'impurtanza regiunala. Silsuenter èn vegnidas inoltradas numerusas ideas da projects e dumondas per realisar studis d'opportunitad respectivamain da realisabladad al departament da construcziun, traffic e selvicultura. Per in'emprima etappa ha la regenza elegì trais projects. Lur resultats èn ussa avant maun en furma da rapports. I sa tracta dals suandants projects:

• augment da l'attractivitad dal traject da la VR Landquart – Tavau
• Zu(g)kunft Zürich – Chur
• avertura Cuira – Lai – Arosa

 
Ulteriurs studis da project per novas colliaziuns da viafier èn vegnids incumbensads (meglra colliaziun da viafier Andermatt – Sedrun, tunnel dal Wolfgang, tunnel Tavau – Arosa, augment da l'attractivitad da la lingia en Surselva) u vegnan sclerids. La finamira è quella da metter tut ils projects or da las differentas regiuns dal chantun sin in stadi d'elavuraziun sumegliant, per ch'il cussegl grond possia priorisar pli tard en in giudicament cumplessiv ils projects cun il niz il pli grond tenor in catalog da criteris unitars. Igl è previs da preschentar al cussegl grond fin l'onn 2012 la basa ch'è necessaria per pudair decider en chaussa.


Infurmaziuns:
- cusseglier guvernativ Stefan Engler, schef dal departament da construcziun, traffic e selvicultura, tel. 081 257 36 01
- Arno Lanfranchi, manader dal project "novas colliaziuns da traffic" tar il departament da construcziun, traffic e selvicultura, tel. 081 257 36 12
- Werner Glünkin, manader dal servetsch per il traffic public, uffizi d'energia e da traffic, tel. 081 257 36 17


Gremi: departament da construcziun, traffic e selvicultura
Funtauna: rg departament da construcziun, traffic e selvicultura