Il chantun Grischun s'engascha vinavant per ils quatter projects da parcs. La regenza grischuna ha tramess a la confederaziun sias dumondas per in sustegn finanzial ed ha approvà atgnas contribuziuns chantunalas. Ultra da quai ha la regenza concludì ina nova regulaziun per numerar las glistas per las elecziuns dal cussegl naziunal: en l'avegnir è decisiva la successiun, en la quala las glistas electoralas vegnan inoltradas, e betg pli la fermezza da las partidas u da las organisaziuns a chaschun da las ultimas elecziuns. La finala ha la regenza mess en vigur sin l'onn nov differents relaschs chantunals sco er formulà sia posiziun davart ina procedura da consultaziun da la confederaziun.

Cuntinuaziun dal sustegn per ils parcs natirals en il Grischun
Il Grischun s'engascha vinavant per l'installaziun e per il manaschi da quatter projects da parcs sin il territori chantunal. La regenza grischuna ha tramess a l'uffizi federal d'ambient sias dumondas per in sustegn finanzial da la confederaziun per la perioda da program 2012 fin 2015 ed ha approvà atgnas contribuziuns chantunalas. A medem temp dumonda la regenza l'uffizi federal d'ambient da surdar il label da parc al parc natiral regiunal Ela.
La regenza è persvadida ch'il parc Ela cuntanschia ils effects giavischads en il senn da l'ordinaziun federala davart ils parcs d'impurtanza naziunala. La dumonda da surdar il label da parc al parc Ela cuntegna numerus projects funcziunals che gidan d'ina vart a mantegnair ed a revalitar la natira e la cuntrada e che promovan da l'autra vart las activitads economicas persistentas.
Tar las dumondas per in sustegn finanzial propona il chantun a la confederaziun da conceder in agid finanzial global da 2'000'000 francs per manar il parc Ela e per garantir sia qualitad. Per manar il parc natiral regiunal Biosfera Val Müstair dumonda il chantun var 904'000 francs da la confederaziun, per installar il parc natiral regiunal Beverin 1'175'000 francs. La finala dumonda il chantun la confederaziun per in agid finanzial da var 2'870'000 francs per installar il parc naziunal Adula.
Ils onns 2012 fin 2014 sa participescha il chantun cun mintgamai maximalmain 220'000 francs per onn vi dals custs per installar respectivamain per manar ils trais parcs natirals regiunals Biosfera Val Müstair, Ela e Beverin. Vi dals custs per installar il parc naziunal Adula paja il chantun ina contribuziun totala da maximalmain 1'022'000 francs ils onns 2012 fin 2014.

Nova regulaziun per numerar las glistas per las elecziuns dal cussegl naziunal
La numeraziun da las glistas per las elecziuns dal cussegl naziunal vegn reglada da nov en il chantun Grischun. En l'avegnir n'è betg pli la fermezza da las partidas u da las organisaziuns a chaschun da las ultimas elecziuns decisiva per la numeraziun, mabain la successiun, en la quala las glistas electoralas vegnan inoltradas. La regenza grischuna ha concludì ina revisiun parziala correspundenta da l'ordinaziun davart las elecziuns dal cussegl naziunal ed ha mess en vigur quella per il 1. da schaner 2011.
En l'avegnir resulta la successiun dals numers d'ordinaziun da las glistas pia da la successiun, en la quala las glistas electoralas vegnan inoltradas. Quellas pon vegnir inoltradas a la chanzlia chantunala il pli baud a partir dal 153. di avant il di d'elecziun, quai vul dir ca. a partir da mez matg, fin il pli tard il 48. di avant il di d'elecziun. Sche pliras glistas electoralas vegnan inoltradas il medem di, decida la sort davart la numeraziun.
L'applicaziun da la regulaziun vertenta, tenor la quala la successiun dals numers da las glistas sa drizzava tenor la fermezza da las partidas a chaschun da las ultimas elecziuns dal cussegl naziunal, ha adina puspè chaschunà discussiuns gia pli baud. Sut tschertas constellaziuns, sco per exempel en cas che partidas tradiziunalas preschentan pliras glistas principalas u en cas che la successiun d'ina partida è contestada, na porscha ella nagina soluziun. Dal rest na correspunda la regulaziun vertenta er betg al basegn da las partidas d'avair uschè baud e svelt sco pussaivel tschertezza davart la numeraziun da las glistas.
Tenor l'opiniun da la regenza è la nova regulaziun ina soluziun simpla, clera e transparenta. Ils numers da las glistas pon vegnir fixads cuntinuadamain e pon perquai per regla vegnir communitgads a las partidas ed a las gruppaziuns en moda informala, e quai mintgamai directamain suenter che las glistas èn vegnidas inoltradas u suenter ch'ins ha eventualmain stuì trair la sort.

L'artitgel constituziunal planisà davart il provediment da basa vegn beneventà
La regenza grischuna sustegna il sboz d'ina nova disposiziun constituziunala generala davart il provediment da basa che vegn proponì da la confederaziun. Ord vista giuridica è ella bain sceptica envers l'introducziun d'ina disposiziun constituziunala generala che n'ha nagin effect giuridic direct. Tuttina ha il provediment da basa ina fitg gronda impurtanza per in chantun muntagnard perifer sco il Grischun. Uschia beneventa la regenza, sche quest tema survegn l'attenziun necessaria sin il plaun il pli aut.
Sco che la regenza scriva en sia resposta da consultaziun a la confederaziun, èsi impurtant per il chantun Grischun ch'i vegnian fixads quels princips davart il provediment da basa, tenor ils quals i vegn prendì en mira en Svizra in provediment da la populaziun uschè bun sco pussaivel cun ils bains e cun ils servetschs da basa dal basegn quotidian. L'avertura da las numerusas valladas perifericas dal Grischun è chara, uschia ch'ina decleranza da la confederaziun a favur d'in provediment da basa d'auta qualitad – che duai vegnir prestà a pretschs unitars e raschunaivels en tut las parts dal pajais e per tut la populaziun – è centrala per la regenza.

Mess en vigur differents relaschs 

• Realisaziun dals cudeschs da procedura penala e civila svizzers: Il 1. da schaner 2011 entran en vigur ils cudeschs da procedura penala e civila svizzers. Per exequir quests cudeschs sin plaun chantunal ha la regenza grischuna perquai mess en vigur sin la medema data differents relaschs, tranter auter la revisiun parziala da la constituziun chantunala ch'il pievel grischun aveva acceptà ils 17 da matg 2009. Sco consequenza n'han ils circuls naginas incumbensas giudizialas pli en l'avegnir. Las incumbensas da dretg penal vegnan transferidas a la procura publica, las incumbensas da dretg civil a las dretgiras districtualas. Novas cumpetenzas resultan qua tras en spezial per la conservaziun e per l'avertura da testaments sco er per il relasch e per l'execuziun da scumonds uffizials. La refurma da la giustia ha la finamira da detretschar l'organisaziun giudiziala e da stgaffir in cler urden da cumpetenzas cun structuras simplas ed effizientas. Il cussegl grond ha acceptà quests relaschs en la sessiun da zercladur. Il termin da referendum è scadì ils 29 da settember 2010. I n'èn dentant vegnids inoltrads nagins referendums.
• Lescha per promover la tgira da persunas malsaunas: La regenza grischuna ha mess en vigur per il 1. da schaner 2011 la revisiun parziala da la lescha per promover la tgira da persunas malsaunas e l'assistenza da persunas attempadas e da persunas che basegnan tgira (lescha per promover la tgira da persunas malsaunas). Uschia regla il chantun Grischun da nov la finanziaziun da la tgira, adattond quella a las prescripziuns da la confederaziun. A medem temp ha la regenza relaschà l'ordinaziun respectiva tar la lescha per promover la tgira da persunas malsaunas. Il cussegl grond aveva approvà ils 26 d'avust 2010 la revisiun parziala da la lescha per promover la tgira da persunas malsaunas. Il termin da referendum è scadì ils 8 da december 2010. I n'èn dentant vegnids inoltrads nagins referendums.
• Lescha davart ils products terapeutics: En il chantun Grischun vegn il tractament da medicaments reglà da nov ed adattà a las directivas da la confederaziun. La regenza grischuna ha mess en vigur per il 1. da schaner 2011 la nova lescha introductiva tar la lescha federala davart ils medicaments ed ils products medicinals (lescha introductiva tar la lescha davart ils products terapeutics) ed ha relaschà a medem temp in'ordinaziun correspundenta. La lescha ha l'intent da proteger la sanadad tar il diever da medicaments. Per gronda part vegnan regulaziuns existentas surpigliadas ed adattadas a las prescripziuns da la confederaziun. Il cussegl grond aveva approvà quest relasch ils 27 d'avust 2010. Il termin da referendum è scadì ils 8 da december 2010. I n'èn dentant vegnids inoltrads nagins referendums.
• Elecziun taciturna da las commembras e dals commembers da las dretgiras districtualas: En il chantun Grischun è pussaivla a partir da l'onn proxim in'elecziun taciturna per las commembras e per ils commembers da las dretgiras districtualas. La regenza grischuna ha mess en vigur per il 1. da schaner 2011 la revisiun parziala correspundenta da la lescha davart ils dretgs politics. Il cussegl grond aveva approvà quest project ils 27 d'avust 2010. Il termin da referendum è scadì ils 8 da december 2010. I n'èn dentant vegnids inoltrads nagins referendums.
• Ordinaziun davart la realisaziun da la public corporate governance per il chantun Grischun: La regenza grischuna ha relaschà ina nova ordinaziun davart la realisaziun da la public corporate governance per il chantun Grischun ed ha mess en vigur quella per il 1. da schaner 2011. L'ordinaziun intenda ina relaziun equilibrada tranter la gestiun e la controlla da las participaziuns dal chantun Grischun. La finamira è quella da mantegnair ils interess chantunals e da stgaffir transparenza. En il rapport davart la public corporate governance ha la regenza prendì enconuschientscha da las midadas concernent ils princips ch'il cussegl grond ha proponì en la sessiun da december ed ha adattà correspundentamain ils princips.
• Ordinaziun davart las medias ed ils medis districtuals: La regenza grischuna ha relaschà ina nova ordinaziun davart las medias ed ils medis districtuals ed ha mess en vigur quella per il 1. da december 2010. Questa ordinaziun remplazza il reglament da servetsch per medias e per medis districtuals. Quel datescha da l'onn 1990 e na correspunda per gronda part betg pli al temp dad oz. La nova ordinaziun regla la procedura electorala, las premissas d'elecziun e las indemnisaziuns per las medias e per ils medis districtuals che adempleschan tranter auter funcziuns da la polizia da sanadad e da la medischina giudiziala.

 
Da vischnancas e da regiuns

• Claustra-Serneus: La regenza ha approvà da princip la lescha davart la contingentaziun d'abitaziuns secundaras, concludida ils 30 da november 2008 da la vischnanca da Claustra-Serneus. La vischnanca è dentant vegnida incumbensada da reducir fin mez da l'onn 2013 il contingent d'abitaziuns secundaras da 3000 meters quadrat ad ina valur da 2000 fin 2300 meters quadrat per onn.
• Stierva: La revisiun parziala da la planisaziun locala, concludida da la vischnanca da Stierva ils 23 da fanadur 2010, vegn approvada.

Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns 

• Scola-dimora a Cuira: Il project per auzar il trantertract da la scola-dimora a Cuira, Masans, vegn approvà. A l'instituziun responsabla vegn garantida ina contribuziun chantunala da construcziun da maximalmain 321'600 francs.
• Tgira da monuments: La restauraziun da la tur e dals mirs-santeri da la baselgia evangelica d'Almen vegn sustegnida cun ina contribuziun maximala da 99'800 francs.

 
Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 1'565'000 francs per construir e per sanar ils suandants trajects da vias:
- via d'Engiadina: lavurs d'impressari, access da Scuol ost
- via da Pardomat: lavurs d'impressari, punt dal Rain anteriur, Pardomat

Chaussas persunalas 

• Beat Hunger, domicilià a Malans, manader da la partiziun "forza idraulica", è vegnì elegì per il 1. da schaner 2011 sco vicemanader da l'uffizi d'energia e da traffic.

 
Per la fin da l'onn
L'onn 2010 ha la regenza grischuna gì 43 sesidas. En quellas ha ella prendì 1'239 conclus (onn precedent: 1'267).
A chaschun da sia ultima sesida ha la regenza prendì cumià da Claudio Lardi e da Stefan Engler, ils dus commembers da la regenza partents. Il presidi da la regenza vegn surpiglià il 1. da schaner 2011 da Martin Schmid, schef dal departament da finanzas e vischnancas. Vicepresidenta daventa Barbara Janom Steiner, scheffa dal departament da giustia, segirezza e sanadad.
La regenza giavischa a tut las conburgaisas ed a tut ils conburgais bellas festas da Nadal e tut il bun per l'onn nov.


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun