La Regenza ha approvà in project sco er las permissiuns respectivas necessarias per revitalisar l'En en la vischnanca da Schlarigna. Sin il traject tranter la via chantunala ed il territori Spuondas ha l'En deficits ecologics che duain vegnir eliminads en il rom dal project da revitalisaziun. Il project custa var 4,8 milliuns francs e duai vegnir terminà l'onn 2023.

Il project ha ina lunghezza da circa 2,5 kilometers e maina davent da la sortida da la chavorgia da Charnadüra fin a la Punt dals Bouvs, al cunfin communal cun Samedan. En il rom da la revitalisaziun da l'En duai tranter auter vegnir meglierada l'uschenumnada colliaziun traversala. Quai è decisiv en spezial per la diversitad dals spazis da viver prezius en il sectur transitoric tranter il terren e l'aua. En il rom dal project duai il flum plinavant daventar pli variabel e pli dinamic. Ulteriuras finamiras dal project èn la creaziun da habitats tipics per il lieu, la revalitaziun da la cuntrada sco er la reducziun dals effects negativs da las midadas da la deflussiun da l'aua che resultan tras il manaschi da l'ovra electrica Islas. La protecziun cunter aua gronda resta garantida er suenter ch'il project è realisà.

©P. Rey, HYDRA SA, Son Gagl/Constanza

La Regenza ha approvà il project "Siglientada da lavinas Muragls-Choma" da la vischnanca da Puntraschigna ed ha deliberà ina contribuziun chantunala da maximalmain 682 500 francs per quest intent. Il project vegn realisà en duas etappas da construcziun e duai vegnir terminà l'onn 2022.

Numerus irals da lavinas dal Munt da la Bês-cha pericliteschan la vischnanca da Puntraschigna. En il territori da l'iral da lavinas Choma è situà l'abitadi Chantatsch cun passa 30 chasas d'abitar. Per reducir il privel da quest iral da lavinas vegnan lavinas siglientadas là gia dapi l'onn 1970. Fin ussa vegnivi siglientà or da l'helicopter sco er cun agid da bittaminas. In'expertisa da lavinas dal WSL Institut per la perscrutaziun da la naiv e da las lavinas da l'onn 2019 ha mussà ch'il territori d'abitadi na vegn betg segirà suffizientamain cun il concept da siglientada actual. L'institut ha recumandà d'endrizzar tschintg pitgas fixas per siglientar lavinas e d'applitgar vinavant supplementarmain helicopters en cas da basegn. Questas mesiras augmentan tant la disponibilitad sco er l'exactadad da las siglientadas. La segirezza respectivamain la protecziun da l'abitadi po uschia vegnir meglierada considerablamain.

La Regenza ha approvà il project "Extensiun dal rempar da lavinas Mingèr – Martina" da la vischnanca da Valsot ed ha deliberà ina contribuziun chantunala da maximalmain 1,1 milliuns francs per quest intent.

A Mingèr passa la via d'Engiadina al pe d'ina costa stippa cun guaud e cun corridors da lavinas. Pervia da quai è la via periclitada da crudada da blocs e da crappa sco er da lavinas. Sa basond sin expertisas voluminusas davart ils privels e sin analisas da las ristgas èn vegnidas examinadas l'onn 2020 differentas variantas per proteger il traject da via pertutgà. Silsuenter è vegnida construida ina galaria da 240 meters che protegia la via chantunala cunter crudada da crappa e cunter lavinas da set irals da lavinas. A l'ost ed al vest èn dentant restads trais ulteriurs irals da lavinas che pericliteschan anc adina la via chantunala. Per reducir vinavant il privel sin la via d'Engiadina duai vegnir prolungada la gallaria. Il project avant maun prevesa d'extender il rempar da lavinas existent. Uschia vegnan tranter auter installads chavalluts da trais chommas ed emplantads passa 500 bostgs giuvens sco cumplettaziun da la regiuvinaziun natirala. Plinavant vegnan montadas raits cunter crudada da crappa sco er paralavinas da lain e d'atschal.

La Regenza ha approvà in project da sanaziun cunter la canera en la vischnanca da Trin ed ha concedì la permissiun da reducir la sveltezza maximala generala da 60 a 50 kilometers per ura entaifer il vitg da Trin Mulin. L'Uffizi da construcziun bassa ha laschà elavurar il project sin basa da l'Ordinaziun davart la protecziun cunter canera per la via sursilvana, per la via da Trin e per las vias communalas en la vischnanca da Trin. En il rom d'in tal project da protecziun cunter la canera vegni preschentà, cun tge mesiras vi da las vias che las immissiuns da canera pon vegnir reducidas sut las limitas da grevezza.

Il project cumpiglia tut ils territoris da la vischnanca da Trin, nua ch'ins ha constatà ina grevezza da canera considerabla sin fundament dal cataster general da la grevezza da canera. Decisiva per il giudicament è la prognosa da la grevezza da canera per l'onn 2035. Per lung da la Via Principala – ch'è ina via communala – na chaschuna l'augment da la grevezza prognostitgà nagins surpassaments. Per lung da la via sursilvana e da la via da Trin datti percunter gist otg surpassaments. In da quests surpassaments cuntanscha schizunt la valur d'alarm. Sin basa da quests surpassaments prognostitgads da las limitas d'immissiuns exista in basegn da sanaziun tant per la via sursilvana sco er per la Via da Trin.

Il chantun sco proprietari da las vias correspundentas è obligà da realisar la sanaziun cunter la canera. Sin ils trajects da la via sursilvana vegnan remplazzadas per quest intent – durant ils proxims 5 onns – las cuvridas actualas ch'èn circa 15 fin 25 onns veglias. Per lung da la via sursilvana entaifer il vitg da Trin Mulin vegn plinavant signalisà tempo 50.