La Regenza ha prendì enconuschientscha dal rapport extern «Rapport concernent las medias e concernent la promoziun da las medias en il chantun Grischun: analisa da l'effectiv e perspectivas». Las enconuschientschas e las mesiras las pli impurtantas proponidas en il rapport èn cuntegnidas en la resumaziun executiva extendida en l'agiunta.
Il favrer 2018 è vegnida inoltrada l'incumbensa Atanes concernent l'avegnir da las infurmaziuns en il Grischun. Tenor quella duai la Regenza giuditgar las perspectivas finanzialas da las medias, preschentar variantas per in eventual sustegn (finanzial u d'auter gener) sco er circumscriver eventualas pretensiuns envers la Confederaziun en il sectur da la promoziun da las medias. Il Cussegl grond ha acceptà l'incumbensa il zercladur 2018.
Il Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient (DECA) ha incumbensà l'Institut per management da medias e da communicaziun da l'Universitad da Son Gagl (MCM-HSG) e l'Institut per multimedia production da la Scola auta spezialisada dal Grischun (IMP-SASGR) da rediger il rapport ch'è vegnì pretendì en l'incumbensa Atanes.
En il rapport èn vegnidas resguardadas medias stampadas, audiovisualas e d'internet, tant privatas sco er publicas. Per registrar la percepziun da las medias grischunas tras las parts involvidas han ins fatg ultra da quai discurs tenor mussavias semistandardisads ed eruì propostas da soluziun cun represchentantas e represchentants da las medias menziunadas qua survart respectivamain da l'economia, da la politica e da la cultura dal Grischun. La primavaira 2021 han il MCM-HSG ed il IMP-SASGR inoltrà il rapport final al DECA.
Enconuschientschas dal rapport
Las enconuschientschas principalas dal rapport pertutgan il svilup dals conturns da las medias, l'impurtanza da las medias grischunas per las parts involvidas, la situaziun da las medias en il chantun sco er las mesiras da promoziun da las medias. Ina sfida specifica è il fatg, che gist las medias regiunalas èn sfurzadas da mantegnair d'ina vart las purschidas da medias classicas e da l'autra vart da sa preparar a medem temp per in futur digital tras innovaziuns digitalas e tras la transfurmaziun digitala. Sco spezialmain preziusas considereschan las persunas interrogadas las incumbensas socialas da las medias regiunalas, sco la furmaziun da l'opiniun, il giudicament e l'interpretaziun dals fatgs en debattas publicas.
Areguard la situaziun da las medias en il chantun vegnan identifitgadas differenzas tenor las regiuns linguisticas: Tar las medias rumantschas vegn la situaziun considerada sco cuntentaivla grazia a la cooperaziun tranter la Fundaziun Medias Rumantschas e Radiotelevisiun Svizra Rumantscha. Areguard il provediment medial da la populaziun italofona vegni rendì attent ch'i vegnian purschidas memia paucas infurmaziuns specificas davart il chantun.
Mesiras proponidas en il rapport
Tenor il rapport dovri en emprima lingia stentas futuras da las medias sezzas, en spezial en il sectur online e sin social media, adattaziuns a las midadas sin il martgà da reclama sco er dapli pussaivladads per sa colliar en moda digitala cun autras interpresas da medias. Las mesiras pussaivlas dal chantun vegnan repartidas en talas senza ed en talas cun consequenzas finanzialas (guardar la resumaziun executiva extendida en l'agiunta).
Perspectiva da la Regenza
Er en l'avegnir vul il chantun Grischun sa concentrar – en il sectur da la promoziun da las medias – en emprima lingia sin ils basegns da las duas minoritads linguisticas chantunalas. Sin basa da quai duai il DECA suttametter a la Regenza ina proposta per meglierar il provediment medial da las regiuns italofonas. Suenter la votaziun dal pievel dals 13 da favrer 2022 davart la Lescha federala davart in pachet da mesiras a favur da las medias vegn il DECA incumbensà d'examinar l'effect, la realisabladad e la necessitad da las ulteriuras mesiras proponidas.
Agiuntas:
Rapport concernent las medias e concernent la promoziun da las medias en il chantun Grischun
Resumaziun executiva
Infurmaziuns:
Cusseglier guvernativ dr. Jon Domenic Parolini, schef dal Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient, tel. +41 81 257 27 01, e-mail Jondomenic.Parolini@ekud.gr.ch (cuntanschibel da las 10.00 fin las 12.00)
Responsabladad: Regenza