La Regenza ha concedì a la altatek ScRL ed a la Scola auta spezialisada dal Grischun (SASGR) ina contribuziun chantunala maximala da circa 362 400 francs per il project «AMEA». Questa contribuziun ha ella deliberà en il rom da la Lescha davart la promoziun da la transfurmaziun digitala en il Grischun. Ils custs totals dal project èn calculads cun 999 600 francs.

En las planiras fa l'agricultura gia diever da l'automatisaziun e da l'electrificaziun cun blers novs products. Percunter datti en connex cun l'elavuraziun da las spundas, ch'è bler pli pretensiusa, mo paucas emprovas en questa direcziun. Per quest motiv ha la altatek ScRL da Tenna sviluppà ensemen cun la Scola auta spezialisada OST in prototip innovativ d'in vehichel d'in ischigl cun tracziun electrica per l'utilisaziun sin spundas ed en territoris stips. Ensemen cun la SASGR duai quest prototip ussa vegnir sviluppà vinavant e preparà per la producziun en seria. Il «AMEA» (dal tudestg: automatisierter multifunktionaler Einachser mit elektrischem Antrieb) distgargia persunas durant la lavur corporala pretensiusa, reducescha las grevezzas per l'ambient e po – grazia al spustament dal pais patentà – lavurar en moda autonoma. Tras l'uschenumnada procedura da teaching emprenda la maschina ad enconuscher obstachels ed evitescha tals en moda autonoma tar sias acziuns futuras. En la versiun da basa po AMEA vegnir dirigì cun in telecumond u a maun. Ses accu po plinavant vegnir utilisà sco accumulatur electric mobil.

Ulteriuras infurmaziuns: https://grdigital.digital/

La Regenza ha approvà il project «Rempar Casti, nova protecziun cunter crudadas da crappa» da la Viafier retica SA e permess contribuziuns tenor la Lescha chantunala davart il guaud sco er tenor la cunvegna da program da la nova gulivaziun da finanzas (NGF) cun la Confederaziun en il sectur «Privels da la natira gravitativs tenor la Lescha dal guaud». Als custs budgetads da 520 000 francs ha ella concedì ina contribuziun chantunala da maximalmain 208 000 francs e disponì ina contribuziun federala da maximalmain 182 000 francs. Il project vegn realisà entaifer in onn da construcziun e duai vegnir terminà l'onn 2025.

Il project prevesa la construcziun da raits da protecziun cunter crudadas da crappa da la classa d'energia da 500 kilojoules e d'ina autezza da 3meters. Qua tras duai la lingia da viafier da Cuira a San Murezzan vegnir protegida cunter crudadas da crappa sin ina lunghezza da tut en tut 100 meters tranter Casti e Surava. A l'ost da la staziun da Casti hai dà en il passà pliras giadas situaziuns criticas ed interrupziuns. Duas giadas è la lingia da viafier schizunt stada pertutgada da crudadas da blocs.

La Regenza ha approvà in project da sanaziun cunter canera en la vischnanca da Breil. Quel cumpiglia la Via sursilvana, la Via d'Andiast e la Via da Breil. Pervia dal surpassament da la limita d'immissiuns en il stadi da giudicament decisiv 2035 ston tuttas trais vias chantunalas vegnir sanadas. Il chantun sco proprietari da las vias respectivas è obligà da realisar la sanaziun da canera. En il rom dal project da sanaziun cunter canera ha la Regenza dà la permissiun da sbassar la sveltezza maximala generala sin dus tocs da la Via da Breil da 50 km/h a 30 km/h sco er sin mintgamai in toc da la Via d'Andiast e da la Via da Breil dad 80 km/h a 50 km/h.

La Regenza ha garantì al CAS Club alpin svizzer Son Gagl ina contribuziun chantunala da maximalmain 27 630 francs per restaurar l'exteriur da la chamonetta d'enviern da la chamona Silvretta.

La chamonetta d'enviern e la stalla èn vegnidas construidas l'onn 1891 ed èn uschia dus dals pli vegls edifizis dal CAS ch'existan anc. Pervia da lur auta vegliadetgna e la moda da construcziun massiva èn quests edifizis ina particularitad. Construids or da material da construcziun local, cun tetg da crap e cun fitg paucas fanestras, èn els represchentants architectonics da l'idea dal refugi. Da menziunar spezialmain è la stalla d'asens, ch'è posiziunada cunter in crap erratic che furma la paraid sid. Il refugi è vegnì construì sco edifizi massiv da dus plauns sur in plan orizontal quasi quadratic ed aveva pli baud ina surfatscha liada. L'aura criva autalpina ha strapatschà las fatschadas exteriuras. Il project prevesa da transfurmar la veglia chamona Silvretta en ina simpla chamona d'enviern. En quest connex vegnan tut las construcziuns internas, che n'èn betg relevantas per la tgira da monuments, renovadas cumplettamain. Il medem vala per la tualetta ch'è vegnida construida pli tard. Ils mirs exteriurs vegnan reparads e la liadira istorica da la fatschada vegn restaurada e cumplettada.

 

© Sutter Schaub Architekten

Plinavant ha la Regenza garantì als proprietaris da la chasa d'abitar istoric-culturala «Suste» a Spleia ina contribuziun chantunala da maximalmain 137 400 francs per la restauraziun totala da la chasa.

Questa chasa d'abitar sa chatta sper la via veglia da la val ed uschia sper ina da las pli impurtantas vias da transit da l'Europa Centrala da pli baud. L'edifizi ch'è vegnì construì gia enturn l'onn 1520 è probablamain vegnì utilisà en connex cun fatgs da transport e cun il traffic da sauma sur il Pass dal Spleia sco alloschi per ils passants sco er per metter sut tetg la rauba ed ils animals da transport. Questa utilisaziun è anc oz bain visibla en l'intern. Per il Grischun ha quest edifizi uschia ina valur istoric-culturala extraordinaria. Pervia da sia posiziun prominenta, sco sin in tron sur l'abitadi istoric, ha la chasa ina gronda impurtanza per il maletg dal vitg da Spleia ch'è vegnì onurà il 1995 cun il Premi Wakker. En l'Inventari federal dals lieus svizzers d'impurtanza naziunala degns da protecziun (ISOS) è Spleia plinavant classifitgà sco lieu d'impurtanza naziunala.