Navigation

Inhaltsbereich

  • Erste Mitteilung
  • Neuen Beitrag einfügen

La Regenza a las abitantas ed als abitants dal chantun Grischun

Stimadas conburgaisas e stimads conburgais
Charas Grischunas e chars Grischuns
Chars giasts en il chantun Grischun

La Svizra è caracterisada d'ina diversitad culturala, topografica e linguistica extraordinaria. Quatter linguas naziunalas – tudestg, franzos, talian e rumantsch – sco er nossas tradiziuns e confessiuns fan, ch'il pajais è unic e fascinant. Uschia è la realitad a Genevra dal tuttafatg in'autra che quella a Samignun, la realitad a Mendrisio è tut autra che quella a Schaffusa. E tuttina – u forsa gist pervia da quai – è la Svizra politicamain stabila ed ha in'economia prosperaivla.

Cuntrari a blers auters pajais na sa definescha la Svizra betg primarmain sur ina lingua cuminaivla u sur in'appartegnientscha etnica, mabain sur la convivenza da differentas gruppas linguisticas e culturalas en in stadi federalistic.

L'identitad da la Svizra sa basa sin la decisiun sapientiva da viver ensemen en la diversitad – che vegn purtada da valurs cuminaivlas, sco la democrazia directa, il federalissem, l'independenza ed in ferm spiert da cuminanza. Ella è il resultat d'in process da voluntad istoric e cuntinuant, ch'integrescha e che collia differentas identitads.

Gist perquai che la Svizra è uschè differenta, è s'etablì in sistem politic che sa basa sin cumpromiss, dialog e collavuraziun. Glieud da differentas regiuns, linguas ed ideologias vesa sasezza – malgrà las differenzas – sco part d'ina naziun cuminaivla. La diversitad na vegn betg percepida sco separaziun, mabain sco enritgiment.

Ina convivenza paschaivla en questa diversitad pretenda dentant, che las decisiuns politicas sajan uschè consensualas sco pussaivel. Qua tras è resultada ina cultura da consens, ch'è francada profundamain en la tradiziun politica ed en l'identitad da la Svizra. Ella vala sco premissa per il funcziunament da las instituziuns e pia per il funcziunament da la Svizra sco stadi. Tgi che respecta la diversitad, rinforza l'abilitad da far cumpromiss e da prender resguard in sin l'auter.

La Svizra mussa, che «identitad naziunala» na sto betg signifitgar «unifurmitad». Anzi, l'identitad svizra sa basa sin il fatg ch'ins va enturn sapientivamain cun la diversitad. Quest model promova in spiert da cuminanza ferm e stabil – gist perquai che nus essan differents e perquai che nus renconuschain quai.

La diversitad n'è betg in dischavantatg – il cuntrari: Ella è la fermezza da noss stadi. Betg l'accentuaziun da differenzas, mabain la convivenza da las culturas, la chapientscha vicendaivla e la tschertga dals tratgs cuminaivels han promovì nossa fermezza.

Societads cun differentas experientschas e cun puncts da vista divergents èn pli resistentas envers crisas e midadas, perquai ch'ellas pon reagir en moda pli flexibla sin novas sfidas. Las perspectivas multifaras permettan da sviluppar novas ideas e propostas da soluziun per las sfidas actualas e futuras – quai augmenta la forza innovativa. E quai fa, che la Svizra è cumpetitiva en blers secturs economics.

Il Di da la rogaziun federala è vegnì stgaffì sapientivamain sco in firà che na respecta betg mo questa diversitad, mabain che chapescha ella sco fermezza. Suenter ils conflicts dal 19. tschientaner, en spezial suenter la Guerra da la Lia separatista e suenter la fundaziun dal stadi federal l'onn 1848, è quest di vegnì introducì sco segn da reconciliaziun e da convivenza da tut las regiuns dal pajais e da tut las direcziuns religiusas. El duai regurdar, ch'il respect e la toleranza envers persunas cun differentas opiniuns, religiuns e linguas èn valurs centralas per la convivenza en Svizra.

Il Di da la rogaziun federala è pia bler dapli ch'in firà religius. El è in simbol per fermezza e coesiun. Gist en in temp, che las differenzas entaifer la societad creschan, porscha il Di da la rogaziun federala la pussaivladad da sa regurdar da las valurs cuminaivlas e da celebrar la diversitad culturala e linguistica da la Svizra sco enritgiment.

Er il model da success «Svizra», cun sia cultura da cumpromiss e da consens, è oz sut in tschert squitsch – er sche quest model funcziuna da princip anc. La polarisaziun e l'ideologisaziun da la cuntrada politica e la retorica confruntativa s'augmentan, entant che la prontezza da far cumpromiss sa reducescha tendenzialmain. Empè da cumpromiss orientads a la chaussa, han conflicts lieu adina pli savens per lung da lingias ideologicas.

Dinamicas d'indignaziun e simplificaziuns da tematicas cumplexas fan, ch'igl è pli difficil da chattar soluziuns differenziadas. En il mund medial accelerà dominescha savens il statement polarisant che vegn proclamà dad aut – e betg il cumpromiss che vegn negozià da bass. La cultura classica da consens sa basa sin negoziaziuns plaunas e sin ina communicaziun quieta. Pretensiuns extremas fan, ch'il sistem arriva als cunfins e ch'ins sto prender cleras decisiuns pro u contra – senza spazi per cumpromiss. Quai cuntrafa al spiert dal consens.

Il pli grond privel n'è probablamain betg il conflict sco tal – mabain la perdita da l'abilitad da furmar cumpromiss solids en cas d'in conflict. La cultura svizra da consens na funcziuna betg automaticamain. Ella viva, perquai che umans tgiran e portan vinavant ella activamain – en la furmaziun, en la politica, en las medias ed en il mintgadi. Sche la societad è vinavant pronta da chattar cuminaivlamain soluziuns, po la Svizra mantegnair e sviluppar vinavant quest model da success er en l'avegnir.

Nus tuts pudain prestar ina contribuziun en chaussa – cun tadlar, dumandar suenter, communitgar cun respect ed esser pronts da chapir auters puncts da vista.

Cuira, settember 2025

En num da la Regenza
Il president: Marcus Caduff
Il chancelier: Daniel Spadin

Neuer Artikel