Navigation

Inhaltsbereich

La cumbinaziun da l'activitad da gudogn cun la tgira d'in confamigliar è ina gronda chargia dubla. Las persunas che tgiran lur confamigliars èn perquai savens dependentas dal sustegn da lur patrunas e patruns. Sche quest sustegn n'è betg avant maun, exista il privel che la persuna che tgira daventa sezza malsauna. En il mender cas sto ella smetter da lavurar. En quest cas perdan las interpresas forzas spezialisadas preziusas – damai che persunas che tgiran lur confamigliars èn savens collavuraturas e collavuraturs loials, servetschaivels e fidads. Mesiras giuridicas na datti strusch. Pervia da quai èn dumandadas soluziuns individualas da sustegn.

 

Var 330 000 persunas cun activitad da gudogn assistan e tgiran confamigliars malsauns. Quai correspunda a 9 % da tut las persunas emploiadas en Svizra. Actualmain na datti quasi naginas disposiziuns giuridicas che reglan l'absenza da la plazza da lavur da persunas che assistan e tgiran lur confamigliars. Il medem vala per la cuntinuaziun dal pajament dal salari.
Ma: La Confederaziun ha inoltrà in sboz da lescha per la consultaziun.

Quel tematisescha:

  • ils congedis curts pajads da 3 di
  • il congedi pajà da 14 emnas per geniturs d'uffants grevamain malsauns u disgraziads
  • la modernisaziun dal sistem da las bunificaziuns da tgira en la AVS
  • l'ulteriur pajament da l'indemnisaziun a persunas dependentas d'agid e dal supplement per la tgira intensiva d'uffants cun impediments en cas d'ina dimora a l'ospital 

Legislaziun

La Lescha da lavur prescriva ch'ils patruns ston prender resguard sin collavuraturas e collavuraturs cun obligaziuns da famiglia. Questa disposiziun na sa referescha betg mo a collavuraturas e collavuraturs cun uffants. L'assistenza da confamigliars che basegnan tgira u da persunas proximas è medemamain menziunada explicitamain.

Art. 36.1 Lescha da lavur (LL) 

Sco obligaziuns da famiglia valan tenor questa lescha:

  • l'educaziun d'uffants fin 15 onns
  • l'assistenza da confamigliars che basegnan tgira u da persunas proximas

En l'ultim cas ston las emploiadas ed ils emploiads cumprovar la stretga relaziun cun la persuna proxima che basegna tgira.

L'artitgel 36 da la Lescha da lavur (LL) fixescha las cundiziuns spezialas per occupar lavurantas e lavurants pertutgads:

 

  • Per fixar il temp da lavur e da paus ston ils patruns prender resguard spezialmain sin lavurantas e lavurants cun obligaziuns da famiglia.
  • Lavurantas e lavurants cun obligaziuns da famiglia dastgan vegnir engaschads da far sururas mo cun lur consentiment.
  • Sin lur giavisch als sto vegnir concedida ina pausa da mezdi d'almain 1 ura e mesa.

Regulaziun d'absenzas curtas

En la Lescha da lavur (art. 36 al. 3 LL) è fixà ch'in genitur po star a chasa fin 3 dis per tgirar in uffant malsaun, sch'el preschenta in attest dal medi. Actualmain vala quai dentant mo per geniturs cun uffants fin 15 onns.
La nova lescha federala prevesa d'extender il dretg d'absenzas da curta durada pervia da malsogna u pervia d'accidents da commembers da la famiglia sin persunas creschidas parentas e proximas. La premissa è er en quest cas in attest dal medi.

Regulaziun d'absenzas pli lungas e da congedis da tgira

Ina regulaziun per absenzas pli lungas datti oz sulettamain per geniturs che tgiran lur uffants grevamain malsauns.
La nova lescha federala ch'il Cussegl federal ha surdà l'onn 2019 al parlament, regla in congedi da tgira pajà per geniturs d'uffants grevamain malsauns u disgraziads da maximalmain 14 emnas. La perdita da salari vegniss garantida tras la Lescha davart l'urden da cumpensaziun dal gudogn (analogamain al congedi da maternitad u a la perdita da salari da persunas che prestan servetsch militar).
Per in'absenza pli lunga da lavurantas e lavurants che tgiran per exempel lur partenari u lur geniturs, ston vegnir tschertgadas soluziuns individualas.

Soluziuns individualas

Perquai che la durada, il decurs ed il temp impundì d'ina tgira u assistenza èn mo darar previsibels, èn soluziuns individualas in grond agid. Vus sco patruna u patrun modern e social pudais sustegnair proactivamain Vossas collavuraturas e Voss collavuraturs.

  •  Purschai models dal temp da lavur alternativs. 
  • Examinai, sch'il pensum po vegnir reducì ad interim.
  • Scleri, sch'i èn pussaivlas soluziuns da homeoffice.
  • Fixai ils termins da sesidas ordavant cun lavurantas e lavurants pertutgads.
  • Scleri, sche absenzas a curta vista pon vegnir surpigliadas entaifer il team.
  • Pussibilitai da retrair vacanzas betg pajadas.
  • Sensibilisai persunas superiuras sco er manadras e manaders da team per quest tema.
  • Scolai Vossas forzas spezialisadas da persunal cuntinuadamain en ils secturs da la cussegliaziun sociala e da las regulaziuns chantunalas – ellas pon cussegliar meglier lavurantas e lavurants pertutgads ed als sustegnair en proceduras da dumonda.
  • Intginas interpresas sustegnan lur collavuraturas e collavuraturs cun soluziuns per la tgira d'uffants. Examinai, sch'i po vegnir chattà analogamain a quest model in partenadi cun in servetsch da tgira per persunas attempadas.

Tips, meds auxiliars ed instruments

Fegl d’infurmaziun per patrunas e patruns

Il program «Work & Care» dal Careum e da la Scola auta spezialisada Kalaidos Svizra ha installà ina plattafurma per lavurantas e lavurants sco er per patrunas e patruns. Quella cumpiglia indicaziuns davart meds auxiliars ed infurmaziuns en connex cun il tema cumpatibilitad da l'activitad professiunala cun la tgira ed assistenza da confamigliars.