Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Claus concernent la mancanza da plazs per uffants cun basegns spezials en scola: Sche l'integraziun arriva a ses cunfins!

Sessiun: 07.12.2022

Dapi onns vegn il model da l'integraziun realisà en la scola populara dal chantun Grischun. Cun la finamira d'obtegnair l'eguali­tad da las schanzas vegnan sche pussaivel instruids tut ils uffants en las classas regularas da la scola populara. Tar intgins uffants vegn quai fatg dal cumenzament ennà cun il sustegn supplementar da pedagogas curativas e da pedagogs curativs da scola. Sper exempels ch'èn segiramain gartegiads datti adina puspè uffants e giuvenils, per ils quals ina tala instrucziun n'è betg adattada, perquai ch'els dovran in'assistenza pli intensiva. Malgrà ch'i vegn investì fitg blera lavur, na pon els betg vegnir instruids en moda ideala. Lur cumportament disturba ed è problematic. La «integraziun» arriva a ses cunfins là, nua che entiras classas pateschan da questa situaziun e nua che las persunas d'instrucziun n'han strusch pli temp ed attenziun per ils uffants instruids «en moda regulara». Ultra da quai na pon ils problems da singuls uffants mintgatant betg vegnir tractads en moda efficazia pervia da la «situaziun difficila a chasa». Per tals cas extrems dovri plazs spezials en scola. «Las scolaras ed ils scolars cun in cumportament problematic na vegnan betg promovids en moda integrativa en il chantun Grischun.» Uschia èsi scrit en la «Eva­luaziun scolaziun speziala integrativa 2021/22» ch'è vegnida publitgada dacurt da l'Uffizi per la scola populara ed il sport. Quai na correspunda displaschaivlamain betg cumplettamain als fatgs actuals. En il chantun Grischun datti bain singulas instituziuns che porschan plazs spezials en scola, ma tut ils secturs han memia paucs plazs da recepziun!

Plazs en scola e plazs d'assistenza per uffants cun in cumportament problematic, cun il status da scola speziala e cun problems famigliars mancan!

Displaschaivlamain èn tut las scolas e chasas da dimora adequatas en il chantun Grischun plainas. Ellas mainan glistas da spetga e na pon – er durant periodas pli lungas – betg garantir la recepziun d'uffants supplementars! Ils purtaders da scola e las visch­nancas stattan qua senza soluziuns pussaivlas e n'han nagina pussaivladad d'agir, sch'i dovra ina soluziun ordaifer la scola. Il squitsch en las classas regularas crescha pervia da tals «cas extrems». Tut las persunas participadas èn dumandadas fermamain ed arrivan als cunfins d'ina surchargia. Quai ch'i dovra èn purschidas e soluziuns sveltas e flexiblas. En bleras scolas exista in basegn acut – questa problematica sto vegnir prendida serius.

Perquai vegn la Regenza supplitgada da respunder las suandantas dumondas:

  1. Quants plazs èn avant maun en il chantun Grischun per uffants cun basegns spezials, quants plazs mancan actualmain (glistas da spetga)?
  2. Fin cura e co po il chantun Grischun stgaffir plazs supplementars?
  3. Ha il chantun ina basa giuridica per stgaffir e per finanziar soluziuns transitoricas (p.ex. homeschooling, persunas d'instruc­ziun privatas, gruppas da recepziun)?

Cuira, ils 7 da december 2022

Claus, Kasper, Loepfe, Altmann, Beeli, Berther, Berweger, Bettinaglio, Biert, Binkert, Bisculm Jörg, Bleuler-Jenny, Brandenburger, Brunold, Bürgi-Büchel, Cahenzli (Trin Mulin), Cahenzli-Philipp (Vaz Sut), Censi, Degiacomi, Della Cà, Dietrich, Dürler, Favre Accola, Furger, Gansner, Gartmann-Albin, Hartmann, Hohl, Holzinger-Loretz, Jochum, Kienz, Kocher, Kohler, Kuoni, Loi, Luzio, Mani, Michael (Donat), Michael (Castasegna), Mittner, Natter, Nicolay, Oesch, Pajic, Pfäffli, Preisig, Rageth, Rettich, Righetti, Rodigari, Rusch Nigg, Sax, Schutz, Stiffler, Thür-Suter, Walther, Wieland, Zindel

Resposta da la regenza

Las suandantas explicaziuns pertutgan scolaras e scolars (SeS) cun in basegn spe­zial da promoziun en il sectur dals cumportaments problematics. Las dumondas are­guard plazs per SeS cun impediments, incl. eventuals cumportaments problematics supplementars, vegnan tractadas en la dumonda Dietrich concernent la mancanza da persunal e da plazs en il sectur da promoziun pretensius.

Tar la dumonda 1: Tenor la retschertga davart l'analisa dal basegn, ch'è vegnida elavurada l'onn 2022 sco basa per la planisaziun da la purschida da la Regenza en il sectur pretensius per la perioda 2024–2026, e sin fundament da las cundiziuns gene­ralas en il chantun Grischun pon vegnir endrizzads var 117 plazs da scola e 93 plazs d'abitar en dependenza dal basegn da promoziun individual e da la cumposiziun dals SeS en las scolas spezialas. Resguardond questas dependenzas sa repartan quests plazs sin la scola-dimora Scharàns cun 26 plazs da scola e 21 plazs d'abitar, sin la scola-dimora Zizers cun 25 plazs da scola e 21 plazs d'abitar, sin l'internat da scola Flem cun 16 plazs da scola e 14 plazs d'abitar, sin la scola alpina Avrona cun 24 plazs da scola e 24 plazs d'abitar e sin la chasa da terapia Fürstenwald cun 26 plazs da scola e 13 plazs d'abitar. Il november 2022 eran enconuschents 14 SeS cun in basegn da scola speziala, che spetgavan da survegnir l'admissiun per l'onn da scola 2022/23. Perquai ch'il basegn dals SeS po variar en il sectur dals cumportaments problematics e perquai ch'igl è plinavant pussaivel d'entrar e da sortir da las instituziuns er durant l'onn da scola, pon ils plazs necessaris vegnir determinads mo approximativamain. La situaziun vegn eruida danovamain en il rom da l'analisa dal basegn.

Tar la dumonda 2: Per satisfar al basegn da scolaziun speziala dals SeS en il sectur dals cumportaments problematics e per meglierar la situaziun actuala èsi planisà da stgaffir gia per il proxim onn da scola 2023/24 plazs supplementars temporars per la scolaziun speziala. Per stgaffir novas purschidas resp. novs plazs sto vegnir sclerì il basegn, ed i dovra resursas supplementaras, en spezial persunal d'instrucziun e d'assistenza adattà sco er ina infrastructura adequata. La planisaziun corre­spun­den­ta vegn actualmain elavurada en cooperaziun cun las instituziuns cumpetentas da la scolaziun speziala. Per ils plazs a partir da l'onn da scola 2023/24 dependa ella ultra da quai da las relaziuns (p.ex. cumposiziun dals SeS) e da las pussaivladads spe­ci­fi­cas (p.ex. resursas da persunal, infrastructura) da las instituziuns. Il basegn da plazs a media ed a lunga vista vegn tractà en l'analisa dal basegn per la planisaziun da la purschida en il sectur da las mesiras pretensiusas da la pedagogia speziala 2024–2026.

Tar la dumonda 3: Tenor las disposiziuns da la Lescha da scola èsi pussaivel da realisar e da finanziar differentas mesiras da la scolaziun speziala. Ils detagls ston vegnir sclerids pli exactamain en cas da basegn. Envers soluziuns transitoricas, sco quellas che vegnan tematisadas en la dumonda, ha il chantun ina tenuta precauta. Ellas pudessan numnadamain manar pli e pli fitg en direcziun d'in svilup cun solu­ziuns a curta vista e da curta durada. Talas soluziuns transitoricas correspundessan mo pauc al basegn dals SeS en il sectur pretensius, perquai che la midada tranter purschidas, ma er ils passadis respectivs pon esser engrevgiants gist per questa gruppa en mira. Ultra da quai exista il privel che la planisaziun chantunala da la pur­schida en il sectur pretensius, che duai metter a disposiziun ina purschida a media ed a lunga vista, vegniss sutminada. Sco menziunà en la resposta a la dumonda 2 èsi percunter gia planisà d'installar per l'onn da scola 2023/24 plazs da durada limi­tada per la scolaziun speziala.

22 da favrer 2023