Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 16.02.2010
Per segirar finanzialmain sia infrastructura custaivla è la Viafier retica dumandada er en il futur. La sfida centrala daventa pli e pli la procuraziun dals meds finanzials ch'èn urgentamain necessaris per cuvrir l'augment da las investiziuns en l'infrastructura da la viafier. Quai mussa en differents lieus er il sboz dal preventiv chantunal 2010 ch'è avant maun.

En il rom da las mesiras federalas per promover la conjunctura ha la Viafier retica pudì profitar l'onn 2009 da 20 milliuns francs ch'èn vegnids assegnads extraordinariamain ad ella ed ha pia pudì accelerar ils projects che servan a mantegnair l'infrastructura.

L'intenziun dal departament federal da finanzas è quella che quests meds finanzials che han gidà ad animar la conjunctura duajan vegnir cumpensads ussa, ils onns 2011 fin 2014. Concretamain vul quai dir che la Viafier retica vegn puspè privada dals 20 milliuns francs menziunads; las contribuziuns federalas che vegnan consegnadas ad ella vegnan numnadamain a sa reducir ils onns 2011 fin 2014 per quest import. Quest proceder da la confederaziun è nunchapibel e s'oppona a mintga segirezza da preventiv e da planisaziun. Plinavant s'accentuassan las sfidas finanzialas da la Viafier retica, ch'èn gia grondas, anc ina giada marcantamain.

Il mantegniment da las punts e dals tunnels è suttamessa ad ina planisaziun sistematica cun ina perspectiva a lunga vista che datescha da l'onn 2005. En il preventiv stat questa decleraziun (citat): "I sa mussa deplorablamain pli e pli ch'ils meds per ils projects concrets dals proxims 2 fin 5 onns na vegnan betg a bastar." Impurtant èsi: il mantegniment da l'infrastructura signifitga segirezza per il manaschi da viafier creschent e mantegna sia valur.

La Viafier retica è – sco ch'ins sa – ina interpresa che ha success; questa conclusiun pon ins deducir da tut ils votums a chaschun da la debatta davart il rendaquint 2008 en il cussegl grond e questa conclusiun na vegn contestada da naginas varts. Ussa è il cussegl grond dumandà d'avair grond quità dal mantegniment da l'infrastructura da la Viafier retica e da conceder ils meds necessaris per quel.

Partind da questas ponderaziuns incumbenseschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza da prevair en il preventiv chantunal ils 20 milliuns francs che stuessan vegnir cumpensads a la confederaziun. Eventualmain pudess ins s'imaginar da repartir quest import – tut tenor il basegn da meds finanzials e tut tenor il progress dal project – er sin la perioda 2011–2014.

Cuira, ils 16 da favrer 2010

Jaag, Zanetti, Barandun, Arquint, Baselgia-Brunner, Berther (Mustér), Berther (Sedrun), Bezzola (Samedan), Blumenthal, Brandenburger, Bucher-Brini, Butzerin, Candinas (Rabius), Casutt, Caviezel-Sutter (Pitasch), Caviezel (Tusaun), Christoffel-Casty, Conrad, Darms-Landolt, Fallet, Farrér, Federspiel, Frigg-Walt, Gartmann-Albin, Geisseler, Hartmann (Cuira), Jenny, Kleis-Kümin, Koch, Kollegger, Menge, Mengotti, Meyer Persili (Cuira), Meyer-Grass (Claustra Vitg), Michel, Nigg, Noi-Togni, Peyer, Pfenninger, Pfiffner-Bearth, Pfister, Portner, Quinter, Rizzi, Tenchio, Thöny, Trepp, Troncana-Sauer, Tuor, Candinas (Mustér), Cattaneo, Locher Benguerel

Resposta da la regenza

Ils 25 da favrer 2010 ha il cussegl federal deliberà in pachet da mesiras per la "examinaziun da las incumbensas". Uschia ha el concretisà anc pli fitg ils parameters dal "program da consolidaziun 2011-2013 (PCO 11/13)" ch'èn vegnids fixads ils 4 da november 2009. Quest program cuntegneva la mesira "cumpensaziun da las investiziuns ch'èn vegnidas fatgas en il rom dal program per stabilisar la conjunctura" da mintgamai 180 milliuns francs en ils onns 2011 e 2012. Ils 14 d'avrigl 2010 ha il cussegl federal deliberà in rapport da consultaziun tar il PCO 11/13. Quest rapport concretisescha tranter auter quella part da las mesiras da la "examinaziun da las incumbensas" ch'èn realisablas a curta vista. La consultaziun vegn fatga en scrit e sin via da conferenza. A medem temp publitgescha la confederaziun er in rapport che infurmescha davart las mesiras per examinar las incumbensas, mesiras che vegnan ad avair in orizont da realisaziun da vista pli lunga.

En il rom da la consultaziun vertenta vegn la regenza a sa defender cunter ina cumpensaziun previsa en il CPO 11/13: Il basegn ch'è necessari per mantegnair la substanza e per amplifitgar l'infrastructura da la Viafier retica è enconuschentamain talmain grond che talas mesiras da spargn na fissan betg adequatas. Il cuntrari, igl è da supponer che la proxima construcziun nova dal tunnel da l'Alvra che sto vegnir sanà, che la renovaziun dals binaris en las staziuns pli grondas sco Tavau Plaz, Samedan e San Murezzan e che las amplificaziuns da la rait da la Viafier retica che daventan necessarias per pudair surpigliar il tact d'ina mesa ura da l'Intercity Turitg-Cuira vegnan a pretender ulteriurs meds finanzials a partir da l'onn 2011.

Per il cas qua avant maun stoi vegnir constatà la finala che la confederaziun na vegn a scursanir naginas prestaziuns visavi la Viafier retica, mabain ch'ella cumpensescha quels meds finanzials supplementars da 20 milliuns francs ch'ella ha pajà anticipadamain en il rom da las mesiras per promover la conjunctura. Sch'il chantun surpigliass quests daners, per cas che questa cumpensaziun vulida da vart da la confederaziun vegniss effectivamain realisada, signifitgass quai in'amplificaziun considerabla da las prestaziuns federalas a la Viafier retica. Sch'il chantun surpigliass las contribuziuns federalas mancantas, avess quai in effect pregiudizial ch'i na fiss betg da sutvalitar. La confederaziun vegniss per uschè dir envidada, da distgargiar sia economia en il sectur da transfer, senza che las instanzas, che survegnan contribuziuns, stuessan prender en cumpra ina scursanida da las prestaziuns.

Tant sco che quai po vegnir giuditgà oz, dastgassan la finala daventar necessarias er en il chantun mesiras da distgargia per tegnair en equiliber a lunga vista las finanzas dal chantun. Er il possess extraordinari d'agen chapital dal chantun na mida nagut vidlonder. Il cussegl grond vegn a decider definitivamain davart la summa dals meds d'investiziun per la Viafier retica l'onn 2011, e quai en il rom da sias cumpetenzas dal preventiv.

En vista a quests fatgs refusa la regenza d'acceptar l'incumbensa.

12 da matg 2010