A chaschun dal 1. parlament da mattas dal Grischun dals 8 da november 2012 a Cuira è vegnida deliberada questa petiziun per mauns dal cussegl grond. La cumissiun per ambient, traffic ed energia ha examinà quella e fatg intginas ponderaziuns. Ella propona al cussegl grond da surdar la petiziun a la regenza per la laschar elavurar vinavant e d'orientar las petiziunarias en scrit.
Igl è plaschaivel che persunas giuvnas, en spezial mattas, èn interessadas politicamain e s'engaschan per lur finamiras. I na vegn betg mo simplamain baterlà, discutà u crititgà, mabain fatg diever d'instruments politics concrets per che lur finamiras survegnian attenziun.
Sche la petiziun vegn surdada a la regenza, po quella decider, co ella vul tractar la petiziun. La regenza vegn a trametter ina resposta a las petiziunarias. Davart il cuntegn da la resposta e davart il termin da consegna vegn la regenza a decider sezza. Ella vegn er a concluder davart mesiras. A questa petiziun stoi vegnir dà dapli paisa ed a la regenza ina clera incumbensa d'elavurar las datas necessarias per pussibilitar la realisaziun da la petiziun.
La regenza ed il parlament na san oz betg, tge consequenzas che la realisaziun da la petiziun vegn ad avair. La regenza vegn perquai incumbensada da far ils suandants scleriments:
▪ stgaffir la basa da decisiun per in'eventuala realisaziun da la petiziun;
▪ eruir ils custs che resultan per il chantun;
▪ examinar, sche interpresas da taxi privatas vegnan concurrenzadas u dischavantagiadas;
▪ examinar, sch'i po eventualmain vegnir realisada in'autra reducziun parziala dal BüGA.
Cuira, ils 12 da zercladur 2013
Bürgi-Büchel, Albertin, Meyer-Grass, Augustin, Baselgia-Brunner, Berther (Camischolas), Bondolfi, Brandenburger, Caduff, Caluori, Casutt Renatus, Casutt-Derungs Silvia, Cavegn, Clalüna, Darms-Landolt, Della Vedova, Dermont, Dosch, Fasani, Florin-Caluori, Foffa, Geisseler, Jaag, Joos, Kleis-Kümin, Kollegger (Malix), Märchy-Caduff, Niederer, Noi-Togni, Parpan, Peyer, Pfenninger, Pult, Righetti, Sax, Tenchio, Tomaschett (Breil), Tomaschett-Berther (Trun), Trepp, Zanetti, Berther (Segnas), Degonda, Monigatti
Resposta da la regenza
La finamira da la petiziun è principalmain quella da smesar il pretsch da l'abunament annual dal BÜGA per giuvenils da 16 fin 25 onns. Empè da 1230 francs (2. classa) pajassan ils giuvenils mo pli 615 francs, nun ch'els avessan gia in abunament BÜGA-Plus Familia ch'è anc pli favuraivel (440 francs). In tal survegnan ils giuvenils, sche almain in genitur ha in abunament general normal u in BÜGA per persunas creschidas (1690 francs).
Sch'il pretsch vegniss smesà, chaschunass quai d'ina vart perditas da tariffa tar la vendita dal BÜGA e da l'autra vart er entradas pli pitschnas tar la vendita d'abunaments annuals da lingia, perquai che l'abunament annual dal BÜGA per giuvenils fiss – a partir da 9 kilometers – pli favuraivel ch'in abunament da lingia. Questas perditas d'entradas faschessan las interpresas da transport puspè valair en il rom da la procedura d'empustaziun per il traffic da persunas regiunal, uschia ch'ils retgavs pli pitschens stuessan la finala vegnir finanziads tras il chantun Grischun. Ina realisaziun da l'incumbensa è perquai mo pussaivla, sch'il preventiv vegn auzà correspundentamain per questas perditas supplementaras da tariffa tar il BÜGA (contribuziun 6110.3634105: contribuziuns a mesiras per promover il traffic public).
In'emprima calculaziun da las perditas da tariffa – che na resguarda betg las venditas supplementaras spetgadas da l'abunament annual dal BÜGA per giuvenils – mussa ina perdita d'entradas da circa 1,5 milliuns francs. Sche la petiziun vegniss realisada parzialmain cun in rabat reducì (mez pretsch dal BÜGA per persunas creschidas u 845 francs), resultass in perdita d'entrada da 0,9 milliuns francs per onn. Resguardond las venditas supplementaras dal BÜGA a giuvenils (supposiziun: +25 % resp. +10 %), resultass ina perdita d'entradas da bundant 1,1 milliuns francs che stuess vegnir indemnisada annualmain en cas d'ina smesada da la tariffa da l'abunament annual dal BÜGA per giuvenils resp. da 0,7 milliuns francs en cas da la varianta da la realisaziun parziala.
La concurrenza cun interpresas da taxi privatas, che vegn menziunada en l'incumbensa, dastgass – tenor l'experientscha – restar tar ils giuvenils en in rom stretg. Igl è plitost da supponer ch'il traffic motorisà privat ("taxis da geniturs") sa reduciss.
La petiziun pudess gidar a render pli attractiva l'utilisaziun dal traffic public per ils giuvenils. Per realisar la petiziun stuess il cussegl grond dentant auzar ils meds finanzials per almain 0,7 milliuns francs per onn (varianta da la realisaziun parziala). En il rom d'ina consideraziun generala ston ins constatar che la finanziaziun dals custs betg cuvrids dal traffic public è gia oz ina gronda grevezza per il maun public e che la libertad finanziala d'agir è restrenschida fermamain per differents motivs giustifitgads (extensiun da la purschida, renovaziun da l'infrastructura/material rullant, novas investiziuns determinadas dal dretg federal). Sut quest aspect ha la regenza ina tenuta critica envers ina reducziun da la tariffa dal BÜGA e propona da refusar l'incumbensa.
4 da settember 2013