Cun la decisiun dals 22 da mars 2018 ha la cumissiun federala da concurrenza (CUMCO) terminà l'investigaziun 20-0458: «Tiefbauleistungen Engadin I» (disposiziun da sancziun). Cunter questa disposiziun da sancziun han in pèr da las interpresas pertutgadas fatg recurs tar il tribunal administrativ federal. Ella n'è pia betg en vigur. Ussa ha la CUMCO sistì cun la decisiun dals 16 da schaner 2019 la dumonda da prender invista da las actas dal chantun en la procedura "Engiadina I", e però fin che las proceduras ch'èn pendentas davant il tribunal federal èn terminadas. Quellas proceduras concernan in cas sumegliant en l'Argovia davart il prender invista da las actas dal chantun Argovia. Quai vul dir ch'il chantun na sa betg cura ch'el survegn il dretg da prender invista da las actas, pertge ch'i po durar plirs onns – tenor la pratica usitada – tar il tribunal administrativ federal fin ch'il chantun survegn quella permissiun.
En il rom da sia communicaziun a las medias dals 26 d'avrigl 2018 ha la CUMCO orientà la publicitad. En spezial sias ipotesas davart il potenzial da donn probabel pervia dals pretschs che sajan stads per 45% memia auts han chaschunà chapaivlamain ina gronda indignaziun, tant entaifer sco er ordaifer il chantun. Pervia da quai èsi en l'interess da nossa economia publica, ma er da la reputaziun da noss chantun, ch'i dettia uschè svelt sco pussaivel constataziuns fidaivlas davart la dimensiun d'in eventual donn, e quai tant pli perquai che la CUMCO ha relativà il potenzial da donn en ina versiun adattada da sia communicaziun a las medias oriunda. Ultra da quai ha ella explitgà ch'ella na controlleschia betg questas valurs d'experientscha en il cas concret sin basa da las cunvegnas en l'Engiadina bassa e ch'i na sajan pervia da quai da spetgar, er sch'il chantun pudess prender invista da las actas, naginas enconuschientschas supplementaras areguard la dimensiun dal donn. Il cusseglier guvernativ Cavigelli è sa laschà citar en la Südostschweiz da sonda, ils 2 da favrer 2019: «Cun quests criteris na vulain nus betg ruinar firmas, mabain nus vulain avair l'emprim ina basa seriusa, avant che nus pudain puspè collavurar cun ellas.» I na sa tracta però betg mo dals criteris futurs, i sa tracta er d'elavurar ils fatgs ed ils indicaturs ils pli impurtants. En quest connex na duain betg mo servir sco basa las «offertas» ed il quint final correspundent, mabain i duai er vegnir fatga ina cumparegliaziun effectiva dals pretschs.
Sin fundament da questa situaziun da partenza èn las sutsegnadras ed ils sutsegnaders da l'avis che questa malsegirezza davart la dimensiun dals eventuals donns stoppia bainprest vegnir terminada en l'interess da la regiun pertutgada, dal chantun, ma er da tut l'economia publica dal Grischun. Ellas ed els spetgan perquai ch'il chantun resp. ch'il departament responsabel saja en cas – sin basa da las enconuschientschas dal sectur e dal martgà ch'èn avant maun – d'eruir in potenzial da donn pussaivel, e quai absolutamain independentamain dal dretg sistì da prender invista da las actas en la procedura da la CUMCO. Sin fundament da valurs da cumparegliaziun ch'èn avant maun en tut las regiuns dal chantun (ma er sur quel ora) e sin fundament da las analisas dals pretschs avant maun pon las surdadas che han gì lieu en l'Engiadina bassa durant ils onns 2004 fin 2012 (perioda da l'investigaziun da la CUMCO) vegnir controlladas cun ina lavur raschunaivla. En quest connex dastgass il departament da construcziun schizunt esser l'unica autoritad ch'è abla da far quai pervia da sias enconuschientschas spezialas.
1. Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders pretendan pervia da quai da la regenza d'eruir – sin basa da controllas posteriuras da las surdadas ch'èn vegnidas fatgas en l'Engiadina bassa en la perioda dals onns 2004 fin 2012 – cun emprovas da controlla u en moda cumplessiva, en mintga cas però en moda expressiva, sche las cunvegnas da submissiun che la CUMCO ha constatà, han chaschunà pretschs memia auts.
2. Plinavant vegn la regenza incumbensada da prender – en il rom da sias pussaivladads – influenza en quel senn, che las organisaziuns, a las qualas il chantun è participà decisivamain, sco per exempel la Viafier retica, las Ovras electricas d'Engiadina, la Repower u las vischnancas che han survegnì dal chantun subvenziuns a projects, fetschian scleriments cumparegliabels.
3. Anc averta è ina investigaziun da la CUMCO che pertutga la construcziun da cuvridas e da vias. Questa decisiun vegn spetgada durant il decurs da l'onn. Savend tge effect che la communicaziun a las medias da la CUMCO cun sias ipotesas davart las consequenzas da las cunvegnas davart ils pretschs ha gì en la publicitad, duai la regenza vegnir obligada da sclerir per la perioda dals onns 2004 fin 2012 – almain en furma d'emprovas da controlla – sur cumparegliaziuns d'offertas, da summas da surdada e da rendaquints finals, sch'i èn vegnids pajads pretschs memia auts en la construcziun da vias e da cuvridas.
Cuira, ils 12 da favrer 2019
Weber, Brandenburger, Della Cà, Dürler, Favre Accola, Gort, Hug, Koch, Salis