Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Casutt-Derungs concernent regulaziuns congruentas per contribuziuns d'assistenza per persunas cun impediments

Sessiun: 13.06.2019

Il secretariat da stadi per l'economia SECO ha publitgà la stad 2018 in model che serva a cumplettar ils contracts normals da lavur chantunals (CNL) en l'economia da chasa. Quest model-CNL vul meglierar las cundiziuns da lavur da lavurantas e lavurants, principalmain da migrantas circularas, ch'adempleschan – en il rom d'ina assistenza da 24 uras – prestaziuns d'economia da chasa per cunzunt persunas pli attempadas cun basegn da sustegn e che abitan per quest intent en la chasada da quellas persunas. Tras la revisiun duain vegnir reglads ils temps da lavur ed ils temps da paus sco er la salarisaziun dals temps da preschientscha (disponibladad sin clom). Da quai ston vegnir cunfinadas cleramain las prestaziuns da tgira: quellas èn suttamessas ad autras reglas.

Er persunas cun impediments che abitan a chasa e ch'èn dependentas d'agid pon engaschar dapi l'onn 2012 persunas che las sustegnan en il mintgadi. Finanzià vegn quest sustegn sur ina contribuziun d'assistenza ch'è vegnida introducida en il rom da la 6. revisiun da la lescha federala davart l'assicuranza d'invaliditad (LAI). La contribuziun d'assistenza gida tranter auter a realisar il fatg, che persunas pertutgadas pon abitar independentamain a chasa malgrà in impediment. Quai las facilitescha l'integraziun sociala e professiunala. L'autezza da la contribuziun d'assistenza è reglada en l'ordinaziun davart l'assicuranza d'invaliditad (OAI, art. 39f). Cun la contribuziun pajan las persunas cun impediments – en lur funcziun sco patrunas – lur persunas d'assistenza. Las cundiziuns d'engaschament specificas pon ellas negoziar sezzas. Ma las tariffas actualas da la contribuziun d'assistenza tenor OAI na garanteschan betg ina finanziaziun cumpletta. Quai signifitga che persunas cun impediments na pon betg cuvrir tut ils custs da l'engaschament previs en il model-CNL. Per che persunas cun impediments possian organisar vinavant sezzas – grazia a la contribuziun d'assistenza da la AI – lur agid pervia da l'impediment e possian tras quai abitar a chasa ed indemnisar lur persunas d'assistenza almain tenor las tariffas definidas en il CNL chantunal, ston exnum vegnir accordadas las tariffas da salari dal CNL sco er da la contribuziun d'assistenza da la AI. En quest connex vegn la regenza supplitgada da respunder las suandantas dumondas:

1.     Per tge relaziuns da lavur vegnan eventualas novas disposiziuns dal contract normal da lavur chantunal a vegnir applitgadas?

2.     Co garantescha il chantun che persunas cun impediments possian engaschar lur persunas d'assistenza vinavant en moda confurma a la lescha (tenor CNL) e possian uschia viver en moda autodeterminada?

3.     Co integrescha il chantun las enconuschientschas spezialas d'organisaziuns da persunas cun impediments per sclerir questas dumondas?

Puntraschigna, ils 13 da zercladur 2019

Casutt-Derungs, Hitz-Rusch, Hardegger, Baselgia-Brunner, Berther, Bigliel, Bondolfi, Brandenburger, Brunold, Buchli-Mannhart, Cahenzli-Philipp, Caluori, Cantieni, Cavegn, Caviezel (Cuira), Caviezel (Tavau Clavadel), Clalüna, Crameri, Della Cà, Deplazes (Cuira), Deplazes (Rabius), Derungs, Dürler, Ellemunter, Engler, Epp, Fasani, Florin-Caluori, Föhn, Gasser, Geisseler, Giacomelli, Hartmann-Conrad, Hofmann, Holzinger-Loretz, Horrer, Jenny, Jochum, Kasper, Kohler, Kunfermann, Kunz (Fläsch), Lamprecht, Locher Benguerel, Loepfe, Maissen, Märchy-Caduff, Michael (Donat), Müller (Susch), Müller (Favugn), Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Papa, Paterlini, Ruckstuhl, Rutishauser, Sax, Schmid, Schneider, Schwärzel, Stiffler, Tanner, Thomann-Frank, Tomaschett (Breil), Tomaschett-Berther (Trun), Ulber, Valär, Waidacher, Weber, Weidmann, Widmer (Favugn), Widmer-Spreiter (Cuira), Wieland, Wilhelm, Zanetti (Sent), Zanetti (Landquart)

Resposta da la regenza

Ils motivs per la revisiun dal contract chantunal normal da lavur per l'economia da chasa (DG 535.200; CNL GR) èn stads la situaziun da lavur da las uschenumnadas "migrantas da tgira", savens oriundas da l'Europa da l'Ost, che vegnan engaschadas per in'assistenza da 24 uras d'ina persuna (savens attempada) e che abitan en la chasada da quella, sco er la confederaziun che ha stuì s'occupar da la tematica per incarica dal parlament e che ha schlià quest problem la finala cun elavurar in model per contracts chantunals normals da lavur per l'economia da chasa (CNL). In basegn d'agir exista particularmain pertutgant la regulaziun dals temps da preschientscha (disponibladad sin clom). Per segirar in'entrada che garantescha l'existenza duain vegnir quintadas almain 7 uras per di sco temp da lavur, sche la relaziun temp da lavur – temp da preschientscha è cleramain differenta. Ultra da quai duain vegnir indemnisads er ils temps da preschientscha. Per quest intent è vegnida surpigliada essenzialmain la recumandaziun da la confederaziun. Ils CNL chantunals han però mo in caracter dispositiv e valan unicamain, sch'i na vegn betg fatga ina regulaziun divergenta. Salaris minimals obligatorics per lavurs da tegnairchasa en ina chasada privata (cunzunt nettegiament, laschiva, cumpras, cuschina, agid en la tgira d'uffants, da persunas attempadas e malsaunas sco er sustegn da persunas attempadas e malsaunas a dumagnar il mintgadi) ha la confederaziun fixà gia il 1. da schaner 2011. Cun la contribuziun d'assistenza da l'assicuranza d'invaliditad (AI) pon vegnir finanziadas prestaziuns da persunas che vegnan engaschadas da la persuna impedida a maun d'in contract da lavur (model d'emploiader). Il basegn d'agid effectiv vegn fixà individualmain en nov differents secturs ed è tut tenor impediment u tut tenor sectur limità ad in dumber maximal d'uras per mais. La tariffa per ura importa 33.20 francs resp. 49.80 francs. Il servetsch da notg (sco in dals nov secturs) vegn prestà per in import dad 11.05 francs fin 88.55 francs. Perquai ch'il basegn d'agid e las contribuziuns d'assistenza vegnan definids individualmain e perquai che las relaziuns d'engaschament èn differentas, na poi betg vegnir stimà en quants cas singuls che l'applicaziun da la revisiun dal CNL GR pudess chaschunar conflicts. En connex cun il servetsch da notg che pertutga actualmain 16 persunas en il chantun, ston ins partir dal fatg che la contribuziun correspundenta na bastia per regla betg per ils salaris previs en la revisiun dal CNL GR.

Tar la dumonda 1: La revisiun actuala dal CNL GR na cumpiglia da nov ni dapli ni damain relaziuns da lavur che avant. Tenor il champ d'applicaziun descrit vala il CNL GR per emploiadas da chasa en chasadas privatas. Da nov vegni precisà ch'el vala er per l'assistenza da 24 uras u per in'assistenza en ina dimensiun sumeglianta (cun temps da preschientscha).

Tar la dumonda 2: Per in engaschament confurm a la lescha ston procurar ils empoliaders. Per quest intent ston vegnir observadas las disposiziuns obligatoricas dal dretg federal. Il CNL GR n'è betg da natira obligatorica – sias reglas vegnan applitgadas mo, sch'i n'èn betg vegnidas fatgas cunvegnas divergentas en scrit. Pia pon vegnir engaschadas persunas d'assistenza en moda confurma a la lescha a maun da contracts da lavur individuals che divergeschan da tschertas reglas dal CNL GR, sch'ils salaris previs tenor il CNL GR na vegnissan betg cuvrids en il cas singul da las contribuziuns d'assistenza. L'uffizi federal d'assicuranzas socialas recumonda quest proceder en ses "Fegl d'infurmaziun davart contracts normals da lavur" dals 3 d'october 2018. Excepziuns per persunas d'assistenza en il CNL GR avessan dal rest il medem resultat sco cunvegnas divergentas en il contract da lavur individual. Questa ultima varianta sto vegnir preferida, perquai ch'ella permetta soluziuns sin mesira per mintga cas singul empè d'ina excepziun fixa generala. Adattar il CNL GR en quel senn ch'el è congruent cun la contribuziun d'assistenza da la AI en tut ils cas pussaivels, cuntrafaschess la finala a la finamira da la revisiun dal CNL GR ch'è quella d'eliminar las mancanzas en l'assistenza da 24 uras. La confederaziun examinescha però d'adattar la regulaziun d'indemnisaziun actuala per servetschs da notg sin basa da ses model-CNL, sco ch'ella ha avisà cun respunder l'interpellaziun Quadranti (19.3158).

Tar la dumonda 3: En il rom da la consultaziun davart il CNL GR ha mintgin che pudeva far valair vardaivlamain in interess, pudì prender posiziun en chaussa. La AGILE.CH sco federaziun da tetg da 41 organisaziuns d'agid a sasez da persunas cun impediments, è s'exprimida en moda cumplessiva.

23 d'avust 2019