Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Rettich concernent la quantificaziun dal grad da qualificaziun da las persunas ch'entran en il mund da lavur

Sessiun: 18.02.2021

L'avust 2020 ha la Regenza menziunà che la part da las persunas giuvnas creschidas ch'entran senza emprima scolaziun en il mund da lavur en il chantun Grischun na saja betg enconuschenta. Perquai che questa basa da fatgs manca, n'èsi betg pussaivel da prevair cun tschertezza il svilup dal dumber da persunas ch'emprovan d'entrar senza scolaziun en il mund da lavur. En sia resposta a mia dumonda «concernent la mancanza d'ina emprima scolaziun sco factur da ristga» menziunescha la Regenza che la mancanza d'ina emprima scolaziun possia periclitar l'existenza e che la ristga d'arrivar en povradad s'augmentia. Er las consequenzas negativas per la sanadad e pia l'augment dals custs da sanadad vegnan menziunads da la Regenza. Gist a quellas persunas cun ina carriera negativa da scola, da scolaziun e da professiun smanatscha pli savens la via en l'agid social.

Sin basa da studis naziunals importa la quota da persunas giuvnas creschidas ch'emprovan d'entrar senza emprendissadi u senza scola da cuntinuaziun en la vita professiunala, fin 10 %. Sch'ins transferescha questa cifra sin il chantun Grischun, ston ins far quint per onn – stimà en moda conservativa – medemamain cun 80 fin 100 persunas giuvnas creschidas che han quest destin. Ni ord perspectiva sociala ni ord perspectiva sanitara u economica n'è quest stadi acceptabel.

Per pudair agir cun cleras finamiras en il sectur da la mancanza d'emprimas scolaziuns ston ins evitar da far acziuns malponderadas. In fatg essenzial è quel da stgaffir l'emprim ina basa da fatgs solida. Cun agid da questa basa pon vegnir eruids eventuals hotspots u er connexs, e là nua che quai è necessari, poi vegnir reagì cun mesiras efficazias.

Per quest motiv pretendan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders che la Regenza quantifitgeschia en il futur il grad da qualificaziun da las persunas giuvnas creschidas ch'entran da nov en il mund da lavur.

Tavau, ils 18 da favrer 2021

Rettich, Schneider, Bettinaglio, Atanes, Brandenburger, Cahenzli-Philipp, Caviezel (Cuira), Deplazes (Rabius), Derungs, Favre Accola, Gartmann-Albin, Geisseler, Hartmann-Conrad, Holzinger-Loretz, Horrer, Müller (Favugn), Pajic, Papa, Perl, Preisig, Ruckstuhl, Rutishauser, Schwärzel, Tanner, Thomann-Frank, Thür-Suter, von Ballmoos, Widmer (Favugn), Zanetti (Landquart), Collenberg, Spadarotto, Tomaschett (Cuira)

Resposta da la regenza

La Regenza è conscienta da la situaziun difficila per ils giuvenils e per las persunas giuvnas creschidas al passadi I (da la scola obligatorica al stgalim secundar II) u al passadi II (dal stgalim secundar II suenter ina furmaziun fundamentala professiunala u suenter in diplom da scola media a la vita professiunala u ad ina scolaziun cuntinuanta). En la resposta da la Regenza a la dumonda Rettich concernent la mancanza d'ina emprima scolaziun sco factur da ristga (conclus da la Regenza dals 24 d'avust 2020, prot. nr. 686/2020) èsi vegnì renvià a las differentas mesiras dal Management da cas Furmaziun professiunala (MCFP) da l'Uffizi per la furmaziun professiunala (UCFP). Ils giuvenils che n'han – suenter avair bandunà la scola populara, suenter avair frequentà ina soluziun transitorica u suenter avair interrut in emprendissadi – nagina soluziun da cuntinuaziun, survegnan ina brev dal MCFP e pon dumandar facultativamain ses accumpagnament. Sche las persunas che han survegnì la brev na s'annunzian betg, las contactescha il MCFP danovamain per telefon. Las absolventas ed ils absolvents che n'han betg reussì la procedura da qualificaziun, survegnan in formular d'annunzia per repeter l'examen. Sch'els na s'annunzian betg suenter la brev da memoria, vegn infurmà il MCFP, il qual entra alura en contact cun questas persunas.

La consultaziun tar la revisiun da las disposiziuns da l'Ordinaziun tar l'ulteriur svilup da l'Assicuranza d'invaliditad (USAI) ha durà fin ils 19 da mars 2021. In dals temas da revisiun centrals è quel da sustegnair sistematicamain ed en moda pli intensiva ils giuvenils e las persunas giuvnas creschidas cun restricziuns da sanadad, per ch'els dumognian uschè bain sco pussaivel ils passadis I e II. Er la registraziun tempriva gioga qua ina rolla impurtanta. Emprims discurs tranter l'Uffizi da la AI dal Grischun ed il UCFP per coordinar las purschidas han gia gì lieu.

Tenor ils indicaturs «Disparitads regiunalas en Svizra» da l'Uffizi federal da statistica (UST) importava la quota da dischoccupaziun da la giuventetgna (persunas da 15 fin 24 onns) l'onn 2019 en il chantun Grischun 1,0 pertschient ed era pia per 1,2 puncts procentuals sut la media svizra. L'onn 2019 han il Departament federal d'economia, furmaziun e retschertga e la Conferenza svizra dals directurs chantunals da l'educaziun publica actualisà lur finamiras cuminaivlas da la politica da furmaziun per ils 4 onns che suondan. Tenor questas finamiras duain 95 pertschient da tut las persunas da 25 onns posseder in diplom dal stgalim secundar II. Questa finamira n'è fin ussa anc betg vegnida cuntanschida. Tenor calculaziuns dal UST è – en l'entira Svi-zra – la quota dals emprims diploms (quota netta mesauna 2017–2019 fin il 25. onn da vegliadetgna en pertschients da la populaziun da referenza da la medema vegliadetgna retroactivamain per l'onn 2018) 90,4 pertschient. En il Grischun è la quota (cun 1851 persunas certifitgadas) 93,1 pertschient e pia pli auta che la media svizra.

Per il chantun Grischun n'existan naginas retschertgas che quantifitgeschan il grad da qualificaziun da persunas che fan l'emprim pass en la vita professiunala. Las indicaziuns menziunadas dal UST furneschan però puncts da referiment. Sa referind a l'onn 2018 e sco conclusiun inversa pon ins partir dal fatg che – tar 1851 persunas certifitgadas (attestat federal da qualificaziun u attest federal da furmaziun professiunala, certificat da scola media spezialisada, maturitad gimnasiala u diplom d'ina scola internaziunala en Svizra) (93,1 pertschient) – n'han var 137 persunas (6,9 pertschient) betg cuntanschì in diplom dal stgalim secundar II fin lur 25 onn da vegliadetgna.

La fin da favrer 2021 ha l'Uffizi per industria, mastergn e lavur registrà totalmain 305 persunas da la classa da vegliadetgna da 15 fin 24 onns che tschertgan ina plazza. Totalmain 141 da quests giuvenils che tschertgan ina plazza n'han nagin diplom professiunal.

I dat pia gia differents indicaturs che furneschan infurmaziuns davart la situaziun en il Grischun e che permettan da trair conclusiuns correspundentas. Dal studi pretendì che fiss collià cun gronda lavur e cun gronds custs, stoi perquai vegnir desistì. Ultra da quai na vegniss el betg a furnir datas pli exactas e stuess vegnir fatg mintga onn tar tut las interpresas domiciliadas en il Grischun. En quest cas na vegnissan betg registradas las Grischunas ed ils Grischuns che lavuran en auters chantuns e per exempel er betg las persunas giuvnas creschidas cun activitad da gudogn ch'èn annunziadas tar ils centers regiunals d'intermediaziun da lavur, tar ils servetschs socials e tar la AI. Medemamain na vegnissan betg identifitgadas las persunas che n'èn annunziadas nagliur.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da refusar questa incumbensa.

9 d'avrigl 2021