Il project chantunal "Allianza grischuna cunter la depressiun" (AGcD) è vegnì terminà cun success ils 30 da zercladur 2012. In'evaluaziun scientifica da la scola auta da tecnica ed economia (SATE) da Cuira ha cumprovà l'effect positiv dal project. Grazia a questas experientschas positivas vegn l'allianza transferida a partir da l'onn 2013 en in program d'acziun per la sanadad psichica.
L'onn 2009 ha la regenza concludì da realisar il project da pilot "Allianza grischuna cunter la depressiun" (AGcD). Ils servetschs psichiatrics dal Grischun èn vegnids incumbensads d'al realisar. Cun il sustegn da numerus partenaris e da persunas spezialisadas dals secturs sanadad, fatgs socials, economia, furmaziun e politica sco er da plirs sponsurs èn vegnidas realisadas tranter il favrer 2010 ed il matg 2011 activitads davart il tema da la depressiun, e quai per las persunas pertutgadas, per confamigliars, per persunas dal fatg e per multiplicaturs sco er per tut las ulteriuras persunas interessadas (vesair
agiunta).
Il motiv per realisar quest project è stada l'enconuschientscha che 5 fin 7 % da la populaziun da la Svizra patescha da depressiuns. Pervia da la mancanza da savida en connex cun malsognas psichicas e pervia da la stigmatisaziun da talas malsognas na vegnan depressiuns savens betg enconuschidas sco talas e na vegnan betg tractadas. Las consequenzas da quai tanschan d'ina gronda suffrientscha da las persunas pertutgadas e dals confamigliars sur custs massivs per l'economia publica pervia da perditas da lavur u rentas d'invaliditad chaschunadas da la malsogna, fin al suicidi.
La finamira dal project è stada quella da promover la constataziun a temp ed il tractament optimal da depressiuns sco er da destigmatisar questa malsogna, e quai cun sensibilisar e cun infurmar la populaziun e cun metter en pe ina rait stabila da persunas spezialisadas e da multiplicaturs. En spezial duevan vegnir rendids enconuschents ils trais messadis centrals da l'allianza: ina depressiun po tutgar mintgina e mintgin, ina depressiun ha bleras fatschas, ina depressiun po vegnir tractada.
La scola auta da tecnica ed economia (SATE) da Cuira ha cumprovà questa primavaira l'effect positiv dal project a maun d'ina evaluaziun scientifica. In'enquista per telefon da la populaziun avant e suenter la campagna ha mussà che – grazia a quest project – la savida generala en connex cun la depressiun è s'augmentada, ch'il messadi central ha cuntanschì vasts circuls da la populaziun e che la toleranza envers persunas pertutgadas è creschida.
Per cuntanscher in effect durabel da la campagna da prevenziun ha la regenza concludì – analogamain ad auters chantuns – da transferir l'allianza grischuna cunter la depressiun a partir da l'onn 2013 en in "program d'acziun per la sanadad psichica". Cun quest program d'acziun duai vegnir promovida la sanadad psichica e prevegnì a malsognas psichicas. La realisaziun dal program d'acziun è chaussa da l'uffizi da sanadad.
Il rapport final dal project ed il rapport d'evaluaziun da la SATE sa chattan sin la pagina d'internet da l'allianza (www.bbgd.ch).
Infurmaziuns:
- dr. Christian Rathgeb, cusseglier guvernativ, schef dal departament da giustia, segirezza e sanadad, tel. 081 257 25 01
- Manuela Barizzi, lic. phil., manadra dal project AGcD, servetschs psichiatrics dal Grischun, tel. 058 225 25 90,
manuela.barizzi@pdgr.ch
- prof. dr. habil. Urs Dahinden, scola auta da tecnica ed economia SATE da Cuira, institut svizzer per scienza d'infurmaziun ISSI, tel. 081 286 39 02,
urs.dahinden@htwchur.ch
Gremi: regenza
Funtauna: rg departament da giustia, segirezza e sanadad