Il premi grischun da cultura 2012 vegn surdà a Giovanni Netzer. La regenza ha surdà il premi grischun da cultura 2012 sco er nov premis da renconuschientscha ed otg premis da promoziun. Plinavant ha ella deliberà contribuziuns tranter auter per la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia.

Giovanni Netzer survegn il premi da cultura 2012
La regenza surdat il premi grischun da cultura 2012 a Giovanni Netzer. Undrada vegn sia activitad sco reschissur, intendant ed autur. Cun sia lavur renconuschida en l'entira Svizra vegn el da colliar gronds mitus cun las muntognas grischunas, e cun Origen, sco teater rumantsch professiunal, ha el stgaffì in'ovra d'art cumplessiva. Il premi è dotà cun 30 000 francs.

In premi da renconuschientscha da mintgamai 20 000 francs conceda la regenza a Peter Appenzeller, ad Andreas Caminada, a Menga Dolf, ad Arno Jehli, a Dora Lardelli, a Giovanni Maranta, a Leta Mosca, a Carlo Simonelli ed a Katharina von Salis.
- Peter Appenzeller survegn il premi en appreziaziun da sia lavur multifara sco dirigent da chors, cumponist e pedagog da musica en Svizra ed a l'exteriur.
- Andreas Caminada vegn premià per sia lavur creativa sco cuschinier e sco gastronom d'aventura e da divertiment cun in flair per ina cuschina regiunala moderna.
- Menga Dolf vegn undrada per sia activitad creativa multifara e perseveranta sco er per ses engaschi en la pedagogia d'art ed en l'associaziun professiunala visarte.grischun.
- Arno Jehli survegn il premi per ses operar fascinant ed experimental sco accordeonist, cumponist e manader da la "Kapelle Oberalp".
- Dora Lardelli vegn premiada per ses vast engaschi a favur da la perscrutaziun, da la preschentaziun e da l'interpretaziun d'art e da cultura, en spezial da l'Engiadin'ota.
- Giovanni Maranta vegn undrà per ses engaschi cultural ed artistic da blers onns, en spezial per l'expressivitad da sias ovras.
- Leta Mosca survegn il premi per sias prestaziuns sco animatura da la vita musicala en Engiadina bassa sco er per ses engaschament perseverant per la lingua e cultura rumantscha.
- Carlo Simonelli vegn premià per sia activitad da blers onns sco accordeonist, cumponist e manader da la chapella "Engadiner Ländlerfründa".
- Katharina von Salis vegn undrada per sia lavur scientifica en micropaleontologia, per ses engaschi curaschus a favur da l'egualitad dad um e dunna sco er per sia activitad politic-culturala en la regiun Engiadin'ota / Grischun dal sid.

In premi da promoziun da mintgamai 20 000 francs survegnan: Flurina Badel, artista figurativa; Selina Gasser, teatrista; Felicitas Heyerick, actura; Robin Mark, musicist popular; Reto Matter, musicist; Toni Parpan, artist figurativ; Ursina Schmid, costumista; Sara Simonet, chantadura.
Ils premis vegnan surdads en il rom d'ina festa che ha lieu venderdi, ils 9 da november 2012, a las 17.15 en la sala dal cussegl grond a Cuira.

Var 2,5 milliuns francs per la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia
L'onn 2013 sustegna il chantun las purschidas da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia cun totalmain var 2,5 milliuns francs. La regenza ha fixà l'autezza dals custs normads da purschidas da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia sco er la tariffa da contribuziun dal chantun. Per l'onn 2013 importan ils custs normads 9.05 francs per ura da tgira e per uffant. Ils emprims trais onns importa la tariffa da contribuziun dal chantun 25 pertschient, suenter 20 pertschient. Resalvada resta la concessiun dal credit tras il cussegl grond.
Per l'onn 2013 vegni fatg quint cun totalmain 594 plazzas da tgira e cun var 1,33 milliuns uras da tgira subvenziunablas. Sco purschidas novas valan la canorta Rätikon a Schiers, la canorta Fägnäscht a Cuira, la canorta Kindervilla a Maiavilla, la canorta kitz a Cazas, la canorta z'Chörbli ad Igis, la canorta Praulas a Panaduz, il project d'ina canorta a Favugn, il project d'ina canorta Surselva a Mustér, il project d'ina canorta a Puschlav ed il project d'ina canorta a Laax.

L'iniziativa dal pievel "Main taglia per il mastergn" è reussida
L'iniziativa dal pievel "Main taglia per il mastergn", ch'è vegnida inoltrada ils 27 d'avust 2012, è reussida cun 4225 suttascripziuns valaivlas. La regenza ha prendì enconuschientscha da quai. Cun la dumonda d'iniziativa vegni pretendì en furma d'in sboz elavurà che l'obligaziun da firmas da pajar taglia da baselgia vegnia abolida tras ina midada da la constituziun chantunala. Resguardond ils termins legals vegn l'iniziativa surdada al departament da finanzas e vischnancas per l'ulteriura elavuraziun en il rom dals conclus da princip da la regenza.

Il chantun sustegna vinavant la statistica d'alloschament
Il chantun Grischun sa participescha er ils onns 2013 fin 2016 als custs da la statistica d'alloschament HESTA da la confederaziun. Quai cun 82 918 francs per onn. La retschertga ch'è s'etablida en il fratemp vegn stimada cumplainamain dals partenaris e dals circuls che s'interessan per il turissem ed ha ina gronda impurtanza per il chantun Grischun. Correspundentamain è avant maun in grond interess da cuntinuar cun la statistica.


Da vischnancas e da regiuns

• Breil: La revisiun parziala da la planisaziun locala, concludida da la vischnanca da Breil ils 18 da matg 2012, vegn approvada. La revisiun parziala cuntegna tranter auter in'extensiun da la zona per edifizis e per stabiliments publics en il territori "Bostg" per engrondir il lavuratori communal. Ensemen cun il conclus d'approvaziun vegn communitgada la permissiun da runcar.
• Morissen: La revisiun parziala da la planisaziun locala, concludida da la vischnanca da Morissen ils 25 da matg 2012, vegn approvada. Quella cuntegna l'adattaziun da la lescha da construcziun, dal plan da zonas e plan general da furmaziun sco er dal plan general d'avertura per realisar in project d'hotel en il territori "Sut Dieschmas".
• Ruschein: Il project "Renovaziun da la via da guaud Grotta", che l'uffizi da guaud e privels da la natira ha inoltrà per incumbensa da la vischnanca da Ruschein, vegn approvà. Tras il project vegn meglierà l'access ad ina surfatscha da guaud da var 30 hectaras.

Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
Or dal fond da sport èn vegnidas concedidas las suandantas contribuziuns:

• Uniun da chavaltgar Falknis Maiavilla: Per construir ina plazza da chavaltgar sin sablun vegn garantida ina contribuziun da maximalmain 82 000 francs.
• Uniun "Arena da biatlon Planeiras": Per cumprar 30 schibas da biatlon electricas vegn approvada ina contribuziun maximala da 97 200 francs.

Projects da vias
La regenza ha approvà 1,7 milliuns francs per lavurs da construcziun sin il suandant traject:
- H13 via taliana: lavurs d'impressari, protecziun cunter crudada da crappa, Plattenwald


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun