Navigation

Inhaltsbereich

  • Erste Mitteilung
  • Neuen Beitrag einfügen
La regenza grischuna ha dà l'incumbensa da far in concept per elavurar meds d'instrucziun en ils idioms rumantschs. Plinavant è ella sa fatschentada cun las elecziuns cirquitalas 2014. 

Incumbensa per in concept general da meds d'instrucziun en ils idioms
La scola auta da pedagogia dal Grischun (SAPGR) vegn incumbensada da la regenza d'elavurar in concept cumplessiv per metter a disposiziun meds d'instrucziun en ils idioms sursilvan, sutsilvan, puter e vallader. Cun questa incumbensa renconuscha la regenza ch'igl exista in grond basegn da cumpensar ils meds d'instrucziun en ils idioms. Quai han communitgà l'ultim temp adina puspè er differentas organisaziuns e divers exponents da la Rumantschia envers la regenza ed envers il departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient (DECA). La decisiun da la regenza sa basa sin la nova lescha da scola che na fixescha betg la precedenza absoluta dal rumantsch grischun tar ils meds d'instrucziun. Il concept da la SAPGR duai vegnir elavurà ensemen cun las differentas gruppas autorisadas ed esser avant maun fin la fin da matg 2014.
Immediatamain – sin conclus da la regenza – vegn cumenzada la lavur da concept per in med d'instrucziun per emprender a leger ed a scriver per l'emprima classa en ils idioms puter, vallader e sutsilvan. Pia vegn prendì per mauns concretamain in emprim basegn impurtant. Ultra da quai èn ils curs introductivs per emprender a leger ed a scriver tradiziunalmain meds d'instrucziun autonoms, entant ch'ils meds d'instrucziun per las proximas classas (segunda fin 9avla classa) suondan da preferenza in concept cuminaivel. Ils meds d'instrucziun per emprender a scriver ed a leger per l'Engiadina e per la Sutselva vegnan sviluppads sut la direcziun da la SAPGR. Igl è previsa ina soluziun uschè unitara sco pussaivel per las trais linguas. La versiun finala dal med d'instrucziun duai star a disposiziun per l'onn da scola 2016/17. 

Determinà ils circuls cun elecziuns d'autoritads
Tschintg circuls dal chantun Grischun vegnan anc ad eleger autoritads cirquitalas ils 18 da matg 2014. Quai èn ils circuls che han anc incumbensas communalas delegadas durant la realisaziun da la refurma dal territori dal Grischun e che servan sco purtaders da la collavuraziun intercommunala. La regenza ha mess en vigur la revisiun parziala da la constituziun chantunala (CC) dals 13 da matg 2012 concernent la disposiziun correspundenta en l'art. 108 al. 1 per il 1. da mars 2014. Tenor quella vala il suandant: "Ils circuls che adempleschan las incumbensas delegadas da las vischnancas existan vinavant, e quai fin dus onns suenter che la divisiun dal chantun en regiuns sco corporaziuns dal dretg public chantunal è entrada en vigur." L'entrada en vigur da la divisiun dal chantun en regiuns è previsa per il 1. da schaner 2015. La perioda d'uffizi da las autoritads cirquitalas che n'ageschan betg sco purtadras d'incumbensas intercommunalas, sa prolunghescha fin a quel termin sin fundament da la disposiziun constituziunala messa en vigur.
Ils 18 da matg 2014 ston vegnir organisadas elecziuns da renovaziun (presidenta u president cirquital e substituta u substitut) en ils circuls da la Tumleastga, da Mesauc, da l'Engiadin'ota, da Schons e dal Surses, nun ch'ils ciruls hajan delegà tut las incumbensas per il 1. da mars 2014. Ils circuls ston infurmar la regenza fin ils 28 da favrer 2014 davart in'eventuala delegaziun da las incumbensas.
Las tractativas areguard la legislaziun executiva davart la refurma dal territori èn previsas en la sessiun d'avrigl 2014 dal cussegl grond. 

Il post da cumpetenza per in turissem che s'accorda cun la natira e cun la cultura vegn manà vinavant
Il post spezialisà per turissem e svilup persistent a Vargistagn è vegnì incumbensà da la regenza da manar vinavant ils onns 2014 e 2015 il post da cumpetenza grischun per il turissem che s'accorda cun la natira e cun la cultura. Per quest intent vegn approvà in import maximal da 240 000 francs (mintgamai per la mesadad a quint da la confederaziun e dal chantun). Resalvada resta la concessiun dal credit tras il cussegl grond. Per il temp a partir da l'onn 2016 duai vegnir elavurada ina basa da finanziaziun solida per ch'il post da cumpetenza possia cuntinuar en moda independenta.
Il post da cumpetenza a Vargistagn po guardar enavos sin in'activitad prosperaivla ils ultims 6 onns. In rapport da l'universitad da Berna davart la refurma dal turissem grischun 2006 fin 2013 constatescha tranter auter che – cun stgaffir il post da cumpetenza en il rom da la refurma dal turissem – saja vegnì chattà ina buna soluziun per trair a niz er il potenzial da las regiuns ruralas e per resguardar il turissem che s'accorda cun la natira e cun la cultura. Il post da cumpetenza haja realisà l'incumbensa cun bravura ed en moda innovativa, uschia ch'el haja cuntanschì resultats remartgabels (tranter auter il first level support, la dieta da rait, il manual "Tourismus – ganz natürlich!"). 

Nova cunvegna da prestaziun cun il forum economic dal Grischun
Per ils onns 2014 fin 2016 ha la regenza approvà ina nova cunvegna da prestaziun cun il forum economic dal Grischun. Sa basond sin quella vegn garantida al forum economic dal Grischun per ils onns 2014 fin 2016 ina contribuziun chantunala da totalmain 360 000 francs, pia da 120 000 francs per onn. Il forum economic dal Grischun sa chapescha sco lavuratori da reflexiun grischun. Il forum sco tal emprova da distinguer e da descriver sfidas en il Grischun sco er d'identifitgar eventualas reacziuns da la politica per il svilup da l'economia locala dal Grischun. Durant la perioda da l'onn 2011 fin 2013 che l'ultima cunvegna da prestaziun era en vigur ha il forum economic dal Grischun mess accents prezius en dumondas da la politica economica. Sco tema central per l'onn 2014 è previsa l'elavuraziun da strategias per lieus da turissem grischuns. 


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun
Neuer Artikel