La regenza ha surdà il premi grischun da cultura da quest onn, ha prendì posiziun tar in project da consultaziun da la confederaziun ed ha prolungà la participaziun ad in program per la protecziun da la natira.
Il premi grischun da cultura 2017 vegn surdà a Leta Semadeni
Leta Semadeni survegn il premi grischun da cultura 2017. La regenza grischuna la surdat il premi en appreziaziun da sia ovra da vita sco poetessa e sco translatura en vallader. Il premi è dotà cun 30 000 francs.
Plinavant ha la regenza concedì otg premis da renconuschientscha e nov premis da promoziun da mintgamai 20 000 francs. Ils premis vegnan surdads en il rom d'ina festa che ha lieu il zercladur 2017 a Lavin.
Glista da tut las persunas premiadas
La regenza refusa la reducziun da las regiuns per las premias da las cassas da malsauns
La regenza ha prendì posiziun tar la midada da l'ordinaziun dal departament federal da l'intern (DFI) davart las regiuns da premias. Il DFI vul per l'ina reducir las regiuns da premias en il Grischun da trais a duas e per l'autra betg pli definir quellas tenor vischnancas, mabain tenor regiuns politicas.
La regenza refusa las novas regiuns da premias proponidas. La nova repartiziun chaschunass in augment nungiustifitgà da las premias en numerusas vischnancas ruralas. Quellas han numnadamain dischavantatgs areguard il provediment medicinal da basa, perquai ch'ellas han in access pli difficil a las prestaziuns correspundentas en cumparegliaziun cun las vischnancas da center e cun las vischnancas ch'èn situadas en l'intschess direct da talas.
En sia posiziun ha la regenza rendì attent al fatg ch'i dettia en il Grischun grondas differenzas tranter las singulas vischnancas entaifer ina regiun areguard l'accessibladad a las prestaziuns medicinalas. Uschia tutga per exempel la vischnanca da Tschiertschen/Praden a la medema regiun da premias sco la citad da Cuira (regiun Plessur) e las vischnancas da Buseno, da Castaneda e da Rossa en la Val Calanca perifera tutgan tar la medema regiun sco las vischnancas da Grono e da Roveredo (regiun Moesa). L'uffizi federal da sanadad publica sto vegnir incumbensà correspundentamain d'eruir ils custs da sanadad vinavant tenor vischnancas e d'attribuir las vischnancas a las regiuns da premias tenor la media dals custs.
Sch'il DFI insista sin la reducziun da las regiuns da premias, propona la regenza da mantegnair en mintga cas la differenza maximala admissibla da las premias da 15 pertschient tranter la regiun 1 e la regiun 2, sco ch'ella è fixada en l'ordinaziun vertenta. Questa differenza correspunda circa a las differenzas da las premias actualas da la gronda part da las assicuranzas tranter las duas regiuns en noss chantun. En quest cas sto ultra da quai vegnir fatg attenziun che la reducziun da las regiuns da premias da trais a duas na chaschunia tut en tut betg custs supplementars per las persunas assicuradas en il chantun areguard las premias che quellas ston pajar.
La via da Val S. Pieder vegn sanada
La regenza ha approvà il project per la correcziun da la via da Val S. Pieder cun intginas permissiuns spezialas e cundiziuns. La via da Val S. Pieder dat access a la Lumnezia sut ed a la Val S. Pieder. Al sid da la fracziun S. Martin, tranter l'access da Munt e Lunschania, è la via per part stretga e nunsurvesaivla. Ultra da quai ha la via donns e defurmaziuns, perquai che sia surstructura n'è betg resistenta a la schelira. Cun la correcziun da la via planisada duai vegnir renovada questa surstructura. Plinavant vegnan construidas novas punts a spunda cun ina lunghezza totala da var 148 meters. Ultra da quai èn planisads mirs da crappa natirala da la vart da la muntogna e da la val d'ina lunghezza da var 241 meters, e las punts existentas Mülitobel e Ronggtobel vegnan schlargiadas da tuttas duas varts. Tenor il preventiv importan ils custs previsibels 5,6 milliuns francs.
Il Grischun sa participescha vinavant al program per la protecziun da la natira
La regenza ha concludì da sa participar er ils onns 2017 fin 2020 al program interchantunal per l'observaziun permanenta dal guaud. Cun ina contribuziun annuala da circa 63 000 francs po vegnir observà uschia intensivamain il svilup dal guaud, en spezial en connex cun la midada latenta chaschunada tras la contaminaziun cun substanzas nuschaivlas u tras la midada dal clima.
Ulteriuras finamiras dal program èn quellas d'identifitgar interdependenzas, da deducir da quellas strategias che minimeschan las ristgas sco er da formular mesiras e recumandaziuns per la pratica. La strategia da clima dal Grischun che la regenza ha concludì, cuntegna differents accents d'acziun che han in connex direct cun il program interchantunal per l'observaziun permanenta dal guaud. Il program è vegnì lantschà l'onn 1984, el è vegnì realisà fin oz cun gronda constanza ed è vegnì amplifitgà successivamain e moderadamain en il decurs dals onns. Tut en tut fan 15 chantuns part dal program.
Contribuziun NPR per l'avertura da las zonas da mastergn Zups e Runcs ad Andeer
La regenza ha concedì in sustegn finanzial en il rom da la nova politica regiunala da la confederaziun (NPR) a la Zona da mastergn regiunala Val Schons, in institut autonom da dretg public, per l'avertura da las zonas da mastergn Zups e Runcs ad Andeer. La regenza grischuna ha concedì in emprest NPR da 413 000 francs. Las contribuziuns NPR vegnan surpigliadas mintgamai per la mesadad da la confederaziun e dals chantuns participads. Ultra da quai vegn garantida ina contribuziun chantunala da 69 525 francs. La Zona da mastergn regiunala Val Schons è vegnida fundada il 1. da december 2014 da las vischnancas dad Andeer, Casti-Vargistagn, Donat, Farera, Lon, Maton e Ziràn-Reschen sco institut autonom da dretg public. Acquistar proprietad funsila, render accessibla quella e surdar quella ad interpresas sco surfatscha da manaschi u surbajegiar sezza la proprietad funsila acquistada èn sias finamiras.
La contribuziun da deficit per ils campiunadis mundials da skis a San Murezzan vegn augmentada
La regenza ha concludì d'augmentar la contribuziun da deficit ch'ella ha garantì a l'uniun Campiunadis mundials da skis alpin da la FIS 2017 a San Murezzan, per 0,86 milliuns francs sin maximalmain 1,62 milliuns francs. Resalvada resta l'approvaziun dal credit supplementar necessari tras il cussegl grond.
Custs supplementars resultan tar la polizia chantunala, tar la protecziun civila, tar la segirezza sco er tar il traffic. Perquai che la situaziun da segirezza è sa midada envers las supposiziuns da l'onn 2015, èsi necessari d'engaschar forzas polizialas extrachantunalas. Plinavant ha l'armada svizra approvà la primavaira 2016 mo 10 000 dis da servetsch empè dals 15 000 dis da servetsch planisads. Las uras da servetsch da l'armada che mancan duain vegnir cumpensadas tras la protecziun civila, quai che chaschuna custs supplementars tar l'alloschi sco er tar l'alimentaziun. Ils custs budgetads en il sectur da la segirezza sa basan sin valurs d'experientscha extrapoladas da las ulteriuras cursas da la cuppa mundiala. Er l'offerta dal Salvament Engiadin'ota ch'è ussa avant maun dapi il november 2016 surpassa ils custs spetgads. Ultra da quai vegnan mess a quint a l'uniun perditas da retgav betg spetgadas dal traffic public en l'Engiadin'ota. Quests custs betg previsibels giustifitgeschan in augment da la contribuziun da deficit gia garantida dal chantun.
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun