Sut la noziun da la mesiraziun naziunala 1995 (MN95) ha l'uffizi federal da topografia swisstopo installà ina nova mesiraziun naziunala autamain precisa che lavura cun il sustegn da satellits. Las datas da la mesiraziun uffiziala èn vegnidas transfurmadas gia l'onn 2016 en quest nov rom da referenza. A partir dals 3 da favrer 2019 vala quel er per las ulteriuras geodatas en il chantun Grischun.
En Svizra vegnan determinadas las coordinatas dapi l'onn 1903 sin basa dal rom da referenza MN03. Quel sa basa sin ils puncts fixs (puncts da triangulaziun) da la mesiraziun naziunala da l'onn 1903 (MN03). Quest rom da referenza na correspunda betg pli a las pussaivladads tecnicas ed a las proceduras da mesiraziun d'ozendi e na satisfa betg pli a las pretensiuns da qualitad e d'exactadad actualas. Quai vul dir ch'i po dar differenzas tranter las coordinatas determinadas cun il rom da referenza actual e las coordinatas calculadas cun proceduras da mesiraziun che lavuran cun il sustegn da satellits. Tranter il rom da referenza vegl e nov datti differenzas che varieschan sin nivel svizzer tranter nulla (Berna) e circa in meter e mez (Engiadina, Genevra). Per quest motiv vegn remplazzà il rom da referenza MN03 tras il nov rom da referenza MN95.
Las differenzas tranter las coordinatas creschan cuntinuadamain davent da Berna vers ost.
©Chantun Grischun / Uffizi federal da topografia
Ils puncts fixs dal nov rom da referenza MN95 garanteschan che la rait da basa, che lavura cun il sustegn da satellits, è autamain precisa e na cuntegna naginas cuntradicziuns. Ils avantatgs da la tecnologia GNSS (mesiraziun cun il sustegn da satellits) vegnan tratgs a niz cumplettamain, ed i vegn garantì l'access al sistem da referenza europeic.
Las geodatas existentas vegnan transfurmadas en il nov rom da referenza MN95 cun agid d'ina unitad da datas naziunala da transfurmaziun. Las axas da las coordinatas y ed x vegnan remplazzadas tras E (ost) ed N (nord). Per evitar malchapientschas tar indicaziuns da coordinatas vegn augmentada la valur E per dus milliuns e la valur N per in milliun suenter la transfurmaziun. Vi da l'autezza na vegnan fatgas naginas midadas.
©Chantun Grischun / Uffizi federal da topografia
Tenor l'ordinaziun da geoinfurmaziun han ils chantuns gì l'incarica da remplazzar en la mesiraziun uffiziala las coordinatas vertentas da la MN03 fin il pli tard ils 31 da december 2016 tras las novas coordinatas MN95. Per las ulteriuras geodatas da basa han els temp da far quai fin la fin da l'onn 2020. Per las geodatas da la mesiraziun uffiziala è il rom da referenza vegnì midà en il chantun Grischun l'onn 2016, per las geodatas da la planisaziun d'utilisaziun l'onn 2017.
En sia sesida dals 7 d'avust 2018 ha la regenza fixà ch'il rom da referenza MN95 valia a partir dals 3 da favrer 2019 per tut las geodatas da basa tenor il dretg chantunal e federal, las qualas èn en la cumpetenza dal chantun, da las regiuns u da las vischnancas. Ils posts ch'èn cumpetents per las geodatas da basa midan il rom da referenza en moda coordinada per quest termin. Suenter vegnan las geodatas da basa messas a disposiziun ed actualisadas mo pli cun il rom da referenza MN95.
Infurmaziuns:
Donat Rischatsch, manader dal center da cumpetenza dal SIG, uffizi d'agricultura e da geoinfurmaziun, tel. 081 257 24 70, e-mail
Donat.Rischatsch@alg.gr.ch
Gremi: uffizi d'agricultura e da geoinfurmaziun
Funtauna: rg uffizi d'agricultura e da geoinfurmaziun