La Regenza ha dà glisch verda a l'elavuraziun dal plan d'acziun per promover l'egualitad da las schlattainas en l'administraziun chantunala. Il plan d'acziun stat en connex cun l'incumbensa da la fracziun da la PS dals 14 da zercladur 2019 en il Cussegl grond. Sut la direcziun dal Post da stab per l'egualitad da las schanzas duai l'emprim vegnir fatga ina inventarisaziun en l'administraziun chantunala. Quella serva alura per fixar mesiras.
La Regenza s'engascha dapi onns per l'egualitad da las schanzas tranter dunna ed um, per l'egualitad da las schlattainas e per il cumbat cunter la discriminaziun pervia da la schlattaina. Perquai considerescha ella l'elavuraziun dal plan d'acziun cun strategias e cun mesiras concretas sco in instrument adattà per meglierar tranter auter la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia, per far frunt a la mancanza da persunas spezialisadas e per posiziunar il chantun sco patrun modern ed attractiv. La visiun dal Plan d'acziun egualitad da las schanzas cumpiglia differentas finamiras dal Program da la Regenza 2021–2024.

La Regenza ha approvà la revisiun parziala da la planisaziun locala che la vischnanca da San Murezzan aveva concludì. Cun questa revisiun parziala èn vegnidas stgaffidas las premissas giuridicas per construir in center da tgira surcommunal sin l'areal Du Lac. Planisà è in center cun 60 letgs da tgira inclusiv ina partiziun da demenza. Plinavant duain vegnir construidas abitaziuns per seniors ed ina garascha sutterrana. 

© Bob Gysin + Partner SA, Turitg| Mierta & Kurt Lazzarini Architekten SA, Samedan

La Regenza ha approvà il project d'exposiziun per renovar la via taliana tranter Ziràn ed Andeer a l'ost dal Rain posteriur. Var 1 kilometer davent da l'entrada dal vitg d'Andeer sbucca la via chantunala da Clugén sco er la via communala da Pignieu en la via taliana. Al cumenzament da la via da Clugén maina la via chantunala sur la punt dal Rain posteriur che sto vegnir auzada per var 2 meters per motivs da la protecziun cunter aua gronda. Pervia da quai sto la via taliana vegnir auzada sin in traject da var 320 meters. Pia ston ils attatgs en direcziun da Pignieu/territori industrial "Zups" ed en direcziun da Clugén vegnir adattads a las novas relaziuns d'autezza. Il medem mument vegnan ils dus attatgs a Clugén ed a Pignieu amplifitgads cun in nov vial per sviar a sanestra. Las fermadas da bus ch'existan da tuttas duas varts da la via principala vegnan spustadas pervia dal project ed integradas en il project sco novas nischas da fermada sper la via. La nova insla da segirezza sin la via taliana, ch'è situada tranter las duas vias da colliaziun, duai pussibilitar d'ina vart ch'ils peduns possian traversar la via en moda segira e da l'autra vart ch'il traffic vegnia quietà. Ils custs totals da quest project importan circa 4,53 milliuns francs. Per il chantun resultan custs da 4,19 milliuns francs. Ultra da quai sa participescha il chantun a la part dal project da la vischnanca d'Andeer cun ina contribuziun da maximalmain 138 000 francs per construir las duas nischas da fermada dal bus sper la via tenor ils basegns da las persunas cun impediments.

La Regenza ha approvà in project per construir dustanzas en la Calancasca, il torrent muntagnard en la vischnanca da Grono. D'ina analisa dal privel èsi resultà ch'il territori d'abitadi è smanatschà d'auas grondas. Ultra da quai han las dustanzas existentas per part donns. La Confederaziun ed il chantun sa participeschan a la finanziaziun dal project cun contribuziuns per la correcziun da curs d'aua. La contribuziun federala importa 648 200 francs e la contribuziun chantunala 370 400 francs. En il rom dal project vegnan realisadas pliras mesiras da protecziun. Tranter auter vegn la riva dretga dauzada per 1,3 meters sin ina lunghezza da var 470 meters cun in mir da betun revestgì cun crappa. Ils custs totals da quest project importan circa 1,85 milliuns francs.

 

La Regenza ha dà glisch verda per in nov med d'instrucziun da lingua en surmiran da la retscha "Mediomatix". En questa retscha da meds d'instrucziun èn gia vegnidas elavuradas e publitgadas ediziuns en sursilvan, sutsilvan, puter e vallader.
La vischnanca da Surses ha acceptà ils 24 da fanadur 2020 l'iniziativa per reintroducir il surmiran en la scola populara. Ils 27 d'avust 2020 han las votantas ed ils votants da las vischnancas da Lantsch e d'Alvra prendì la medema decisiun. A partir da l'onn da scola 2021/22 vegnan las vischnancas pia a midar dal rumantsch grischun enavos al surmiran davent da la 1. classa dal stgalim primar, classa per classa d'onn da scola ad onn da scola. Per quai vegn messa a disposiziun la nova retscha da meds d'instrucziun da lingua en surmiran. Ils custs totals da quest project importan circa 1,4 milliuns francs.

Ils meds d'instrucziun en surmiran s'orienteschan a las ulteriuras ediziuns idiomaticas

La Regenza ha concedì a la Scola professiunala d'economia Cuira ina contribuziun chantunala da maximalmain 601 000 francs per midar las stanzas da scola a BYOD (bring your own device). BYOD è la designaziun per integrar en las raits da las interpresas u da las scolas, da las universitads e d'autras instituziuns ils apparats finals mobils privats sco laptops, tablets u smartphones. Durant l'onn da scola current maina la Scola professiunala d'economia Cuira ina classa BYOD da pilot. La transfurmaziun da las autras stanzas da scola è planisada per l'onn 2021.
Cun questa investiziun vegn– ultra da promover il senn da responsabladad da las persunas en scolaziun – er promovida la cumpetenza da medias. Il medem mument gida l'investiziun a distgargiar il support da l'emprim nivel da la scola. 

© Scola professiunala d'economia Cuira

La Regenza ha garantì contribuziuns pauschalas or dal fond da sport a las commembras ed als commembers da la Federaziun da tetg dal sport grischun. Cun questas contribuziuns duai vegnir promovida la lavur generala da federaziun e d'uniun. A tut en tut 45 federaziuns ed organisaziuns da sport vegn concedida – sco l'onn precedent – ina summa totala dad 1 milliun francs.
Da quest sustegn or dal fond da sport profitan tut en tut var 43 400 persunas creschidas e 20 900 uffants e giuvenils en 590 uniuns.

La Regenza ha prendì enconuschientscha dal fatg ch'ils suandants projects federals vegnan suttamess a la votaziun dal pievel dumengia, ils 7 da mars 2021:

• iniziativa dal pievel dals 15 da settember 2017 «Gea al scumond da cuvrir la fatscha» (Fegl uffizial federal 2020 5507);
• Lescha federala dals 27 da settember 2019 davart ils servetschs d'identificaziun electronica (Lescha e-ID, LFEID) (Fegl uffizial federal 2019 6567);
• Conclus federal dals 20 da december 2019 davart l'approvaziun da la Cunvegna cumplessiva davart il partenadi economic tranter ils stadis da la AECL e l'Indonesia (Fegl uffizial federal 2019 8727).