L'onn 2020 han 2588 Grischunas e Grischuns retratg almain ina giada agid social economic. Quai èn 59 persunas dapli che l'onn 2019. Cun 1,3 pertschient resta la quota d'agid social dentant stabila, ed ella sa chatta cleramain sut la media naziunala da 3,2 pertschient.
Sche persunas en Svizra crodan en ina situaziun finanziala d'urgenza, pon ellas sa drizzar a l'agid social. Quel garantescha in minimum d'existenza social, sche l'agen salari ed auters agids finanzials na tanschan betg u na stattan betg a disposiziun ad uras. L'onn 2020 ha l'agid social sustegnì 2588 persunas en il chantun Grischun. Quai èn 1,3 pertschient da la populaziun chantunala. Questa quota è ina da las pli bassas en Svizra. La media naziunala importa 3,2 pertschient.
[Grafica 1: Quota d'agid social en il chantun Grischun ed en Svizra, 2010 fin 2020]
Influenza da la pandemia da COVID sin l'agid social en il chantun Grischun
Las mesiras che la Confederaziun ha prendì en il rom da la pandemia da COVID per franar il virus (serradas da scolas, da restaurants e da negozis dal basegn betg quotidian e.u.v.) han gì consequenzas enormas per la societad e per il martgà da lavur.
En l'agid social è il dumber da novs dossiers per mais creschì levamain l'onn 2020. Entant ch'i èn vegnids averts l'onn 2019 en media 37 novs dossiers per mais, eran quai 41 dossiers per mais l'onn 2020. D'ina vart stoi vegnir resguardà che l'atgna facultad sto vegnir impundida per ils custs da viver, avant ch'ins po retrair agid social. Da l'autra vart èsi da supponer che la pandemia avess gì consequenzas negativas pli grondas per l'agid social senza las mesiras da sustegn da la Confederaziun e dal chantun (p.ex. l'indemnisaziun per lavur reducida, l'indemnisaziun da la perdita da gudogn pervia dal coronavirus u la prolungaziun da l'indemnisaziun da dischoccupaziun).
Malgrà ina meglieraziun da la situaziun da las entradas: damain deliberaziuns or da l'agid social pervia da la pandemia
Pervia da la situaziun difficila sin il martgà da lavur èsi stà da supponer che damain persunas arrivian da far il pass or da l'agid social. Il motiv principal per sa deliberar da l'agid social era fin ussa ina meglieraziun da la situaziun da las entradas. L'onn 2019 han 221 dossiers pudì vegnir terminads, perquai che las persunas pertutgadas han cumenzà cun in'activitad da gudogn u han pudì augmentar lur entradas da gudogn. L'onn 2020 è la situaziun sin il martgà da lavur stada bler pli difficila. Uschia è ina deliberaziun or da l'agid social grazia ad ina meglieraziun da la situaziun da las entradas stada pussaivla mo pli per 135 dossiers.
Consequenzas da la crisa da fugitivs per l'agid social
Enturn l'onn 2015 èn las dumondas d'asil en Svizra s'augmentadas andetgamain pervia dals conflicts cuntinuants en la Siria, en l'Afganistan ed en l'Irac. Igl è stà da supponer che quest augment possia vegnir observà, cun in tschert retard, er en l'agid social. Cun agid da pauschalas globalas restituescha la Confederaziun numnadamain ils custs da l'agid social per fugitivas e fugitivs als chantuns resp. a las vischnancas (fugitivas e fugitivs che han survegnì asil: 5 onns a partir da la dumonda d'asil; fugitivas e fugitivs admess provisoricamain: 7 onns a partir da l'entrada en Svizra). Suenter han il chantun resp. las vischnancas la responsabladad finanziala. Las fugitivas ed ils fugitivs figureschan lura en la statistica d'agid social.
Correspundentamain è il dumber d'asilantas e d'asilants che han retratg agid social s'augmentà l'onn 2020 per 92 sin 456 cumpareglià cun la perioda da l'onn precedent. Quai è in augment da 25 pertschient. Er en il rest da la Svizra pon ins observar in augment marcant da 21 pertschient. Il dumber d'asilantas e d'asilants che retiran agid social vegn probablamain a s'augmentar er durant ils onns vegnints.
[Grafica 2: Augment procentual dal dumber d'asilantas e d'asilants che han retratg agid social en il chantun Grischun ed en Svizra, cumpareglià cun l'onn precedent, 2017–2020]
Gruppas socialas las pli periclitadas da depender da l'agid social
Las gruppas socialas las pli periclitadas da depender da l'agid social na sa midan strusch. D'ina vart èn ils uffants ed ils giuvenils pertutgads bler pli fitg da l'agid social che tut las autras gruppas da vegliadetgna. En la categoria da vegliadetgna da 0 fin 17 onns importa la ristga da depender da l'agid social 2,6 pertschient en il Grischun. En questa gruppa da vegliadetgna è la quota d'agid social pia duas giadas uschè gronda sco la media chantunala. Quai è d'attribuir al fatg che chasadas da famiglias èn savens dependentas dal sustegn tras l'agid social.
[Grafica 3: Quota d'agid social tenor categoria da vegliadetgna en il chantun Grischun, 2020]
Da l'autra vart èn famiglias d'in genitur cun uffants periclitadas bler pli fitg che tut ils auters tips da chasadas. La quota da chasadas che han retratg agid social importa 1,6 pertschient en il chantun Grischun. La quota da chasadas d'in genitur che han retratg agid social importa 13,5 pertschient.
[Grafica 4: Quota da chasadas che han retratg agid social tenor cumposiziun da las chasadas en il chantun Grischun, 2020]
Er in bass nivel da scolaziun augmenta signifitgantamain la ristga da depender da l'agid social. Persunas senza furmaziun professiunala èn fermamain surrepreschentadas en l'agid social. Entant che 14,0 pertschient da la populaziun da 25 fin 64 onns en il chantun Grischun n'han nagina furmaziun professiunala, importa la quota correspundenta 47,9 pertschient tar las persunas che han retratg agid social.
Infurmaziuns:
- Susanna Gadient, manadra da l'Uffizi dal servetsch social, tel. +41 81 257 26 51, e-mail Susanna.Gadient@soa.gr.ch
- Silvia Würmli, Post spezialisà per la statistica d'agid social Turitg e Svizra orientala, tel. +41 43 259 75 54 (cuntanschibla fin las 12.00), e-mail Silvia.Wuermli@statistik.ji.zh.ch
Responsabladad: Uffizi dal servetsch social
Infurmaziuns cumplementaras:
Guerra en l'Ucraina
Persunas da l'Ucraina che han stuì bandunar lur patria pervia da la guerra e che tschertgan protecziun en Svizra, survegnan qua il status da protecziun «S». Quai ha il Cussegl federal decidì ils 11 da mars 2022. Il status «S» vul dir che las Ucranaisas ed ils Ucranais han – en cas da basegn – il dretg d'agid social d'asil, gist sco las autras requirentas e requirents d'asil. Il sustegn finanzial vegn prestà dal chantun.
Tenor l'Uffizi da migraziun e da dretg civil dal Grischun sa chattavan 1219 persunas cun status da protecziun «S» ils 11 da fanadur 2022 en il chantun. Var 80 pertschient da questas persunas vivan en in alloschi individual. Ellas vegnan cussegliadas e survegnan sustegn finanzial tras collavuraturas e collavuraturs dals servetschs socials regiunals.
La Statistica svizra da persunas che survegnan agid social
La Statistica svizra da persunas che survegnan agid social (SAS) è ina retschertga da datas annuala che vegn realisada da l'Uffizi federal da statistica. La finamira da la statistica è quella da registrar il dumber e la structura da las persunas che retiran en Svizra agid social economic sco er prestaziuns socialas precedentas che dependan d'in basegn. La statistica sa basa sin la collavuraziun da la Confederaziun, dals chantuns e da las vischnancas.
Las basas da la Statistica da persunas che survegnan agid social èn vegnidas sviluppadas avant passa 20 onns. En il rom d'in project da modernisaziun vegnan ellas ussa adattadas a las relaziuns actualas ed als basegns che sa midan. La modernisaziun da la SAS ha las finamiras da reducir la lavur per ils posts da retschertga, da rinforzar l'analisa sco er da scursanir il temp tranter la retschertga e la publicaziun.
Ins ha examinà las pussaivladads per cuntanscher questas finamiras e formulà ina soluziun. Il project vegn realisà dapi il cumenzament d'avust 2021. Per la realisaziun dal project è previsa ina fasa da concept fin l'onn 2022 ed ina realisaziun fin l'onn 2024. Indicaziuns pli detagliadas davart il project da modernisaziun èn cuntegnidas sin la pagina d'internet da l'Uffizi federal da statistica.