Navigation

Inhaltsbereich

En l'archiv dal stadi dal Grischun è avant maun sut la signatura StAGR XV "stampats pli vegls" ina collecziun da var 2500 stampats che derivan dal 16avel tschientaner fin a l'emprima mesadad dal 19avel tschientaner. Quests stampats èn fin ussa vegnids cataloghisads mo en moda fitg generala tenor temas (cf. latiers cataloghisaziun vertenta dals stampats en la partiziun "Archiv chantunal"). La biblioteca chantunala posseda ina collecziun sumeglianta da var 1500 "documents statals"; circa 700 da quels èn er avant maun en l'archiv dal stadi.

 

La valur da la collecziun da stampats è gronda. Tar ina gronda part dals stampats sa tracti da communicaziuns uffizialas, da publicaziuns, da mandats ubain da submissiuns e da deliberaziuns dal "bundstag" a las vischnancas. Ma la collecziun cuntegna er numerusas inoltraziuns, proclamaziuns, pamflets e pasquils da persunas privatas. Blers stampats han da far cun las cuntraversas tranter las confessiuns u concernan la relaziun cun autras pussanzas u cun l'administraziun da las terras subditas. En la veglia Republica da las Trais Lias era la statalitad sviluppada mo pauc. Correspundentamain ha er la censura da cudeschs e da stampats gì pauc effect, er sch'i èn adina puspè vegnids deliberads relaschs che documents che pudessan provocar discordia u gritta na duessan vegnir stampats nagins. Als appartegnents da las classas dominantas eri pussaivel dapli che en auters lieus, da represchentar lur giavischs e lur interess er cun stampats e d'influenzar uschia l'opiniun dal pievel. Ordaifer Cuira, uschia resumescha Friedrich Pieth en sia istorgia dal Grischun, "existiva per mancanza d'ina executiva praticamain per uschè dir ina libertad da pressa illimitada".

 

Il profil da questa collecziun da stampats n'è displaschaivlamain mai vegnì definì pli precisamain. Per l'utilisaziun èsi fitg impurtant che la cataloghisaziun vegnia fatga sin nivel dal singul stampat. In'emprima emprova ha fatg Wilhelm Möller cun sia ovra monumentala "Graubünden: Drucke zur Geschichte und Landeskunde der Drei Bünde bis 1803", Peine 1993. Ina cataloghisaziun tenor ils temas tractads manca però en questa ovra, uschia ch'igl è difficil da chattar per exempel tut ils stampats pertutgant il tema "flottaziun".

 

En questa situaziun èn la biblioteca chantunala e l'archiv dal stadi sa decidids da digitalisar ils stampats da tuttas duas instituziuns e d'als cataloghisar – munids cun il digitalisat – in per in en il sistem da biblioteca. L'archiv dal stadi vegn a far da las datas da la cataloghisaziun supplementarmain in register tenor criteris archivarics – in "cudesch da chat" per uschè dir. Uschia vegn realisada in'accessibladad maximala. I dastga vegnir premess che la part la pli gronda da las utilisadras e dals utilisaders interessads è senza auter en cas da leger la scrittira gotica dals stampats.

 

Il project ha pudì vegnir terminà il 2018. Il register cumplet sa chatta qua

 

Maletg d'in stampat:

"Kurzer aber Standhafter Entwurf, wormit klar gezeigt wird, wie vil Schaden dem Publico als auch meisten Particularen [den Säumern nämlich] durch das Reis und Weinflözen [Flössen] zugefüget wird", 1765.

 

-