Dendrocronologia

Metoda
La metoda da la dendrocronologia sa basa sin las suandantas enconuschientschas: La successiun da rintgs annuals stretgs e lartgs tar in bostg è l'expressiun da las influenzas climaticas che sa midan d'in onn a l'auter durant ch'el crescha. Entaifer la medema zona geografica demussan bostgs da la medema spezia ch'èn creschids a medem temp rintgs annuals correspundents. Cun agid d'in grond dumber da laina frestga, istorica e preistorica han pudì vegnir construids ils ultims quaranta onns chalenders nuninterruts dals rintgs annuals en Germania ed en Svizra.

Per definir la vegliadetgna vegnan prelevads nuschegls u rudellas da sondagi da la laina che vegn analisada. En il lavuratori vegnan mesiradas vi dals tagls traversals cun ina exactezza dad 1/100 mm las ladezzas dals rintgs annuals da las provas. Las valurs vegnan convertidas en ina curva ed èn la basa per fixar exactamain la vegliadetgna da la laina analisada. Cun agid da calculaziuns statisticas e cun agid da la sincronisaziun optica vegn tschertgà il sectur identic sin il chalender dals rintgs annuals. Sch'ins po definir exactamain quest sectur, po vegnir eruì – premess che l'ultim rintg ch'è vegnì furmà sut la scorsa saja avant maun – exactamain l'onn e schizunt la stagiun, en la quala il bostg è vegnì terrà. 

Material per analisas
Ultra da provas da lain ars ed intact or d'exchavaziuns vegnan datadas principalmain travs ed aissas che derivan or d'edifizis. Il spectrum dals edifizis ch'èn vegnids analisads dal puntg da vista da la dendrocronologia cumpiglia baselgias, edifizis d'abitar, turs, chastels sco er edifizis da mastergn e minas. Dentant er mobiglias, altars, sculpturas, picturas ed instruments da musica pon vegnir datads. Mutagls ch'èn vegnids depositads e conservads avant tschients e millis onns vegnan chattads en flums, en lais, en palids, en bovas ed en glatschers e vegnan analisads. 

Il lavuratori dendrocronologic dal servetsch archeologic
Il servetsch archeologic dal Grischun ha dapi l'onn 1997 in agen lavuratori dendrocronologic, en il qual la laina po vegnir datada exactamain sin l'onn. Sco basa per definir la vegliadetgna da la laina servan ils chalenders dals rintgs annuals ch'èn vegnids fatgs ils ultims decennis per las differentas vals dal Grischun sco er tschertas cronologias dals chantuns e dals pajais vischins. Per il ruver exista oz in chalender dals rintgs annuals che tanscha enavos nuninterruttamain fin il 8. millenni a.C. Per la laina da dascharina: pign, laresch, schember e tieu ch'è vegnida duvrada il pli savens en il Grischun per construir èsi pussaivel da far dataziuns absolutas fin il 4. millenni a.C. 

Incumbensader
Il lavuratori dendrocronologic lavura en emprima lingia per il servetsch archeologic. En il rom da renovaziuns d'edifizis ed en il rom da scleriments, sch'ins duai metter sut protecziun edifizis, surpiglia il lavuratori er incumbensas da definir la vegliadetgna per la tgira da monuments dal Grischun. Da quest servetsch pon profitar er persunas privatas che vulan laschar constatar la vegliadetgna da lur edifizi d'abitar u d'in object da lain cunter pajament. 

Collavuraziun
Il lavuratori dendrocronologic dal servetsch archeologic dal Grischun tgira il contact ed il barat da datas cun differents lavuratoris da la Svizra, da la Germania e da l'Austria.

Contact: Mathias Seifert