Navigation

Inhaltsbereich

Per motivs topografics è il Grischun dependent d'ina rait da vias che funcziuna bain e dal traffic public. Ina impurtanza speziala ha la Viafier retica cun sias construcziuns artifizialas remartgablas. Dapi l'onn 2008 appartegna la lingia da l'Alvra e dal Bernina da la Viafier retica al patrimoni mundial da la UNESCO.

Pli baud era il Grischun cunzunt in pajais da transit. Oz cumpiglia la rait da vias dal Grischun passa 1400 kilometers. Tranter las numerusas punts chattan ins er capodovras architectonics sco p.ex. la punt da Salgina en il Partenz u la punt dal Sunniberg sper Claustra, ch'è vegnida averta la fin da l'onn 2005 per il traffic.

-
©Hansjörg Egger

 

Piuniers da viafier

In'ovra da pionier è stada la construcziun da la Viafier retica. Cumenzà ha ella en moda fitg modesta l'onn 1889 da Landquart a Tavau. Suenter curt temp dentant ha ella surpiglià l'avertura dal traffic en l'entir chantun. Fin l'onn 1914 èn vegnids mess en funcziun successivamain tut ils trajects da fin ussa. Oz cumpiglia la rait da la Viafier retica 384 kilometers. Dapi l'onn 1999 collia plinavant la lingia dal Veraina il Partenz cun l'Engiadina bassa. La part centrala da questa nova lingia, il tunnel dal Veraina, è cun passa 19 kilometers il tunnel da binari metric il pli lung dal mund.

Patrimoni mundial da l'UNESCO

Sin mintga kilometer da la viafier privata la pli gronda da la Svizra pon ins admirar prestaziuns unicas d'inschigneras e d'inschigners da construcziun, cunzunt sin la lingia da l'Alvra e dal Bernina ch'è vegnida inscritta l'onn 2008 en la glista dals bains culturals mundials da la UNESCO. Las construcziuns artifizialas remartgablas èn daventadas il segn caracteristic da la «viafier statala dal Grischun»: il viaduct dal Landwasser sper Filisur, il viaduct elegant da Langwies, il viaduct circular da Brusio e la punt da Solas cun in'autezza dad 89 meters.

Eveniments spezials èn er garantids da San Murezzan a Zermatt en il glacier express, il tren ch'è renumà sin l'entir mund. La Viafier retica è er in factur economic impurtant dal chantun: Tut en tut passa 12 milliuns passagieras e passagiers e passa 760 000 tonnas martganzia sa movan onn per onn sin ils binaris grischuns. Ina gronda impurtanza per l'access en las valladas dal Grischun han er ils autos da posta. Ils vitgs perifers vegnan colliads tras bunamain 100 lingias d'auto da posta cun la rait da la Viafier retica.