Navigation

Inhaltsbereich

«Sa sfugar, penellar, barattar»

Il Cussegl da famiglias da Tavau fa plaschair e collia geniturs, uffants ed uniuns. Gist per las famiglias ch'èn immigradas portan sias purschidas ventira.

Ils uffants ils pli pitschens da Tavau èn or dal moni. La sonda sa trategnan els regularmain en la halla da gimnastica Bünda e siglian sur obstachels e sa sfugan cun differents urdains da gieu. Ils egls traglischants dals uffants e da lur geniturs èn almain uschè gronds sco il plaschair dad Esther Marmet. La mamma da dus uffants fa part da la suprastanza dal Cussegl da famiglias da Tavau. Cun purschidas sco l'avantmezdi da gimnastica s'engascha l'uniun ch'è organisada en uffizi d'onur cun var 120 famiglias commembras e 20 commembers collectivs, per ina vita da famiglia multifara. «A chaschun da la fundaziun l'onn 2006 han ins sco emprim vulì unir las forzas politicas per stgaffir structuras cumplementaras a la scola ed a la famiglia en la vischnanca», sa Marmet. Ella sezza è arrivada avant 11 onns davent dad Olten qua en il Landwassertal per prender domicil. «Las cundiziuns generalas per famiglias èn bain sa meglieradas fitg dapi lura, betg sco ultim grazia a l'engaschament da nossas antecessuras en suprastanza. Tuttina stuain nus anc serrar tschertas largias», argumentescha ella ses engaschi accessoric a sia activitad professiunala ed a sia atgna famiglia. «Sa sfugar en la halla da gimnastica» saja in da quels staupaforas. Cumplementarmain a la vasta purschida en il liber na dettia numnadamain a Tavau – malgrà la gonda dumonda – nagins stabiliments endadens adattads per uffants pitschens che sa movan gugent. Auters highlights da l'uniun che vegnan er fitg appreziads, èn la festa annuala sin la plazza da giugar cun acziuns interessantas per uffants pli vegls (cf. fotografia) u ils suentermezdis da gieu che vegnan organisads regularmain en cooperaziun cun la ludoteca.

Famiglias en transfurmaziun

Dapi il cumenzament dal Cussegl da famiglias è la vita en famiglia sa transfurmada fundamentalmain a Tavau. Adina pli savens prendan er persunas giuvnas da l'exteriur u d'autras regiuns da la Svizra domicil a Tavau e na midan betg pli mintga stagiun la plazza da lavur. Intginas dad ellas fundeschan ina nova famiglia, nun ch'ellas hajan gia prendì domicil ensemen cun lur uffants u daventian puspè ina famiglia grazia a la reuniun da la famiglia. «Cumpareglià cun ils geniturs che han passentà qua lur uffanza e lur giuventetgna e ch'èn perquai colliads fitg bain, manca a questas persunas il contact cun autras famiglias», di Marmet. Ensemen cun sias collegas e ses collegas d'uniun sa basa la dunna da 36 onns perquai conscientamain er sin l'idea da colliar famiglias. Per exempel cun la «Scuntrada da famiglias Piazza» ch'è averta mintga venderdi per persunas interessadas. «Nus purschain qua sapientivamain in'atmosfera nuncumplitgada e neutrala en quai che concerna la religiun e la politica e mettain a disposiziun pussaivladads da giugar per uffants pitschens e per poppins, ma er in café ed ina marenda simpla», declera Marmet.

Tips or d'emprim maun

Manadas vegnan questas scuntradas medemamain da voluntarias e voluntaris, sco per exempel da Stefanie Zimmer. Cura ch'ella è arrivada da la Germania a Tavau cun ses emprim uffant, è ella sezza stada leda da chattar contact en la «Piazza». Rocco che ha oz 5 onns, ha emprendì qua gia avant la scolina a tgirar impurtants contacts socials cun uffants da tut il mund. «Oz profita mes segund uffant, Lio, da quai», di ella cun in surrir. Entant ch'il mat da 2 onns po scuvrir il mund cun auters uffants, discurra ella cun las mammas ed ils babs. «Independentamain da nossa derivanza avain nus gea las medemas sfidas quotidianas cun ils uffants, cun il sistem da scola, cun las medias u ils medis d'uffants ubain cun las autoritads. Perquai barattain nus qua blers tips», declera la dunna da XY onns. «Schizunt jau e mes um ch'è medemamain vegnì avant 20 onns da la Germania per prender domicil a Tavau, avain gì fadia d'ans orientar en il spessom da las autoritads, da la medischina e da las assicuranzas, cura che nus avain vulì avair uffants. Cumbain che nus discurrivan tudestg, sa differenziavan bleras noziuns tecnicas da quellas en Germania – quant cumplitgà sto quai bain esser per geniturs cun in'autra emprima lingua?», dumonda ella retoricamain.

Blera glieud metta en moviment bleras chaussas

«Er la colliaziun ordaifer il Cussegl da famiglias ans stat a cor», accentuescha Esther Marmet. Ins collavuria gugent cun autras acturas ed auters acturs per coordinar las purschidas ina cun l'autra. «Sa chapescha che nus n'ademplin numnadamain betg tut ils giavischs», cumplettescha ella. Per exempel han las scuntradas da famiglia lieu en las localitads da la Cussegliaziun da geniturs. Ultra da quai pensa Marmet a las famiglias da fugitivs en il Center da transit Tavau, «che han anc blers auters quitads che las persunas che han gia ina nova patria segira», di ella e menziunescha – sco gruppas da contact – il Café Internaziunal u la Cuminanza d'interess per in Tavau avert. Uschia n'èsi betg surprendent che la devisa dal Cussegl da famiglias sa cloma «Blera glieud metta en moviment bleras chaussas» – en l'atgna uniun sco er en tut il vitg da famiglias.

familienratdavos.ch

 

Text: Philipp Grünenfelder