Cuntrada da films dal Grischun dal sid
La collecziun 'Cuntrada da films dal Grischun dal sid' resumescha tut las medias AV ch'èn menziunadas en la publicaziun "Filmlandschaft Engadin, Bergell, Puschlav, Münstertal" (2003) sco er en il "Nachtrag 2003-2010" (2010) da Jürg Frischknecht, Thomas Kramer e Werner Swiss Schweizer. Las vastas infurmaziuns da questa publicaziun èn vegnidas surpigliadas en il catalog dal portal da medias AV.
Vinavant tar la collecziun
Fatschas ed istorgias = Gesichter & Geschichten
En 28 purtrets cinematografics curts raquintan persunas dal Grischun central da lur vita. Ils films dal reschissur Copi Remund e da la dunna da camera Stefanie Roth ch'èn vegnids fatgs per il giubileum da 30 onns kino Rätia a Tusaun, dattan invistas fascinantas da la situaziun da vita da las protagonistas e dals protagonists.
Vinavant tar la collecziun
Films da reclama da la Viafier dal Bernina
Il pli tard a partir da l'onn 1930 ha il directur da la Viafier dal Bernina Eduard Zimmermann (1887–1959) producì – tranter auter ensemen cun il mecanist da viafier Christian Gredig (1891–1960) sco um da camera – films da reclama per promover il traffic da viadi ed è stà cun quels en gir en tut la Svizra. En il center steva il traject da viafier spectacular, ma er temas turistics ed istorics èn vegnids documentads. L'onn 2018 èn arrivads films da nitrat betg identifitgads dals onns 1930 sco donaziun d'ina persuna privata en la Biblioteca chantunala. In dals films è sa demussà sco "Der Kampf gegen Schnee und Eis bei der Berninabahn" cun ils maletgs che mussan la rumida da naiv d'enviern sin il pass dal Bernina e ch'èn daventads enconuschents tras autras copias. Ina truvaglia è il film da reclama da stad ch'è quasi mantegnì cumplettamain e che mussa il viadi da Cuira sur la lingia da l'Alvra e dal Bernina en il Puschlav ed en la Vuclina. Scenas da racolta dal Puschlav ed in film davart il sport d'enviern en l'Engiadina cumpletteschan ils films da viafier. L'effectiv da films ha pudì vegnir digitalisà cun il sustegn da Memoriav nà da copias da mantegniment fatgas da nov.
Vinavant tar la collecziun
Grischun vacanzas
La collecziun 'Grischun vacanzas' unescha principalmain films da reclama turistics da l'inventari da Grischun vacanzas (anteriuramain Uniun da traffic dal Grischun), che sa chattan sco deposit permanent en la biblioteca chantunala dal Grischun.
Vinavant tar la collecziun
Gieus olimpics
La collecziun 'Gieus olimpics' cuntegna contribuziuns davart ils Gieus olimpics d'enviern ch'èn vegnids organisads gia duas giadas en il chantun Grischun. Dals 11 fin ils 19 da favrer 1928 ha San Murezzan ospità ils II. Gieus olimpics d'enviern. I sa tractava dals emprims Gieus olimpics d'enviern independents, perquai ch'ils Gieus olimpics d'enviern da l'onn 1924 eran anc vegnids celebrads sco part dals Gieus olimpics da stad ed eran vegnids declerads pir posteriuramain sco Gieus olimpics d'enviern. 20 onns pli tard è San Murezzan puspè stà il lieu da l'occurrenza da sport: Ils V. Gieus olimpics d'enviern èn vegnids averts – suenter ina pausa da 12 onns pervia da la guerra – ils 30 da schaner 1948 ed han durà fin ils 8 da favrer.
Vinavant tar la collecziun
Institut autalpin Ftan (IAF)
La collecziun unescha films dals conjugals Gschwind che han manà ils onns 1949 fin 1971 l'Institut autalpin per mattas da quella giada a Ftan. Max Gschwind era in grond amatur da la natira e gieva gugent al liber a salvar sias uras d'instrucziun. Sias activitads ha el fotografà e filmà ed uschia producì nundumbraivlas fotografias en alv e nair, ma er 58 films. Sco scienzià ha el documentà cun quità e mess ina inscripziun sin tut quests documents che dattan perquai ina invista vasta e profunda dal mintgadi da scola. Ils films èn archivads sco deposit permanent en la Biblioteca chantunala dal Grischun ed èn vegnids digitalisads da nov l'onn 2019.
Ils films dals onns 1935 fin 1944 (èra dal directur Carl Camenisch) ch'èn vegnids surdads sco donaziun a la Biblioteca chantunala, cumpletteschan la documentaziun cinematografica da la scola media alpina.
Vinavant tar la collecziun
Viafier retica
En la collecziun 'Viafier retica' èn resumads titels da e davart la Viafier retica (VR) sco er davart trajects parzials da quella, sco p.ex. la viafier dal Bernina e da l'Alvra u il Glacier-Express. La rait da la viafier a binari stretg ch'è vegnida fundada l'onn 1889 è vegnida engrondida permanentamain e cumpiglia oz 384 km. Las lingias da la VR mainan tras las autas muntognas e fascineschan cun la cuntrada e sias ovras architectonicas sco ils tunnels e las punts. L'onn 2008 è vegnida integrada la lingia da l'Alvra e dal Bernina en il patrimoni mundial da la UNESCO.
Vinavant tar la collecziun
Parc naziunal svizzer
Ils titels ch'èn vegnids producids dal Parc naziunal svizzer (PNS) ed ils titels davart il Parc naziunal èn resumads en la collecziun 'Parc naziunal svizzer'. Il Parc naziunal è vegnì fundà il 1. d'avust 1914 e cumpiglia oz 170,3 km2 sin ils territoris da las vischnancas da Zernez, S-chanf, Scuol, Val Müstair e Lavin. L'iniziativa da fundar in Parc naziunal ha gì la Societad svizra da las scienzas natiralas a Basilea (oz Academia svizra da las scienzas natiralas ASSN). Per finanziar il tschains d'in emprim territori protegì è vegnida fundada gia l'onn 1906 la Lia svizra per la protecziun da la natira (oz Pro natura). Il PNS furma ensemen cun la Val Müstair il reservat da biosfera da l'UNESCO Val Müstair Parc naziunal.
Vinavant tar la collecziun
Preservaziun da la savida d'Avras
La collecziun 'Preservaziun da la savida d'Avras' unescha en tun ed en maletg intervistas cun perditgas davart lur regurdientschas a la vita da mintgadi en la Val d'Avras durant ils onns 1900 fin 2000. En il rom da la meglieraziun generala d'Avras preserva Robert Heinz nums locals tradids e novs. Cun quai gida el essenzialmain a mantegnair infurmaziuns preziusas da l'istorgia, da la cultura, da la lingua e dals nums locals d'Avras e dals Gualsers..
Vinavant tar la collecziun
Scola chantunala grischuna (SCG)
L'onn 1804 è vegnida fundada la Scola chantunala grischuna (SCG) dad oz. En il fratemp vegnan instruids en trais lieus passa 1100 scolaras e scolars en trais partiziuns. La scola actuala è vegnida construida l'onn 1970 tenor plans da l'architect Max Kasper. Ils films ed ils portatuns da la collecziun documenteschan il mintgadi e l'istorgia da la scola, viadis da classa sco er occurrenzas da festa.
Vinavant tar la collecziun