La lavur d'egualitad s'occupa da la violenza che sa drizza sistematicamain cunter persunas pervia da lur schlattaina u pervia da lur identitad da schlattaina. La relaziun da pussanza ineguala tranter las schlattainas gioga en quest connex ina rolla impurtanta. La violenza tipica per la schlattaina ha bleras fassettas e po esser da natira corporala, sexuala u psichica. Latiers tutgan en spezial la violenza a chasa, mulestas sexualas, la violenza en relaziuns da partenadi da giuvenils, la maridaglia sfurzada, la mutilaziun genitala, il commerzi cun umans ed il femicidi.
Areguard il gener da la violenza, areguard il context ed areguard las consequenzas èn las schlattainas pertutgadas differentamain.
Cifras e fatgs
- Dunnas e persunas nunbinaras han ina ristga pli gronda da daventar victimas da violenza corporala e sexuala. (Studi (zh.ch))
- L'onn 2020 eran 9 da 10 persunas donnegiadas tras mulestas sexualas, dunnas. ( 71245.pdf (admin.ch))
- Tar la violenza a chasa importava la cumpart da las dunnas donnegiadas 70 pertschient l'onn 2021 (Violenza a chasa | Uffizi federal da statistica (admin.ch))
- Da la violenza betg sexuala daventan surtut umens ed anc dapli persunas nunbinaras victimas, entant che las dunnas èn proporziunalmain main pertutgadas da tala. (Studi (zh.ch))
Mulestas sexualas
En biro, en meds da transport publics, en sortida, en la rait u al runal da skis: Las mulestas sexualas pon capitar en ils lieus ils pli differents. Pertutgadas èn cunzunt dunnas. Quai conferma in studi da l'onn 2019 dad Amnesty International Svizra: Pli che la mesadad da las dunnas dumandadas (59 pertschient) rapporta da mulestas en furma da contacts corporals, da brancladas u da bitschs betg giavischads. Plinavant è ina maioritad da las persunas dumandadas confruntada cun sgnoccas e cun commentaris suggestivs, cun egliadas pitgivas che fan tema, cun avischinaziuns dischagreablas e cun pleds mulestus davart l'agen corp. Dapi il moviment #MeToo ed il scandal da Weinstein l'onn 2017 vegn la tematica discutada en moda averta e vasta e sustegnida er da la generaziun pli giuvna.
Mulestas sexualas a la plazza da lavur
La Lescha d'egualitad scumonda mulestas sexualas a la plazza da lavur. Las patrunas ed ils patruns èn obligads tenor lescha da proteger lur emploiadas ed emploiads cunter mulestas sexualas.
As interessais Vus sco patruna u patrun ubain sco persuna responsabla per il persunal per ir enturn cun quest tema en Voss manaschi? Essas Vus sezza u sez pertutgà da mulestas sexualas a la plazza da lavur?
Il Post da stab per l'egualitad da las schanzas cusseglia persunas privatas, manaschis ed instituziuns en connex cun dumondas cunter mulestas sexualas a la plazza da lavur.
Ulteriuras infurmaziuns
Mulestas sexualas en l'internet
Mulestas sexualas en l'internet pon esser mulestas verbalas, intimidaziuns, ingiurias u interrogaziuns fin a la spediziun da maletgs e videos pornografics betg dumandads.
Chattar novs contacts, in ami u in'amia, flirtar: Tut quai capita cuntinuadamain en raits socialas, en portals da chat u en gieus online ed è per ils uffants e giuvenils dal tuttafatg ina chaussa da mintgadi. Tar las varts negativas da questa utilisaziun da la rait tutga er il privel da mulestas sexualas. 30 pertschient dals giuvenils ch'èn vegnids interrogads per in studi da l'Universitad da Turitg, han inditgà, ch'els sajan gia vegnids mulestads sexualmain en l'internet. Tar las mattas è la cumpart pli gronda: Circa la mesadad da las scolaras da la 9avla classa che han respundì, èn gia daventadas victimas da mulestas sexualas en la rait. Ils eveniments tanschan da dumondas sexualas dischagreablas u da «remortga» nungiavischada tras persunas da la medema vegliadetgna fin a fotografias e videos da sai niv, che persunas nunenconuschentas tramettan ad uffants e giuvenils – savens cun l'appel da far sezza u sez maletgs da sai niv.
Il cas extrem da mulestas sexualas è il cyber-grooming, pia l'emprova scumandada da persunas creschidas d'etablir contacts sexuals cun uffants e giuvenils sur las medias digitalas. «Hate speech» è in term general per expressiuns che svaliteschan, offendan, smanatschan u appelleschan ad odi u a violenza envers singulas persunas u gruppas.
Ulteriuras infurmaziuns
Violenza a chasa
La violenza a chasa cumpiglia tut las furmas da violenza corporala, sexuala, psichica ed economica e pertutga persunas da tut las schlattainas e da tut las vegliadetgnas. Il pli savens vegn ella commessa entaifer la famiglia ed en la chasada. Ella po dentant er pertutgar persunas ord relaziuns actualas ed anteriuras che na vivan betg en la medema chasada.
En il chantun Grischun è il post da coordinaziun Violenza a chasa cumpetent per colliar las autoritads e las instituziuns involvidas.
Il post da coordinaziun è il resultat dal project d'intervenziun cunter la violenza a chasa, ch'il Post da stab per l'egualitad da las schanzas ha manà dal 2003 fin il 2011. Oz fa il Post da stab per l'egualitad da las schanzas part da la maisa radunda dal post da coordinaziun e garantescha, ch'ils aspects tipics per las schlattainas vegnian er resguardads.
Essas Vus pertutgada u pertutgà da violenza a chasa? Purschidas da cussegliaziun e d'agid en differentas linguas per il Grischun.
Ina nova purschida è Forensic Nursing. En questa purschida pon cumprovas da violenza vegnir documentadas da tgirunzas e tgirunzs da l'Ospital chantunal dal Grischun.
|
Ulteriuras infurmaziuns
Violenza en relaziuns da partenadi da giuvenils
Ils flirts, las emprimas relaziuns d'amur, il scuvrir e l'empruvar l'atgna sexualitad ubain er l'autoinscenaziun da l'atgna identitad sexuala giogan ina rolla impurtanta durant la pubertad. Il svilup da las experientschas da violenza che giuvenils dal chantun Turitg han fatg dal 1999 fin il 2021 mussa, che blers giuvenils fan gia durant quest temp significant emprimas experientschas cun violenza en relaziuns. Ideas stereotipas davart quai ch'è masculin e quai ch'è feminin giogan en quest connex ina rolla impurtanta. Savens n'è questa violenza betg visibla d'ordaifer, ma sias consequenzas èn gravantas.
Il studi cità mussa, che passa la mesadad da las persunas dumandadas è pertutgada da l'uschenumnà monitoring. Cun monitoring è manegiada la surveglianza e la restricziun dals contacts persunals tras la partenaria u il partenari. Cleras differenzas tranter las schlattainas han ins constatà en connex cun la violenza sexuala en relaziuns da partenadi da giuvenils, numnadamain 23 pertschient tar las dunnas giuvnas envers 8 pertschient tar ils umens giuvens. Tendenza a l'augment. Cun commetter violenza sur cyber èn pertutgadas 13 pertschient da las dunnas e 9 pertschient dals umens, tendenza a l'augment.
Ulteriuras infurmaziuns
- Il fegl d'infurmaziun «Respekt im Treff» gida ils giuvenils a reflectar ed a discurrer davart la violenza en relaziuns. Ils giuvenils enconuschan lur agens cunfins e respectan quels dals auters.
- La pagina d'internet feel-ok.ch declera en moda objectiva ils temas sexualitad, relaziun e svilup dal corp durant la pubertad.
- Info e tips – finì cun violenza (lilli.ch)
Mutilaziun genitala
La mutilaziun genitala feminina
La mutilaziun genitala tar mattatschas è ina violaziun gravanta da l'integritad corporala e cuntrafa al dretg internaziunal e naziunal. En Svizra vivan approximativamain 22 400 dunnas e mattas ch'èn pertutgadas da la mutilaziun genitala (female genital mutilation, FGM) u ch'èn expostas al privel da vegnir mutiladas genitalmain.
Il Cudesch penal svizzer prevesa en l'art. 124 in chasti per mintga furma da mutilaziun da las genitalias femininas, independentamain dal fatg, sch'i sa tracta d'ina furma leva u gravanta. Il chastì è in chasti da detenziun fin a 10 onns u in chasti pecuniar. La lavur da sensibilisaziun e da prevenziun è savens colliada stretgamain cun il provediment medicinal da las dunnas pertutgadas. Persunas spezialisadas medicinalas ston pudair enconuscher e tractar en moda adequata maldispostadads en connex cun ina mutilaziun genitala feminina.
Ulteriuras infurmaziuns
Circumcisiun masculina
La circumcisiun tar mats po vegnir giustifitgada – ultra d'indicaziuns medicinalas – tras il dretg d'educaziun dals geniturs. Ella n'è pia betg scumandada, vegn però discutada en moda cuntraversa. La debatta cuntraversa sa mova tranter ils dretgs da l'uffant, las cumpetenzas da decider dals geniturs e la libertad da religiun.
Ils geniturs dastgan da princip dar lur consentiment ad ina violaziun da l'integritad corporala ed uschia ad ina blessura corporala che fiss uschiglio relevanta penalmain. Il cunfin da questa abilitad da dar il consentiment è la periclitaziun dal bainstar da l'uffant e da l'atgna abilitad d'agir da l'uffant. Il bainstar da l'uffant è ina noziun giuridica nundeterminada che surlascha als geniturs ina tscherta libertad dal bainappreziar. Entaifer quest spazi d'agir dastgan els decider, tge ch'è il meglier per il bainstar da l'uffant.
Ulteriuras infurmaziuns